حمایت مصطفی ملکیان از آموزش و ترویج زبان مادری

اندیشمند معاصر و فیلسوف اخلاق و نظریه پرداز نواندیش دینی، با تاکید بر اینکه آزادی آدمیان اصل اولیه زیست اجتماعی محسوب می شود گفت: این آزادی فقط زمانی که موجب خدشه و یا لطمه وارد کردن به دیگران شود، قابل تحدید است لذا آزادی سخن گفتن و آموزش و ترویج زبان مادری هرگز تحدیدبردار {محدودیت} نیست.

به گزارش ایسنا، مصطفی ملکیان امروز(10 مهرماه) در آیین افتتاح نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب در استان کردستان، در رابطه با حقوق زبان مادری اظهار کرد: همیشه در کشورهایی که اقلیت های زبانی و قومی وجود دارد مسئله حق آموزش و ترویج زبان مادری یکی از مباحث حقوقی و اخلاقی بوده است.

وی افزود: چهار دلیل مؤید شناخت حقوق زبان مادری و پاسداشت آن در مقام اجرا است، که ادله های اخلاقی و حقوقی از دلایل اول و دوم و ادله های مصلحت اندیشانه از دلایل سوم و چهارم این مبحث محسوب می شوند.

اندیشمند معاصر و فیلسوف اخلاق و نظریه پرداز نواندیش دینی، عنوان کرد: دلیل اول که از منظر اخلاقی مورد بحث است این است که آزادی هیچ کسی در هیچ حوزه ای قابل تحدید کردن و محدودسازی نیست مگر اینکه آزادی آن کس به آزادی دیگران لطمه و خدشه ای وارد کند.

وی با تاکید بر اینکه آزادی آدمیان اصل اولیه زیست اجتماعی محسوب می شود ادامه داد: این آزادی فقط زمانی که موجب خدشه و یا لطمه وارد کردن به دیگران شود، قابل تحدید است. این سخن دلیل اخلاقی داشته و در همه جا شمول دارد و آزادی سخن گفتن و آموزش و ترویج زبان مادری هرگز تحدیدبردار نیست.

ملکیان بیان کرد: دلیل اول تکیه بر مفهوم آزادی داشت و دلیل دوم تکیه بر مفهوم عدالت دارد، یکی از خصیصه های عدالت این است که ویژگی های غیرارادی نمی تواند مبانی محرومیت و یا مزیت در مقایسه با دیگران باشد.

این اندیشمند افزود: این نکته، از عدالت توزیعی نشات می گیرد به این معنا که شاخصه هایی که خود صاحبان ویژگی در آن دخالتی ندارند، نمی تواند در توزیع فرصت ها موثر باشد، لذا زبان مادری نمی تواند مبنای محرومیت و یا مزیت قرار گیرد، بر همین اساس زبان مادری کسانی که یک اقلیت زبانی است، نباید مبنای محرومیت آموزش و ترویج آن زبان شود.

وی ادامه داد: در دلیل سوم و چهارم که با مصلحت اندیشی سروکار دارد، باید گفت همانطور که در عالم موجودات زیستی، سلامت اکوسیستم های زیستی نه به تکثر بلکه به افزایش تنوع بستگی دارد، در باب اکوسیستم های فرهنگی و اجتماعی نیز این مهم صدق می کند، و در جامعه ای که مکتب ها، آیین ها و ایدئولوژی های مختلف وجود داشته باشد، سلامت فرهنگی و اجتماعی نسبت به جوامع تک مکتبی و تک مذهبی بیشتر است.

ملکیان با تاکید بر اینکه سلامت اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای به تنوع مکتب ها و مسلک ها و مذاهب است، تصریح کرد: این سخن در باب زبان نیز صدق می کند و هر چه تنوع زبانی در یک جامعه بیشتر باشد حیات زبانی آن جامعه سالم تر و با نشاط تر خواهد بود. لذا حفظ تنوع زبانی برای سلامت اکوسیستم فرهنگی و اجتماعی مصلحت اندیشانه است و نباید اجازه داد هرگز زبانی منقرض شود و تحقق این مهم آموزش و ترویج زبان است.

وی افزود: اگر همه زبان‌های جهان را از بین ببریم و همه به یک زبان صحبت کنیم دیر یا زود خسارت فرهنگی عظیم آن زبان فراهم می شود.

این اندیشمند معاصر بیان کرد: همیشه اقوام، ملل و قبیله ها زندگی در جامعه‌ای را می پذیرند که در آن نیازهاشان برآورده شود.

وی اعلام کرد: راه مقابله با ترس از مرکز گریزی قوم یا اقوامی، این است که نیازهای آن قوم در جامعه براورده شود، در این صورت دلیلی برای مرکز گریزی نیست.

وی با تأکید بر اینکه نیاز مادری یکی از نیازهای اساسی هر قوم است، خاطرنشان کرد: در این راستا برای جلوگیری از مرکز گریزی نیاز است که زبان مادری هر قومی حفظ شود و کسی نگاه اهانت آمیز و تحقیر، به زبان دیگری نداشته باشد و کاری کنیم که زبان هر قومی محترم شمرده و این امر نه تنها در شعار بلکه در مقام و عمل نیز مشاهده شود.