کشف مُهرهای هخامنشی از یک محوطه تاریخی خراسان شمالی

سرپرست هیات باستان‌شناسی ایرانی تپه «ریوی» مانه و سملقان گفت: باستان‌شناسان ایرانی و آلمانی در جریان کاوش مشترک در محوطه این تپه، موفق به یافتن شماری مهرهای گلی مربوط به عصر هخامنشی و اشکانی شدند.

محمدجواد جعفری روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این مهرها در کنار خمره هایی در یک سالن بزرگ پیدا شده، که هر یک از این مهرها منقوش به یکی از اشکال مختلف هندسی، گیاهی، حیوانی و انسانی است که مطالعه آن‌ می تواند اطلاعات بسیار مهمی در خصوص اقتصاد، فرهنگ، هنر و پدیده‌های اجتماعی جوامع تاریخی را بازگو کند.

وی افزود: این مهرها نشان از وجود روابط اقتصادی گسترده و پیچیده مردم آن دوران با دیگر جوامع است که آنان را نیازمند ذخیره و انبار کردن کالاها می کرده است.

جعفری بیان کرد: از ظواهر امر چنین برمی آید که ساکنان این منطقه بعد از ذخیره‌سازی کالاها در خمره ها، آنرا با اثر این مهرهای گلی مهر و موم و به نوعی امضا کرده و سپس خمره‌ها را به وسیله طناب می بسته اند.

وی یافتن این مهرها را کشفی مهم برای تاریخ خطه شمال خراسان خواند و اظهار داشت: هر یک از نشان های حک شده بر روی مهرها، یک اثر خیلی شاخص است که می توان از روی آنها شبکه اقتصادی آن دوران را مورد مطالعه قرار داده و مراتب اجتماعی را از روی امضاها بازشناسی کرد.

دکتر جعفری ابراز امیدواری کرد که کاوشگران این محوطه تاریخی در روزهای آینده به منابع نوشتاری این گل‌مهرها نیز دست پیدا کنند.

رئیس موسسه باستان شناسی آلمانی نیز در خصوص این کشفیات گفت: کشف این مهرها و خمره های گلی در جریان فصل هفتم کاوش بین‌المللی باستان‌شناسی در محوطه تاریخی ریوی مانه و سملقان، در یک ساختمان خشتی بزرگ، نشان از وجود شبکه انبارداری و تبادلات اقتصادی گسترده میان ساکنان محوطه ریوی با سایر سکونتگاه‌های تاریخی منطقه است.

خانم تومارسکی به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در قسمت مرکزی این محوطه با سالنی بزرگ روبه رو شدیم که محل انبار و خزانه بوده و خمره های بزرگ آذوقه را در آنجا نگهداری می کرده اند.

وی افزود: خود گل‌مهرها که ما امروزه صورت توسعه یافته آنرا به عنوان مهر و موم برای مهر کردن و مراقبت از برخی اسناد مهم و بسته های پستی استفاده می کنیم، در واقع ریشه در اتفاق پیش از تاریخ تا امروز برای طبقه بندی کالاها دارد.

محوطه تاریخی ریوی که در سال ۱۳۴۶ با شماره ۷۲۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، یکی از مهم‌ترین استقرارگاههای تاریخی شمال شرق کشور است که بقایای باستان‌شناسی از دوره‌های مفرغ، آهن، هخامنشی، اشکانی، ساسانی و اسلامی را در خود جای داده است.

این محوطه تاریخی واقع در ۳ کیلومتری غرب شهر آشخانه و یک کیلومتری غرب روستای نجف از توابع شهرستان مانه و سملقان، بر اساس پژوهشهای باستان شناسی یک استقرارگاه کهن در دشت سملقان با قدمت حدود ۳۵۰۰ سال است.

مهمترین دوران استقراری این محوطه مربوط به دوران های هخامنشی، اشکانی و ساسانی است که در این دوره ها سکونتگاه شهری و مرکز استقرار مردمان دشت سملقان بوده است.

نزدیکی این محدوده تاریخی به جاده ارتباطی گرگان - مشهد، فرصت مناسبی را برای ایجاد سایت موزه گردشگری و رشد صنعت توریسم دشت سملقان فراهم کرده است.