سالمندی را باید بلوغ دوران پیری برشمرد زیرا با تغییر جسم و اندام از جمله چین و چروک پوست، کم و نازک و سفید شدن موی سر، پایین آمدن وزن، خمیده شدن و کوتاهی قد همراه است.

به گفته مرکز آمار ایران، جمعیت کشور در سالجاری به حدود ۸۳ میلیون نفر رسید که روند رشد ۱.۲۴ درصد نسبت به سال گذشته را نشان می دهد و این در حالیست که نرخ رشد جمعیت سالمند کشور ۳.۶۲ درصد اعلام شده است.

با درنظر گرفتن آمار ارائه شده به خوبی می توان رشد سه برابری جمعیت سالمند در جامعه ایران را مشاهده کرد.

یک روان درمانگر و مشاور در امور سالمندان در گفت وگو با ایرنا با بیان اینکه شروع دوره سالمندی اصطلاحا مترادف شده با حدود 65 - 60 سالگی اظهار داشت: این دوره را در واقع دوره پایانی زندگی افراد عنوان می کنند و در این برهه فرد سالمند دچار تغییرات جسمی و روحی خاصی بویژه در بخش مغز می شود به نحوی که وزن مغز بتدریج و در طول سال‌های بزرگسالی با پا گذاشتن در 80 سالگی، حدوداً 17 درصد کاهش پیدا می‌کند و عملکرد آن با مخاطراتی همراه خواهد بود.

سمیرا یزدانی نژاد افزود: در دوره سالمندی در ناحیه بینایی، شنوایی و حرکتی مغز، حدود ۵۰ درصد سلول‌ها از بین می‌رود،‌ در این حالت قطعه‌ پیشانی مغز که مسئول برنامه‌ریزی، نظم‌دهی به اطلاعات و قضاوت و تفکر است، بسیار کمتر دچار تغییرات می شود.

وی گفت: کم تحرکی موجب خواهد شد در این دوره دمای بدن سالمند کاهش پیدا کند و در بیشتر مواقع مشاهده می شود که فرد نمی‌تواند دمای بدن خود را بالا برد از این رو در برابر سرما، آسیب‌پذیرتر از دیگران می شود.

این روانپزشک تصریح کرد: در دوره سالمندی، قرنیه‌ چشم‌ فرد شفاف‌تر شده و نور را به جای متمرکز کردن، پخش می‌کند و در نتیجه تصاویر را تار می‌ بیند. عدسی چشم‌ زرد شده و در تشخیص رنگ‌ها اختلال ایجاد می‌کند. این تیره شدن و افزایش مناطق کدر در عدسی، منجر به آب‌ مروارید می‌شود که اگر جراحی نشود، فرد را نابینا خواهد کرد.

یزدانی نژاد افزود: وزن بدن، معمولاً بعد از ۶۰ سالگی کاهش می‌یابد و از ۷۵ سالگی به بعد، فرد سالمند دچار افت شنوایی می‌شود. مرگ طبیعی سلول‌ها بخصوص در ناحیه گوش داخلی، کاهش تامین خون و خشک‌ شدن پرده‌ گوش را می توان از دلایل ضعف شنوایی در افراد سالخورده عنوان کرد.

وی گفت: در این دوره اکثر افراد سالمند معمولا از بی‌مزه‌گی غذای‌ خود گله‌ دارند، این مساله وقتی که به دلایل پزشکی، پرهیز غذایی دارند، بسیار بیشتر به نظر می رسد. علت آن ضعف حس بویایی و چشایی است از این رو سالمندان دوست دارند غذای‌ خود را با نمک یا دیگر طعم‌ دهنده‌ها مصرف کنند.

این مشاور و روان درمانگر سالمندان اظهار داشت: با افزایش سن افراد، در اثر بروز تغییرات در بطن چپ قلب به عنوان بزرگ‌ترین حفره‌ در قلب که خون از آن به بدن پمپاژ می‌شود، خون با نیروی کمتری حرکت می‌کند و ضربان و جریان خون کاهش یافته و در نتیجه به هنگام فعالیت بدنی، اکسیژن کافی به بافت‌های بدن نمی‌رسد.

وی گفت: فرد سالمند تقریبا به اندازه‌ فرد جوان‌ به چیزی حدود هفت تا هشت ساعت خواب شبانه نیاز دارد. اما با افزایش سن، کیفیت خواب عمیق در این دسته افراد کاهش می‌یابد به نحوی که در طول شب و یا استراحت، چندین بار از خواب بیدار می‌شوند.

یزدان نژاد با بیان اینکه وقفه‌ تنفسی در مردان سالمند بیش از زنان روی می‌دهد، ادامه داد: اختلال خواب در مردان بیش از زنان است و دلیل‌ خاص آن هم بزرگ شدن غده‌ پروستات و منقبض شدن مجرای اداری در این قشر است که باعث می‌شود فرد به دفعات در طول شب، نیاز به تخلیه ادارا پیدا کند.

این روانپزشک افزود: در میان زنان سالمند، بیماری پوکی استخوان به عنوان بزرگترین عارضه که براثر یائسگی ایجاد می شود، با خمیدگی پشت و کاهش قد همراه خواهد بود. از طرفی مفاصل سالمندان در این دوره خشک و دردناک و گاهی متورم می‌شود.