پرداخت یک هزار و 254 هزار میلیارد تومان تسهیلات ظرف 6 ماه نخست سال جاری و پرداخت 283 هزار میلیارد تومان تسهیلات مشارکت مدنی در همین دوره، سهم بزرگی در توسعه پروژه‌های زیرساختی کشور ایفا کرده‌اند.

از آنجا که اقتصاد کشور، اقتصادی بانک محور است؛ هیچ پروژه‌ کوچک و یا بزرگی را نمی‌توان سراغ گرفت که نظام بانکی کشور و به ویژه بانک‌های خصوصی در آن سهمی از تامین مالی نداشته باشد.

به عنوان نمونه ؛ تامین مالی طرح ها و پروژهای عظیم ملی همچون انتقال آب خلیج فارس به کویر مرکزی ایران، اکتشاف واستخراج نفت از میادین مشترک در جهت تکمیل فازهای 11 الی 24 پارس جنوبی و خطوط لوله سراسری 6، 9 و 11 انتقال گاز، احداث پالایشگاه نفت و اکتشاف و استخراج نفت در میادین مشترک، تأمین مالی پروژه پالایشگاه گاز بید بلند خلیج فارس و همچنین حمایت از شرکت های دانش بنیان در سه حوزه زیرساخت نوآورانه، خدمات نوآورانه و مشارکت نوآورانه، تامین غذا و دارو، محرومیت زدایی و ارتقا عدالت اجتماعی و ... که منجر به ایجاد 165 هزار فرصت شغلی معادل 5% اشتغال در سطح کشور شده است، از مشارکت های موثر بانک پارسیان در پیشبرد اقتصاد کشور است.

به گواه آمار در تامین مالی بنگاه‌ها و پروژه‌های کلان اقتصادی نقش بانک‌های خصوصی بیش از سایر بانک‌ها است به گونه‌ای که از یک هزار و 900 هزار میلیارد تومان تسهیلات اعطایی نظام بانکی در 6 ماهه نخست سال جاری، سهم بانک‌های خصوصی با پرداخت یک هزار و 254 هزار میلیارد تومان تسهیلات، بیش از 65 درصد بوده است.

معادل 1.2 دهم بودجه عمومی کشور، بانک‌ها تسهیلات دادند

هادی حق‌شناس استاندار گلستان و کارشناس مسائل اقتصادی به این سهم اشاره کرده و گفت: اگر نظام بانکی کشور و به ویژه بانک‌های خصوصی در تامین مالی بنگاه‌ها مشارکت نمی‌کردند؛ خیلی پیش از این بسیاری از صنایع کشور، پروژه‌ها و بنگاه‌ها باید تعطیل می‌شدند.
حق شناس در گفت و گو با نسیم اقتصاد اظهار کرد: یک واقعیت در اقتصاد ایران وجود دارد و آن این است که اقتصاد ایران بانک محور است.

در ماه‌های ابتدایی امسال بین 700 تا 800 هزار میلیارد تومان یعنی تقریبا بیش از 1.2 دهم بودجه عمومی کشور بانک‌ها تسهیلات پرداخت کرده‌اند که این نشان‌دهنده اهمیت بازار پول و بانک‌ها به عنوان نماد بازار پول است.

او ادامه داد: نکته دوم این است که همه منابع مالی در اقتصاد ایران در این دو سه سال گذشته از بازار پول یا بانک‌ها تامین شده است. یعنی نه ما منشا قابل توجهی از سرمایه خارجی در اختیار داریم و نه توانسته‌ایم منابع حاصل از فروش نفت را به عنوان سرمایه وارد کشور کنیم. بنابراین این بانک‌ها بودند که سرمایه گذاری های عمده کشور را تامین مالی کرده‌اند.

استقلال نظام بانکی یک ضرورت است

استاندار گلستان اضافه کرد: نکته سوم این است که بانک‌ها متناسب با اختیارات خود تصمیم نمی‌گیرند. نه در خصوص نرخ سود می‌توانند تصمیم بگیرند نه در خصوص نرخ تسهیلات. از آن بدتر در خصوص اینکه تسهیلات به بخش صنعت بدهند یا کشاورزی نیز مختار نیستند. بانک‌ها یا تابع مصوبات بودجه سنواتی هستند و یا تایع تصمیم دولت و یا به هر طریقی تسهیلات تکلیفی بر دوش بانک‌ها بار می‌شود.

به گفته حق‌شناس اگر در ایران بانک‌ها مستقل بودند حتما بازار پول کارآمدتر و بهره‌ورتر می‌شد. اگر قیمت پول واقعی بود و بانک مرکزی می‌توانستند فقط از قیمت پول به درستی حفاظت کنند و پول را به معنی واقعی کلمه نه دستوری بلکه ذاتی ارزان کنند؛ شاهد اعوجاج در باقی بازارها نیز نبودیم.

او با اشاره به انتقادهایی که از نظام بانکی می شود گفت: اگر بانک را به عنوان یک بنگاه اقتصادی تلقی کنیم این پرسش مطرح می‌شود که آیا همه بنگاه‌های اقتصادی بدون هیچ نقصی عمل می‌کنند؟ مگر اتلاف منابع در بخش آب شرب نداریم؟ مگر در مصرف بنزین، برق، پخت نان و هر بنگاه تولیدی دیگر اتلاف منابع وجود ندارد؟ حال در یک بنگاه اقتصادی به نام بانک، مانند سایر بنگاه‌های اقتصادی ممکن است اتلاف منابعی از جنس مطالبات معوق وجود داشته باشد. یعنی تسهیلاتی اعطا شده باشد ولی اقساط آن بازنگشته باشد. بنابراین با توجه به فروضی که ذکر شد برخی از نقدهایی که به بازار پول می‌شود به نظر می‌رسد که معلول مورد نقد قرار می گیرد نه علت مساله.

حق‌شناس خاطرنشان کرد: بانک‌ها باید بر اساس منافع ذینفعان برای ارائه خدمات تصمیم‌گیری کنند اما در اقتصاد ایران، دیگران یعنی افرادی غیر از ذینفعان برای نوع و میزان خدمات بانک‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند.

او به گران بودن بانکداری در ایران اشاره کرد و افزود: موضوع دیگری هم که در نظام بانکی مطرح است گران بودن بانکداری است. نرخ چهار درصدی که به عنوان کارمزد امروز دریافت می‌شود نشان دهنده آن است که هزینه نگهداری پول در ایران بالاست. این در حالی است که در کشورهای دیگر هزینه نگهدای پول بسیار پایین‌تر از یک درصد است. یعنی هزینه نگهداری پول در ایران چند برابر دنیاست.
استاندار گلستان متذکر شد: بانک‌ها در ایران کارهای بزرگی انجام داده‌اند. بسیاری از بزرگراه‌ها، پروژه‌های ریلی و یا بسیاری از صنایع بزرگ به مدد حمایت‌های بانکی توانسته‌اند توسعه پیدا کنند. به طور نمونه اگر نظام بانکی و حمایتش نبود، خودروسازی کشور خیلی پیش از این ناگزیر به تعطیلی می‌شد. بنابراین در بسیاری از پروژه‌های اقتصادی و تولیدی کشور و می‌توان گفت در همه پروژه‌های کلان اقتصادی، یک بانک مشارکت کرده است تا آن پروژه توانسته به سرانجام برسد.

او بیان کرد: بررسی‌ها و آمارها نیز نشان می‌دهد سهم بانک‌های خصوصی از مجموع تسهیلات و مشارکت‌های اقتصادی و سرمایه گذاری صورت گرفته در نظام بانکی بیش از سایر بانک‌ها بوده است.

حق‌شناس اشاره کرد: به طور مثال در تامین مالی طرح انتقال آب خلیج فارس، اب رسانی به مناطق محروم، گازرسانی به مناطق روستایی، نوسازی ناوگان تجاری و نوسازی تاکسی های فرسوده، مشارکت در طرح اکتشاف و استخراج نفت، مشارکت سندیکایی در تامین مالی پروژهای پالایشگاهی. مشارکت در طرح استحصال گندله از معادن سنگ آهن این بانک‌های خصوصی هستند که سهم عمده تامین مالی را عهده دار شده‌اند.

او عنوان کرد: از سوی دیگر بسیاری از افرادی که در ایران خانه دار می‌شوند به واسطه همین منابع بانکی است که توان خرید پیدا می‌کنند. پس چه در وجوه زندگی شخصی افراد و چه در سطح کلان اقتصاد، این نظام بانکی است که به عنوان پشتیبان مالی عمل کرده است.

بانک‌های غیردولتی 1254 هزار میلیارد تومان تسهیلات دادند

بر اساس آمار اعلامی بانک مرکزی، در 6 ماهه نخست سال جاری بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری کشور یک هزار و 254 هزار میلیارد تومان تسهیلات دادند. این میزان تسهیلات ارائه شده از سوی بانک‌های غیردولتی 65.5 درصد از کل تسهیلات پرداخت شده از سوی نظام بانکی است.

همچنین تسهیلات پرداخت شده توسط بانک‌های غیردولتی در 6 ماه نخست سال جاری 23.2 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن رشد داشته است.
بانک‌های غیردولتی در مدت مورد اشاره بیش از 108 هزار میلیارد تومان تسهیلات به صورت قرض‌الحسنه پرداخت کرده‌اند که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل 38.4 درصد رشد داشته است.

بیشترین نوع تسهیلات پرداخت شده بانک‌های غیردولتی نیز در قالب مرابحه بوده که 347 هزار میلیارد تومان محاسبه می‌شود و 60 درصد بیشتر از مدت مشابه سال پیش است.

در این دوره تسهیلات مشارکت مدنی این بانک‌ها 283 هزار میلیارد تومان، فروش اقساطی 248هزار میلیارد تومان، مضاربه 13 هزار میلیارد تومان، سلف 19 هزار میلیارد تومان، جعاله 36 هزار میلیارد تومان، مشارکت حقوقی 52 هزار میلیارد تومان، سرمایه‌گذاری مستقیم 4 هزار میلیارد تومان و تسهیلات اجاره به شرط تملیک این بانک‌ها یک هزار و 300 میلیارد تومان بوده است.