زندگی بدون زباله؛ آیا این یک رویاست که زباله‌ای از خودمان بر جای نگذاریم یا آن را به حداقلی‌ترین میزان ممکن برسانیم؟ به نظر می‌رسد خودمان را به رفتارهایی که زباله زیاد تولید می‌کند عادت داده‌ایم و البته که هر عادتی قابل تغییر است. نیاز نیست حتما فعال محیط زیست باشیم تا بدانیم که زباله یکی از بزرگترین مشکلات سیاره‌ی زمین است. سبک زندگی انسان مدرن باعث شده تا هر روز بیشتر از قبل زباله تولید کند و البته سرعت امحا این زباله‌ها با سرعت تولیدشان یکی نیست. منابع آبی و معدنی دنیا هر روز به دلیل استفاده ناصحیح به هدر می‌ر‌ود و این همان داستانی که باعث می‌شود تا به «زندگی بدون زباله» فکر کنم.

بیایید کمی در مورد روش‌های زندگی بدون زباله فکر کنیم شاید ما هم علاقمند شدیم این سبک زندگی را تجربه کنیم.

۱.آیا روش زندگی با زباله گرانتر از زندگی بدون زباله است؟ نه! اتفاقا می‌تواند از لحاظ اقتصادی به سود جیب شما تمام شود. در زندگی بدون زباله شما مسؤولیت بیشتری در مورد خرید دارید. قدم اول در خرید؛ چقدر به این کالا یا مواد مصرفی احتیاج دارم. فعالینی که در دنیا جلودار زندگی بدون زباله هستند شعار جالبی دارند آنها می‌گویند بهترین بازیافت استفاده نکردن از آن کالاست.

۲.خرید کالا یا مواد غذایی انتخابی چقدر و به چه میزان ضرورت دارد. به این آمار فائو(سازمان جهانی خوار و بار کشاورزی) دقت کنید: هرسال ۱.۳ میلیارد تن غذا در جهان هدر می‌رود و سهم ایران از این میزان ٢,٧‌ درصد است که این رقم معادل ٣۵‌ میلیون تن است. این رقم معادل ۳۸ درصد ضایعات اتحادیه اروپاست. بیشترین ضایعات غذا در ایران مربوط به نان، میوه و سبزیجات و برنج است. چرا در این معیار بد جزو بالاهای لیست هستیم؟

به لیست خریدهای چند ماه گذشته نگاه کنید به احتمال زیاد بخشی از خرید‌های شما اشتباه است؛ وسوسه شدن در میان فروشگاه‌های پر زرق و برقی که همه چیز را برای ما خواستنی و ضروری نشان می‌دهد. یا اینکه «ضرورت» وجود دارد اما در میزان خرید و اصطلاحا «کمیت» تخمین خوبی صورت نمی‌گیرد و بقیه به سمت سطل زباله می‌رود. البته که بخش مهمی نیز به «کیفیت» برمی‌گردد. هر چیز بی کیفیتی قابلیت تبدیل شدن به زباله را پیدا می‌کند فرقی نمی‌کند نان باشد یا لباس یا وسیله برقی خانه. پس سه اصل را زمان خرید در نظر داشته باشید؛ ضرورت، کمیت، کیفیت.

۳.کمی از دنیای مد فاصله بگیرید مطمئن باشید زندگی راحت تری خواهید داشت. این قسمت بیشتر برای افرادی است که به لباس و وسایل منزلشان بسیار اهمیت می‌دهند.دنیای مد هر روز در حال تغییر است هرچقدر هم سریع حرکت کنیم بعید است بتوانیم هم پای مد حرکت کنیم. وقتی هنوز بلوز پاییزه سال قبل تان سالم و بدون مشکل در کمدتان است چرا باید دنبال بلوز جدیدی باشید این مثال می‌تواند در مورد خیلی چیزهای دیگر تکرار شود. پس سلیقه خودمان را بشناسیم و متناسب با آن خرید کنیم با این کار زباله کمتری تولید می‌کنیم و البته که درآمد بیشتری برای بقیه قسمت‌های زندگی داریم.

۴. به بسته بندی کالا توجه کنید. متأسفانه برخی از برندها برای اینکه شیک‌تر و خاص‌تر به نظر بیایند کالای خودشان را در چند لایه کاغذ و پلاستیک بسته بندی می‌کنند علاوه بر اینکه خود این کار هزینه بیشتری متوجه مصرف کننده می‌کند زباله بیشتری هم تولید می‌کند. پس سعی کنیم در چرخه تولید زباله نباشیم. ترک استفاده از ظروف یکبار مصرف در بسته بندی غذا هم می‌تواند تمرین یک رفتار شخصی در مورد بسته بندی باشد. از طرف دیگر در سال‌های اخیر فرهنگ خرید کالای فله در حال تبلغ است. علاوه بر خرید مواد غذایی مانند حبوبات که در کشورما سابقه دار است حالا فروشگاه‌هایی هستند که شما می‌توانید با بردن ظرف خالی شوینده بخرید.

۵. بدون پلاستیک زندگی کنیم. هر دقیقه ۱۰ میلیون کیسه پلاستیکی در جهان استفاده می‌شود وهر سال ۶ میلیارد کیلو پلاستیک به اقیانوس‌ها سرازیر می‌شود. فقط چند دقیقه به این عددها فکر کنیم؛ وهم انگیزاست. نمیدانیم از کی اما یک روز به خودمان آمدیم و متوجه شدیم هر چیزی را در پلاستیک‌ انداختیم. بقچه و ساک جایش را به پلاستیک داد، پاکت کاغذی جایش را به پلاستیک داد و حتی غذا و …

خوشبختانه در سال‌های اخیر در مورد کمتر مصرف کردن پلاستیک و جایگزین کردن ساک پارچه‌ای حرکت‌های خوبی انجام شده است و روز به روز تعداد افرادی که همراهی و همدلی بیشتر در این مسیر دارند بیشتر است.

۶.فرهنگ استفاده از جنس کارکرده را ترویج کنید. لباسی که به هر دلیلی مثلا تغییر سایز به درد ما نمی‌خورد می‌تواند بر تنی دیگر بنشیند در این صورت بخشی از هزینه خرید آن لباس هم به جیب تان برمی گردد. گاهی یک تعمیر کوچک در لباس یا وسیله و…می تواند دوباره آن را برای مدت بیشتری کاربردی کند.

۷. زباله‌‌تر خود را مدیریت کنید. البته اگر خرید درست و مصرف بهینه‌ای داشته باشیم زباله‌تر بسیار کمی در آشپزخانه خواهیم داشت. در استان‌هایی که آب و هوای خشک دارند حتی می‌شود به خشک کردن زباله‌تر فکر کرد و در استان‌های که رطوبت وجود دارد تهیه کمپوست بهترین راه حل است. فقط کافی است تا کلمات زباله سراوان رشت و یا آمل را در گول سرچ کنید تا ببینید زباله چه بر سر طبیعت زیبای این دو شهر آورده است.

و در آخر اگر نمی‌توانید هیچ کدام از کارها را انجام دهید حداقل در قبال زباله تولیدی خودمان مسؤولیت پذیر باشیم. تفکیک زباله از مبدا را فراموش نکنیم. این کار باعث می‌شود مدیریت بازیافت زباله خشک و تولید کود از زباله‌تر بهتر و سریع‌تر اتفاق بیافتد. فقط یادمان باشد وقتی زباله را دورریختنی می‌نامیم هیچ جای دوری در این دنیا وجود ندارد که بشود زباله را در آن رها کرد.