رییس شورای عالی نظام پرستاری در آستانه روز پرستار، کمبود نیرو را جدی‌ترین معضل فعلی جامعه پرستاری دانست و گفت: نیاز به نیرو در شرایط فعلی بسیار زیاد حس می‌شود و باید به فکر جذب نیرو باشیم؛ این خواسته ما بیش از آن که برای کاهش حجم کاری پرستاران باشد برای بیمارانی است که در بیمارستان بستری هستند.

دکتر شمس‌الدین شمسی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تبریک فرا رسیدن روز پرستار، گفت: پرستاران پیش از شیوع کرونا هم مشکلاتی داشتند اما با شیوع این بیماری، مشکلات آنها بیش از پیش شد و در عین حال آحاد جامعه نیز به آگاهی بیشتری از مشکلات این شغل رسیدند.

کمبود نیرو؛ معضل مزمن شده حوزه پرستاری

وی، یکی از اصلی‌ترین مشکلات پرستاران که حتی مانع خدمت رسانی نیز هست، را کمبود شدید نیروی پرستاری اعلام کرد و گفت: پیش از بحران کرونا هم شدیدا کمبود نیروی پرستاری حس می‌شد و در این بحران این کمبود بیش از پیش به چشم آمد. یکی از درخواست‌های سازمان نظام پرستاری به عنوان نهاد صنفی و مدافع پرستاران، تربیت نیروی پرستاری کافی بود.

سهم پرستاران در استخدام های جدید وزارت بهداشت

وی افزود: برای رفع مشکل کمبود نیروی پرستارای اقداماتی صورت گرفت و برای نیمه دوم سال ۹۸ آزمون استخدامی حدود ۱۰ هزار نفری برگزار شد که در اوایل امسال به تدریج این افراد جذب دانشگاه‌های علوم‌پزشکی شدند. گرچه این تعداد کاملا مربوط به پرستاران نیست اما درصد عمده آن مربوط به جذب پرستاران است. در سال جاری نیز حدود ۳ هزار نفر از ذخیره‌های سال قبل، ۲۲۰۰ نفر با آزمون قراردادی و حدود ۷۰۰۰ نفر هم اخیرا به نظر می‌رسد که با نشر آگهی جذب شوند؛ یعنی با احتساب این موارد، حدود ۲۲ هزارنفر از نیمه دوم سال ۹۸ تا آخر امسال جذب خواهند شد که عمده آنها پرستاران هستند.

پرستارانی که به کرونا می شوند و نیاز بیش از پیش به نیروی انسانی

شمسی ادامه داد: علی‌رغم این تعداد جذب نیرو بازهم کمبود نیرو بسیار بالا است. با توجه به اینکه تعدادی از پرستاران به علت ابتلا به کرونا از چرخه کار خارج‌می‌شوند، نیاز بیشتر ما به نیروی انسانی حس می‌شود. خوشبختانه سازمان برنامه و بودجه با به کارگیری ۳۰هزار نیرو موافقت کرده است و بنابر اعلام آقای نوبخت، بودجه این کار در اعتبارات سال آینده وزارت بهداشت درنظر گرفته شده است، قطعا عمده این ۳۰ هزارنفر هم از گروه پرستاری خواهند بود.

وی در ادامه تاکید کرد: البته نیاز به نیرو در شرایط فعلی بسیار زیاد حس می‌شود و باید در شرایط فعلی به فکر جذب نیروی پرستاری باشیم. این خواسته ما بیش از آن که برای کاهش حجم کاری پرستاران باشد، برای بیمارانی است که در بیمارستان بستری هستند. زمانی که نیرو کم باشد مراقبت لازم کمی و کیفی از بیماران به عمل نخواهد آمد. در جذب نیروی پرستاری و رفع این کمبود تنها وزارت بهداشت مسئول نیست بلکه باید با نگاهی فرابخشی، بین دستگاهی و جامع‌نگر به آن بپردازیم.

شاخص پایین تعداد پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی در کشور

رییس شورای عالی نظام پرستاری با اشاره به اینکه اکنون بیشترین مراقبت از مبتلایان به کرونا که در بیمارستان بستری هستند، توسط پرستاران انجام می‌شود، تصریح کرد: برای پاسخگویی صحیح به حقوق بیمار و کمک به جامعه پرستاری حتما باید نیروی انسانی کافی به کار گرفته شود. در حال حاضر آمار ما به ازای هر تخت بیمارستانی، یک پرستار هم نیست؛ این در حالی است که استاندارد جهانی می‌گوید باید به ازای هر تخت ۲.۵ نفر پرستار وجود داشته باشند. حتی در کشورهای در حال توسعه هم این عدد بیشتر از ۲ است. اگر اکنون حدود ۱۳۰ هزار نیروی پرستاری مشغول خدمت باشند ما به همین میزان به جذب نیرو نیاز داریم.

انتقاد به جذب نیروهای ۸۹ روزه پرستاری

وی درباره جذب نیروهای ۸۹ روزه، اظهار کرد: متاسفانه جذب این نیروها هنوز در برخی از نقاط ادامه دارد که از روی ناچاری این اتفاق می‌افتد. ما به شدت مخالف جذب نیرو به این صورت هستیم. انشالله امتیازاتی برای این نیروهای ۸۹ روزه که بر بالین مبتلایان کرونا هستند در نظر گرفته شود تا در اولویت استخدام‌ها قرار گیرند البته؛ با برخوردها و اعتراضاتی که صورت گرفت جذب نیروهای ۸۹ روزه به حداقل رسید اما هنوز هم در برخی دانشگاه‌ها وجود دارد.

شمسی درخصوص معوقات پرستاران، بیان کرد: با توجه به پرداخت‌های یک یا دو هفته قبل برخی بیمارستان‌ها، آمار دقیقی از معوقات نداریم، اما خوشبختانه میزان معوقات کارکنان به حداقل رسیده است. البته در برخی دانشگاه‌ها معوقات طولانی مدت که حتی مربوط به سال قبل باشد هم داریم، اما عمده مراکز، پرداخت‌هایی بویژه در مورد کارانه‌ها داشتند. در برخی دانشگاه‌ها هم که معوقات وجود دارد، امیدواریم سریع‌تر پرداخت شود.

کاهش پرداختی ها با وجود افزایش بار کاری

شمسی ادامه داد: آنچه دغدغه ایجاد کرده است کاهش پرداختی‌ها است. درآمد بیمارستان‌ها در دوران کرونا کاهش پیدا کرد و از آنجایی که کارانه‌ها از محل درآمد بیمارستان‌ها پرداخت می‌شود، به تبع آن پرداخت‌ها هم کاهش یافت؛ در حالی که کار و فعالیت پرستاران به هیچ‌وجه کاهش پیدا نکرده و حتی بسیار بیش از دوره‌های ماقبل کرونا شده است. با صحبتی که با سازمان برنامه بودجه داشتیم به ما اعلام کردند آنها از محل بودجه عمومی اعتباراتی را به بیمارستان‌ها اختصاص دادند تا کارانه پرداخت شود. در حال حاضر با اینکه مدت معوقات به دو یا سه ماه رسیده است اما آنچه‌ که باعث گله‌مندی جامعه پرستاری است، کاهش میزان پرداختی‌ها است.

وی درباره نظام پرداخت حقوق و معوقات پرستاران، تصریح کرد: در اکثر بیمارستان‌ها نظام پرداخت قاصدک حذف شده است ولی از پرستاران می‌خواهیم هر دانشگاهی که هنوز این نظام پرداخت را دنبال می‌کند، به ما گزارش دهند. خود وزارت بهداشت مخالف قاطع نظام پرداخت قاصدک است و هر دانشگاهی که این دستور را دنبال نکرده از دستور شخص وزیر تخطی کرده است.

ماجرای تعدیل نیرو در بیمارستانهای خصوصی

شمسی با اشاره به اخراج و تعدیل نیروی پرستاری در اوایل دوران کرونا، گفت: این موضوع عمدتا در بیمارستاهای خصوصی شکل گرفت که علت آنهم کاهش مراجعه به بیمارستان و کاهش درآمدها بود و باعث شد برای صرفه‌جویی بیشتر اقدام به تعدیل نیرو در اوایل بحران کرونا کنند که برخوردهایی با این بیمارستان‌ها صورت گرفت و طی مدت اخیر گزارشی با مضمون تعدیل نیرو در بخش خصوصی به دست ما نرسیده است.

وی درخصوص میزان ترک کار پرستاران پس از شیوع کرونا، بیان کرد: تعداد اندکی از پرستاران به دلیل ترس از ابتلا به بیماری ترک کار کردند که تعداد بسیار کمی است. این در حالی است که برخی همکاران هم حتی پس از ابتلا به بیماری با حداقل مرخصی استعلاجی سر کار آمدند و خدمت کردند. درمورد ترک کار پرستاران آنقدر تعداد کم است که آماری در دست نداریم.

علت پدیده ای به نام مهاجرت پرستاران

رییس شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: البته در مورد بحث مهاجرت پرستاران موضوع کم بودن میزان پرداختی‌ها است. پرداخت حقوق به پرستاران در ایران نسبت به سایر مشاغلمان بسیار کمتر است. این در حالی است که یکی از مشاغلی که در سایر جوامع به شدت پیگیر آن هستند پرستاری است و همین باعث شکلگیری مهاجرت پرستاران شده است.

کمبود نیرو و پرستارانی که نمی توانند مرخصی روند

وی با اشاره به سختی کار پرستاران و فشارهای روحی و روانی دوران کرونا، اظهار کرد: کمبود نیرو اینجا مشهود می‌شود که پرستاران نمی‌توانند به راحتی به مرخصی بروند. یعنی پرستاران حتی مرخصی استعلاجی را که به دنبال ابتلا به کرونا می‌گیرند، در کوتاه ترین زمان ممکن است. در کشورهای پیشرفته دنیا پرستاران را به مرخصی اجباری می‌فرستند چون ممکن است محیط بیمارستان و شرایط کاری سخت باعث افسردگی آنها شود.

شمسی درباره ارائه خدمات مراقبت در منزل توسط پرستاران، گفت: این خدمات هنوز تحت پوشش بیمه نیستند؛ هرچند که مقدمات آنها را چیده‌ایم و تحت پوشش بیمه رفتن این خدمات منتظر یک مصوبه از سوی شورای عالی بیمه است تا پس از بیمه شدن طیف بیشتری از افراد توان استفاده از این خدمات را داشته باشند.