لیوان یکبارمصرف، دو هزار تومان ناقابل

روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: «بازار محصولات پلاستیکی همچون ظروف یکبارمصرف و کیسه‌های خرید ثبات ندارد و قیمت‌ها هفتگی تغییر می‌کند. مشاهدات میدانی «دنیای‌ اقتصاد» نشان می‌دهد نرخ فروش اقلامی مثل لیوان‌های یکبارمصرف از ابتدای سال بیشتر از ۱۰۰ درصد افزایش داشته و ثبات قیمتی هم وجود ندارد. فروشندگان می‌گویند تولیدکنندگان قیمت‌ها را هفتگی تغییر می‌دهند و تولیدکنندگان می‌گویند دلال‌ها، مواد اولیه را ۵هزار تومان بیشتر از نرخ دولتی به آنها می‌فروشند.

افزایش قیمت هفتگی

یکی از فروشندگان خیابان باستان به «دنیای‌ اقتصاد» می‌گوید: «‌بازار ثبات ندارد. قیمت‌ها هفتگی تغییر می‌کند؛ حتی اگر شده ۱۰۰ تومان.» بهرامی بیشتر از ۵ سال است که در خیابان باستان ظرف‌های پلاستیکی یکبارمصرف و کیسه‌های نایلونی می‌فروشد: «تا الان بازار را این قدر بی‌ثبات ندیده بودم. اولا که شرایط بازار به گونه‌ای شده که هیچ‌کس با چک کار نمی‌کند. قبلا حتی تا دو ماه از فروشنده فرجه می‌گرفتیم اما الان نهایتا دو روزه باید تسویه کنیم؛ آن‌ هم در حالی‌ که در شرایط نقدینگی بدی قرار داریم.»

به گفته این فروشنده از ابتدای سال بیشتر از ۱۰۰درصد به قیمت اجناس پلاستیکی اضافه شده است: «همه می‌گویند پتروشیمی‌ها قیمت‌ها را بالا می‌برند ولی خب چقدر؟ قیمت یکی از لیوان‌های یکبارمصرف که دانه‌ای ۲۰۰ تومان بوده الان به هزار تومان رسیده است. چون مبلغ کمی است به‌ چشم نمی‌آید اما واقعا پتروشیمی‌ها نرخ‌ها را این همه بالا برده‌اند؟ پس وضع دولت از ما بهتر است.»

قیمت مواد اولیه ظروف و کیسه‌های پلاستیکی بر اساس نرخ ارز و میزان عرضه تعیین می‌شود. مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد در نوسانات ارزی تنها جهش‌ نرخی ارز روی قیمت محصولات پلاستیکی اثر گذاشته و بازار از کاهش آن متاثر نشده است. البته به سبب این که قیمت‌گذاری پتروشیمی‌ها به بازار ارز بستگی دارد، نوسانات مثلا ۲۰۰ تومانی در قیمت محصولات پتروشیمی‌ها روی بازار محصولات پلاستیکی تاثیر نمی‌گذارد اما به گفته بهرامی «برای مثال یک ماه پیش مشتری می‌گفت پتروشیمی‌ها قیمت را بالا کشیده و ۵۰۰ تومان به قیمت یکی از اجناس اضافه شده است اما وقتی حتی پتروشیمی‌ قیمت را پایین می‌کشد روی نرخ فروش آنها تاثیری نمی‌گذارد.»

بهرامی می‌گوید از ابتدای سال بیشتر از ۱۰۰ درصد قیمت محصولات پلاستیکی افزایش داشته است: «لیوان‌های یکبارمصرف کاغذی که بسته‌ای ۱۰ هزارتومان می‌خریدم به بالای ۱۵ هزار تومان رسیده است. این لیوان را باید ۱۷ هزار تومان بفروشم که بتوانم چراغ مغازه‌ام را روشن نگه دارم. برای لیوان یکبارمصرف بسته ۱۰ تایی ۱۷ هزار تومان خیلی زیاد است. درست است یکبارمصرف است اما در کیفیت‌های مختلف تولید می‌شود و نرخ کیفیت‌های بالاتر بیشتر از ۲۰ هزار تومان می‌شود. یعنی لیوانی که ابتدای سال ۲۰۰ تومان بود الان قیمت عمده آن دو هزار تومان است. کیسه‌ نایلونی که کیلویی ۱۲ هزار تومان می‌خریدم الان به ۲۸ هزار تومان رسیده و دستمال کاغذی که بسته‌ای ۲۰ هزار تومان خرید می‌زدم الان رسیده به ۳۵هزار تومان. صنف ما لوازم بهداشتی و سلولزی مردم را هم تامین می‌کند.»

فاکتور با تاریخ انقضای چند ساعته

مدیر فروش یکی از کارخانه‌های تولید ظروف پلاستیکی به «دنیای‌ اقتصاد» می‌گوید عدم‌ ثبات قیمت مواد اولیه اجازه جبران ضرر ماه‌های ابتدایی سال را نمی‌دهد: «متاسفانه واسطه‌گرها نرخ مواد اولیه را هر هفته افزایش می‌دهند و این امر باعث شده نتوانیم خدمات مناسبی به مشتری‌های خود ارائه بدهیم.»

نرخ مواد اولیه پتروشیمی‌ها بر اساس میزان عرضه و نرخ ارز تعیین می‌شود اما این عوامل باعث عدم‌ ثبات قیمتی در مواد اولیه نیست؛ چراکه تغییرات نرخی کوچک در مواد اولیه با توجه به بازار ارز امری طبیعی است و در سبد مصرف‌کننده خودش را نشان نمی‌دهد. سلیمانی می‌گوید مشکل اصلی دلال‌ها هستند: «بین نرخ دولتی مواد اولیه‌ای مثل گرانول با قیمت آزاد آن ۵ هزار تومان اختلاف است. تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه خود باید با واسطه‌گرها و دلال‌ها سروکله بزنند، نه پتروشیمی‌ها. این در حالی است که برای گرانول که احتیاج ماهانه ما یک تن است، برای هر لیتر باید ۵ هزار تومان بیشتر بپردازیم.»

این فعال حوزه محصولات پلاستیکی می‌گوید: «تغییر قیمت‌ها به گونه‌ای است که اعتبار فاکتور فروش ما ۲۴ ساعت است. شاید این حرف من را باور نکنید ولی در خریدی که ماه پیش داشتیم در عرض یک ناهار خوردن مجبور شدیم برای مواد اولیه کیلویی ۲۰۰ تومان اضافه پرداخت کنیم. در زمان ناهار قیمت مواد اولیه‌ای مد نظر ما ۲۰۰ تومان افزایش یافت. این تلاطم قیمتی دست پتروشیمی‌ها نیست و دلال‌ها این نوسان را انجام می‌دهند.»

او درباره قیمت محصولات تولیدی می‌گوید: «برای مثال پلاستیکی که کیلویی ۱۸هزار تومان بود به ۴۰ هزار تومان رسیده است. هیچ ثبات قیمتی هم در بازار نیست. شرایط به‌ گونه‌ای است که بخش فروش واحد تولیدی ما نمی‌تواند نسبت به قیمتی که به مشتری می‌دهد ضمانت داشته باشد.»

شرایط در بازار ظروف یکبارمصرف و اجناس سلولزی بهتر از بسیاری از اصناف است اما کسبه می‌گویند که ناتوانی جیب مردم در خرید ابتدایی‌ترین لوازم کاملا ملموس است. واحدهای تولیدی نیز به سبب عدم‌ ثبات قیمت مواد اولیه برای فاکتورهای فروش تاریخ انقضا گذاشته‌اند؛ چراکه نمی‌دانند قیمت‌ها در روزهای آینده چه روندی طی خواهند کرد. نکته قابل‌ تامل اینجاست که در این حوزه هیچ مواد اولیه‌ای وارداتی نیست و عملا نرخ‌گذاری پتروشیمی‌ها باعث شده که این بازار شاهد نوسان باشد؛ نرخ‌گذاری که تولیدکنندگان می‌گویند دلالان بازیگر اصلی آن هستند.»