یامین‌پور: «حمله به تیم‌ملی» مقدمه تجزیه طلبی است

یامین‌پور درباره کنش‌های رسانه‌ای متفاوت در روز‌های اخیر می‌گوید: تمام کنش رسانه‌ای رسانه‌هایی مثل «ایران‌اینترنشنال» کاشتن بذر تردید در اذهان ایرانیان نسبت به یکپارچگی ملی و آماده کردن آن‌ها برای پذیرفتن چندپارگی و تجزیه است و حالا این خط سیاسی در پدیده فوتبال و رویداد جام جهانی تعقیب می‌شود. اینجاست که می‌گوییم آنچه در این دو سه ماه رخ داده نه تنها یک انقلاب اجتماعی یا تحول درون‌زای فرهنگی نیست؛ بلکه یک پروژه سیاسی بر بستر و پلتفرم ارتباطاتی است. در واقع باید در دوران ما همواره فرهنگ و تحولات فرهنگی را در متن سیاست و سیاست بین‌الملل فهمید.

تیم ملی فوتبال ایران شامگاه گذشته از جام جهانی قطر ۲۰۲۲ خداحافظی کرد و این موضوع باعث ناراحتی ایرانی‌ها و البته شادی عده قلیلی شد. واقعیتی که شاید خیلی‌ها بخواهند آن را وارونه نشان دهند.

به گزارش ایسنا، درباره این موضوع که ایرانیان بازی‌های تیم ملی فوتبال را در این چند وقت دنبال کرده‌اند یا خیر؟ و اینکه حذف تیم ملی خوشحال، بی‌تفاوت و یا ناراحت هستند، اظهار نظر‌های مختلفی وجود دارد.

اما آخرین نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نشان می‌دهد که ۸۹.۹ درصد ببیندگان بازی‌های ایران به میزان زیاد و خیلی زیاد دوست داشتند ایران مقابل آمریکا پیروز شود.

وحید یامین‌پور مدرس دانشگاه در تحلیل این موضوع این می‌گوید: «به گمان من یکی از اصلی‌ترین محور‌های تحلیل رویداد‌های اخیر ایران، تحلیل بر اساس برساخته‌های رسانه‌ای است. آنچه موجب کنشگری عده‌ای از جوانان شده و به صورت خشم یا نفرت یا آشوب و اعتراض پدیدار شده، یک حاد- واقعیت (هایپر رئالیتی) است که با واقعیات اکثریت مطلق جامعه ایرانی نسبت پیدا نمی‌کند.»

او معتقد است: «شبکه‌های اجتماعی با تکثر و تسلسل پیام‌های رسانه‌ای چیزی در اذهان برخی ساخته‌اند که با واقعیت بسیار متفاوت است. از جمله همین همگرایی حداکثری مردم ایران در حمایت از تیم ملی فوتبال که توسط رسانه‌های دولتی انگلیس و سعودی انکار شد و واقعیت جعلی دیگری از آن روایت شد؛ اما چرا و با چه هدفی این واقعیت جعلی خلق می‌شود؟ همگرایی و همزیستی ایرانیان علیرغم تکثر در اقوام و زبان‌ها و مذاهب یک موضوع جذاب برای مطالعات جامعه شناختی و مردم شناختی است.»

یامین‌پور درباره همگرایی ایرانی‌ها می‌گوید: «هیچ وقت یک ایرانی باور ندارد که ممکن است در یک روز عادی در خیابان از طرف هموطن خودش صرفا به خاطر تفاوت در قومیت یا مذهب یا زبان مورد تعرض یا آسیب قرار بگیرد. این تجربه ناشی از رشد اجتماعی و همزیستی و یکپارچگی طولانی مدت ماست. در حالی که این تهدید برای برخی کشور‌های دیگر مساله‌ای روزمره و پرتکرار است. آنچه در سال‌های اخیر توسط رسانه‌های ایران‌ستیز روایت می‌شود، تردید در این همگرایی است که حالا در دروغ شادی مردم ایران از باخت تیم ملی در حال پیگیری است. به تعبیری آن‌ها می‌خواهند، بگویند ایران آبستن تحولات فرهنگی و اجتماعی است و نهایت این تحولات پذیرفتن چندپارگی ملی و نهایتا تجزیه است!»

معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره کنش‌های رسانه‌ای متفاوت در روز‌های اخیر می‌گوید: «تمام کنش رسانه‌ای رسانه‌هایی مثل «ایران‌اینترنشنال» کاشتن بذر تردید در اذهان ایرانیان نسبت به یکپارچگی ملی و آماده کردن آن‌ها برای پذیرفتن چندپارگی و تجزیه است و حالا این خط سیاسی در پدیده فوتبال و رویداد جام جهانی تعقیب می‌شود. اینجاست که می‌گوییم آنچه در این دو سه ماه رخ داده نه تنها یک انقلاب اجتماعی یا تحول درون‌زای فرهنگی نیست؛ بلکه یک پروژه سیاسی بر بستر و پلتفرم ارتباطاتی است. در واقع باید در دوران ما همواره فرهنگ و تحولات فرهنگی را در متن سیاست و سیاست بین‌الملل فهمید.»

او اضافه می‌کند: «به نظر بنده کسانی که از انقلاب ملی یا اجتماعی حرف می‌زنند هم شتابزده و عجول هستند و هم احتمالا ناآشنای با ماهیت تحولاتی هستند که سال‌هاست بر بستر جامعه شبکه‌ای جهانی رخ می‌دهد. نارضایتی از وضع معیشتی هیچ نسبتی با آسیب زدن به هویت ملی ندارد. حتی اگر بپذیریم که نارضایتی تولید خشم می‌کند، اما همنشین کردن این حالت با نفرت از نماد و نشانه‌های ملی و هویتی مثل «تیم ملی فوتبال» یک تقلب رسانه‌ای است که هدفش آماده‌سازی روانی جامعه ایرانی برای فروپاشی اجتماعی و چندپارگی است. ـ

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در روز‌های ۷ و ۸ آذر یک نظرسنجی از جامعه شهری و روستایی کشور با تعداد نمونه ۱۰۰۸ نفر به صورت تلفنی انجام داده که نتایج آن را به صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار داده است .

پاسخگویان این نظرسنجی که با استفاده از شماره تلفن‌های ثابت و موبایل به صورت تصادفی ساخته شده انتخاب شده اند. نظرسنجی با کنترل مشخصات پاسخگویان شامل سن، جنس و محل سکونت انجام شده است. نرخ پاسخگویی ۵۰ درصد بوده است.

براساس نتایج نظرسنجی ۶۶.۱ درصد کل پاسخگویان و ۸۰.۲ درصد بینندگان مسابقات ایران در جام جهانی بعد از باخت ایران در مقابل انگلیس ناراحت شدند و ۶.۸ درصد کل پاسخگویان (۵.۷ درصد بینندگان مسابقات ایران) از نتیجه خوشحال شدند.

۲۶.۸ درصد کل پاسخگویان نیز حس خاصی نداشتند که این میزان برای بینندگان بازی‌های ایران ۱۳.۸ درصد بوده است.