۲۶ دی ۱۴۰۳
به روز شده در: ۲۶ دی ۱۴۰۳ - ۰۳:۴۷
فیلم بیشتر »»
در حاشیه
کد خبر ۸۷۰۶۶۹
تعداد نظرات: ۴ نظر
تاریخ انتشار: ۰۰:۴۱ - ۲۹-۰۹-۱۴۰۱
کد ۸۷۰۶۶۹
انتشار: ۰۰:۴۱ - ۲۹-۰۹-۱۴۰۱
باغ ادبیات؛ توشه‌ای و خوشه‌ای- 6

شاهنامۀ فردوسی: پاسخ زال به چیستان موبدان

شاهنامۀ فردوسی: پاسخ زال به چیستان موبدان
در بخشِ «گفتار اندر سخن پرسیدنِ موبدان از زال»، موبدان 6 چیستان را با زال درمیان می گذارند تا ببینند می‌تواند پاسخ دهد یا نه و زال پاسخ می‌دهد...

عصر ایران- یکی از مخاطبان که پی گیر بخش «باغ ادبیات» است دربارۀ چند بیت معماوار و دشوار در شاهنامۀ فردوسی پرسیده است:


که از ده‌ودو تاه سروِ سهی 
 که رُسته‌ست شاداب با فَرّهی

از آن هر یکی بَرزده شاخ سی 
 نگردد کم‌وبیش بر پارسی

    بله، تعبیر معما درست است. چون در بخشِ «گفتار اندر سخن پرسیدنِ موبدان از زال»، موبدان 6 چیستان را با زال درمیان می گذارند تا ببینند می‌تواند پاسخ دهد یا نه و زال پاسخ می‌دهد و این یکی از همان چیستان‌های 6 گانه است و به بهانۀ پرسش مخاطب گرامی به مرور به چند مورد دیگر هم اشاره خواهد شد هر چند  همچنان بنا بر نقل حکایت‌های ساده است اما مگر می‌توان در این باغ قدم زد و سراغ کهن‌ترین و پرسایه‌ترین درخت نرفت که همانا شاهنامۀ فردوسی است؟

   خوش‌بختانه دوستان در تارنمای «پارسی انجمن» پیش‌تر به این چیستان ها پرداخته بودند و ما تنها نقل می‌کنیم:
   

  ده و دو یعنی دوازده (12) و «تاه» هم همان «تا»ست. بنابراین مراد از «‌دوازده تا سروِ سهی» 12 ماه است و 30 شاخ هم «سی روزِ» آن.

 و اینک پاسخِ زال:


  نُخُست از ده‌ودو درختِ بلند 
 که هر یک همی شاخ سی برکشند

به سالی ده‌ودو بُوَد ماهِ نو 
 چو شاهی نوآیین اَبَر گاهِ نو

به سی روز مَه را سرآید شمار 
 برین سان بُوَد گردشِ روزگار

 
(نوآیین: نو. چون پادشاهِ نو بر تختِ [پادشاهیِ] نو.
شمار سرآمدن: شمار به پایان رسیدن و کار پایان یافتن).

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۴
در انتظار بررسی: ۸
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۴۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
1
5
کم کم دارم به خوندن سایتتون اعتیاد پیدا میکنم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
0
2
سلام.لطفا از خرمن "هلالی جغتایی" هم خوشه ای برایمان بیاورید.
ازاد
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
0
4
سلام!ممنون. جالب بود.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
0
6
آفرین به شما و آن خواننده فرهیخته.
مصاحبه امشب پزشکیان با رسانۀ آمریکایی/ در آستانۀ توافق 20 ساله با مسکو و بازگشت ترامپ/ زمان، مهم‌تر از محتوا؟ کی راضی است؟/ روزنامه هم‌میهن: تندروها به خواست مردم پایبند نیستند/ از شعار تا اتلاف منابع جنگ از سر گرفته می‌شود؟! پیش‌بینی دلار ۹۰ هزار تومانی با تورم ۴۰ درصدی/ کارشناس: به جای سرکوب قیمت، نرخ تورم را کاهش دهید شبکه سی بی اس آمریکا: توافق حماس و تل آویو بر سر پیش نویس آتش بس در غزه لغو امتحانات مدارس اردبیل تا پنجشنبه عراقچی: مذاکره با آمریکا تنها در صورت بازگشت به برجام سعید احمد عباسی در جمع ۱۰ بازیکن برتر فوتسال جهان در سال ۲۰۲۴ تعطیلی مدارس اراک و برخی روستاها به دلیل آلودگی هوا رحیم چمران، پسر شهید چمران، در لباس آتش‌نشانی در کالیفرنیا (عکس) ادعای عجیب نماینده عضو جبهه پایداری: پذیرش FATF یعنی دادن اطلاعات مالی مردم ایران به آمریکا و انگلیس! اندونزی حداقل سن استفاده از شبکه‌های اجتماعی را تعیین می‌کند امتحانات مدارس کرمانشاه در روز چهارشنبه لغو شد حمله پهپادی و موشکی یمن به تل‌آویو و ایلات تخلفات جدی در یک داروخانه کنگاور؛ پلمب با دستور دادستان