هرآنچه می‌خواهید دربارۀ حوثی‌ها، دریای سرخ و داستان یمن بدانید؛ البته از نگاه گاردین

منبع: گاردین
تاریخ انتشار: 12 ژانویه 2024
نویسندگان: آرچی بلند و بتان‌مک‌کرنان
مترجم: لیلا احمدی
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
عصر ایران/ ترجمه: به گفتۀ مقامات آمریکایی، ایالات متحده و بریتانیا به بیش از ده‌ها سایت نظامی متعلق به حوثی‌‌ها در یمن، حملۀ هوایی کرده‌اند.

این حملات مهم‌ترین پاسخ نظامی در قبالِ حملات مداومِ پهپادها و حملات موشکیِ حوثی‌ها به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ است که پس از آغاز جنگ اسرائیل در غزه آغاز شده است. در این مقاله، سیر تاریخیِ فعالیت حوثی‌ها را در قالب شش پرسش و پاسخ‌های اجمالی از نظر می‌گذرانیم.

1- حوثی‌ها چه کسانی هستند؟

حوثی‌ها، گروه شبه‌نظامیِ یمنی هستند که به نام بنیان‌گذارشان، "حسین بدرالدین الحوثی" شناخته می‌شوند و نمایندۀ شاخۀ زیدیِ اسلامِ شیعی هستند. آن‌ها در دهۀ 1980 در مخالفت با نفوذ مذهبیِ عربستان سعودی در یمن ظهور کردند. این گروه که حدود 20 هزار جنگجو دارد و نام رسمیِ آن "انصارالله" است، غرب کشور را اداره می‌کند و کنترلِ خط ساحلی دریای سرخ را بر عهده دارد.

2- رابطه این گروه با ایران و جنگِ غزه چگونه است؟

حوثی‌ها به دلیل تقابلِ دیرینۀ ایران و عربستان سعودی از حمایت ایران برخوردارند و از حماس در جنگ غزه حمایت می‌کنند. بلافاصله پس از تهاجم حماس در 7 اکتبر، "عبدالمالک الحوثی" (رهبر حوثی‌ها) اعلام کرد نیروهایش "آمادۀ حرکت صدها هزار نفری برای پیوستن به مردم فلسطین و مقابله با دشمن هستند".

3- در دریای سرخ چه می‌گذرد؟

دریای سرخ، یکی از متراکم‌ترین کانال‌های کشتی‌رانیِ جهان است و در جنوبِ "کانال سوئز" قرار دارد. سوئز، مهم‌ترین آب‌راهی است که اروپا را به آسیا و شرق آفریقا متصل می‌کند. یمن در امتدادِ سواحل جنوب شرقیِ دریا واقع شده؛ جایی که دریا به "خلیج عدن" می‌رسد.

مدت کوتاهی پس از آغاز جنگ غزه، حوثی‌ها حملات موشکی و پهپادی را به کشتی‌هایی در دریای سرخ آغاز کردند که بیشتر آ‌ن‌ها با اقدامات متقابلِ ایالات متحده و اسرائیل در ارتباط بودند.

وخامت اوضاع، 19 نوامبر افزایش یافت؛ زمانی که ستیزه‌جویان از هلیکوپتر برای توقیف کشتیِ ژاپنیِ حامل خودرو (که متعلق به تاجری اسرائیلی بود)، استفاده کردند و خدمه را ربودند. حوثی‌ها گفتند همۀ کشتی‌های مرتبط با اسرائیل یا متحدانش، به هدف قانونیِ نیروهای مسلح تبدیل خواهند شد.

حملات متعددی به کشتی‌ها انجام شد که اکثر آنها موفقیت‌آمیز نبود؛ اما بسیاری از شرکت‌های کشتی‌رانی تصمیم گرفتند مسیر دریای سرخ را دور بزنند و در اطراف "دماغۀ امیدِ نیک" در آفریقای جنوبی تغییر مسیر دهند که به نحوی قابل‌توجه به زمان و هزینۀ سفر افزوده می‌شد.

4- واکنش آمریکا به حملات حوثی‌ها چگونه بوده است؟

18 دسامبر، ایالات متحده در پاسخ به حملات حوثی‌ها، "عملیات نگهبان رفاه" را پایه‌ریزی کرد. ایالات متحده تا 31 دسامبر از رویارویی مستقیم با حوثی‌ها اجتناب کرد. در این تاریخ، هلیکوپترهایِ نیروی دریاییِ ایالات متحده به گروهی از قایق‌های کوچک که می‌خواستند سوار کشتی کانتینری شوند، شلیک کردند. کشته‌شدن 10 ستیزه‌جو، مرحلۀ جدیدی از بحران را رقم زد.

9 ژانویه، کشتی‌های جنگیِ ایالات متحده و بریتانیا، 21 پهپاد و موشکِ شلیک‌شده توسط حوثی‌ها را سرنگون کردند. لندن این اقدام را بزرگ‌ترین حمله در این منطقه خواند. 10 ژانویه، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجۀ ایالات متحده گفت: "حملات بیشتر می‌تواند باعث واکنش نظامیِ غرب شود".

5- پیش از جنگ غزه در یمن چه می‌گذشت؟

حوثی‌ها در اواخر قرنِ حاضر به حمایت از شیعیان یمن برخاستند که از فساد و ستمِ رئیس‌جمهورِ مستبد و متحد سعودی، "علی عبدالله صالح،" به‌ویژه در دورانِ پس از یازده سپتامبر و حملۀ آمریکا به عراق به ستوه آمده بودند. اعتراضات مردمی و چندین سوءقصد، صالح را در سال 2012، مجبور به استعفا کرد.

حوثی‌ هادر سال 2014 با دشمن سابق خود، صالح متحد شدند تا صنعا (پایتخت یمن) را تصرف کنند. آن‌ها ۱ سال بعد رئیس جمهور جدیدِ مورد حمایت غرب یعنی "عبد ربه منصور هادی" را سرنگون کردند. هادی مجبور به فرار شد و دولت تبعیدیِ یمن از متحدان خود در عربستان سعودی و امارات خواست عملیات نظامی را با حمایت غرب برای بیرون‌راندنِ حوثی‌ها آغاز کنند. بدین‌ترتیب جنگِ داخلی خونین و فاجعه‌باری آغاز شد که طبق برآوردِ سازمان ملل تا پایان سال 2021، 377 هزار کشته و 4 میلیون آواره بر جای گذاشت.

حوثی‌ها در این جنگ پیروز شدند. آتش‌بسِ آوریل 2022 به‌نحوی قابل‌توجه از حجم خشونت کاست و با وجود انقضای رسمیِ آتش‌بس در ماه اکتبر، درگیری‌ تا حد زیادی خاتمه یافت.

6- حملات حوثی‌ها در یمن و عربستان سعودی چگونه دیده شد؟

برخی از یمنی‌ها، عملیات حوثی‌ها را ابزاری مشروع برای اعمال فشار بر اسرائیل و متحدانش و دفاع از غیرنظامیان فلسطینی می‌دانند. تحلیل‌گران می‌گویند مداخلۀ حوثی‌ها به تقویت حمایت داخلیِ آن‌ها کمک کرده است. ستیزه‌جویان نیز بر این باورند که حملات دریای سرخ می‌تواند آن‌ها را به بازیگر جهانیِ مهم‌تری تبدیل کند که مترادف با کل یمن است. حضور دولت رسمی در جنوب این کشور برای این گروه، محلی از اعراب ندارد.

در همین حال، سعودی‌ها در تلاش برای عادی‌سازیِ روابط با ایران و نهایی‌کردنِ توافق صلحند. این توافق می‌تواند کنترل حوثی‌ها بر شمال یمن را به رسمیت بشناسد. آن‌ها نگرانِ هرگونه پاسخی از سوی ایالات متحده بوده‌اند که می‌تواند تلاش این کشور برای خروج از یمن را با پیچیدگی‌هایی مواجه سازد.