خبری جدید از دست‌نوشته‌های نیما یوشیج

سومین جلد از دست‌نوشته‌های منتشر نشده نیما یوشیج، حاوی حدود ۲۰۱ شعر تا زادروز نیما در ۲۱ آبان‌ماه، منتشر خواهد شد.

به گزارش ایسنا،مجموعه‌ای از دست‌نوشته‌های نیما یوشیج در فرهنگستان زبان و ادب فارسی نگهداری می‌شود. این اسناد را که شامل ۴۰۳۴ برگ است، شراگیم یوشیج، فرزند نیما و به نمایندگی از وارثان نیما، در تاریخ بیست و سوم آبان ۱۳۷۳ به فرهنگستان واگذار کرده است که روایت آن از زبان شراگیم «چالش بر سر میراث نیما یوشیج» در ایسنا منتشر شده است.

البته او در این مطلب گفته بود «من هیچ‌ پولی از فرهنگستان زبان و ادب فارسی نگرفته‌ام و هرگز آثار پدرم را نفروختم. مگر دیوانه‌ام که آثار پدرم را به دست آن‌ها بدهم و بعد هم بگویم که هیچ حق و حقوقی نسبت به آن‌ها ندارم؟!»

فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم ادعای فرزند نیما یوشیج را درباره «نسپردن اسناد مربوط به پدر شعر نو فارسی و دست‌نوشته‌های او به فرهنگستان و این‌که از این نهاد هیچ پولی نگرفته است» رد کرد.

چند سال پیش جمعی از شاعران و فعالان ادبی در نامه‌ای سرگشاده خواستار تعیین تکلیف دست‌نوشته‌های نیما یوشیج شدند که به گفته آن‌ها، بیش از ۲۰ سال است در اختیار این مرکز قرار گرفته است.

البته باید یادآور شد در پی بازخوانی و تصحیح برخی از این دست‌نوشته‌ها، تاکنون دو کتاب شعر «صد سال دگر» (۱۳۹۶) و «نوای کاروان» (۱۳۹۷)، از مجموعۀ شعرهای منتشرنشدۀ نیما در انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی چاپ شده است.

سعید رضوانی که «نوای کاروان، دفتر دوم از شعرهای منتشرنشده‌ نیما یوشیج» تصحیح کرده است، در این باره می‌گوید: دست‌نوشته‌های نیما از سال ۱۳۷۳ در تملک فرهنگستان است، ولی آغاز این پروژه به دلیل کیفیت پایین، آشفتگی و دسته‌بندی نشده بودن اسناد تا سال ۱۳۹۳ به تأخیر افتاد.

سرانجام فرهنگستان از همه‌ این اسناد آرشیوی دیجیتال تهیه کرد. سپس طرحی تهیه شد که براساس آن این اسناد را براساس موضوع و ژانر در هفت دسته تقسیم‌بندی کردیم. به‌جز شعر مواردی از یادداشت‌های کاملاً خصوصی و بی‌ربط به ادبیات تا ژانرهای مختلف ادبی مثل داستان و نمایشنامه، تأملات، متون نظری درباره‌ فلسفه و تاریخ، پژوهش‌های زبانی، فولکلوریک یا درباره‌ موسیقی در این اسناد وجود داشت.

استخراج شعرها را هم‌زمان با این تقسیم‌بندی آغاز کردیم. در نتیجه، دفتر نخست این مجموعه، «صدسال دگر»، در سال ۱۳۹۶ منتشر شد. دفتر دوم را به‌تنهایی پیش بردم. گستره‌ زمانی این دفتر کوچک‌تر از اولی است. افزون بر آن، در این دفتر هفت شعر وجود دارد که در دسته‌بندی سه‌تایی شعرهای نیما (کلاسیک، نوقدمایی، نیمایی) نمی‌گنجد.

محمد دبیر مقدم، زبان‌شناس، استاد دانشگاه و معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان در آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی درباره سرنوشت این دست‌نوشته‌ها گفته است: با بررسی و پژوهش در دست‌نوشته‌های نیما یوشیج که در فرهنگستان موجود است تاکنون دو جلد کتاب در سلسله‌انتشارات فرهنگستان چاپ شده است.

بشارت می‌دهم که حداکثر تا زادروز نیما در ۲۱ آبان‌ماه در قالب یک سخنرانی از مجموعه سخنرانی‌های ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، جلد سومی که حاوی حدود ۲۰۱ شعر تا کنون چاپ نشدۀ نیماست در فرهنگستان رونمایی خواهد شد و بی‌درنگ پس از آن در ادامۀ انتشار نسخۀ الکترونیکی دست‌نوشته‌های نیما در وبگاه فرهنگستان، اسناد بیشتری از این شاعر در دسترس پژوهشگران علاقه‌مند قرار خواهد گرفت.