آرتور فریدنریش؛ مردی که با هت‌تریک به نژادپرستی در فوتبال برزیل پایان داد

در تاریخ فوتبال، ستارگان زیادی ظهور کرده‌اند که نه فقط با مهارت و نبوغ خود، بلکه با اقداماتشان، دنیای فوتبال را تغییر داده‌اند. یکی از این ستاره‌ها، آرتور فریدنریش، مهاجم افسانه‌ای برزیل، بود که در سال ۱۹۱۹ با درخشش خود در کوپا آمریکا، گامی مهم در جهت پایان دادن به نژادپرستی در فوتبال این کشور برداشت.

تاریخ دنیای فوتبال پر از اتفاقاتی است که برخی از آنها، جهت دهنده جنبش‌های اجتماعی شد.

به گزارش ایرنا، مسابقات فوتبال کشورهای آمریکا لاتین یکی از قدیمی‌ترین رقابت‌های فوتبالی در سطح جهان به شمار می‌رود که از سال ۱۹۱۶ تا کنون با نام و فرمت‌های متفاوت برگزار شده است. هر چند که در ابتدا تنها کشورهایی از آمریکا جنوبی در این رقابت‌ها حضور پیدا کردند اما در ادامه کشورهای آسیایی، آمریکای مرکزی و حوزه کونکاکاف نیز در آن حضور یافتند.

در رقابت‌های کوپا آمریکا، تاکنون آرژانتین و اروگوئه با ۱۵ قهرمان در جایگاه‌های اول و دوم قرار دارند و برزیل با ۹ قهرمانی سوم است. اروگوئه نخستین قهرمان این مسابقات و تیم فوتبال آرژانتین نیز در سال ۲۰۲۱ با لیونل مسی در خاک برزیل جشن قهرمانی را برگزار کرد.

کتاب کوپا آمریکا پر از اتفاقات خاص ورزشی و اجتماعی است؛ اما مهمترین اتفاق آن پایان نژادپرستی در فوتبال برزیل بود، جایی که در سرزمین قهوه تنها سفیدپوستان حق بازی داشتند و سرخپوستان و سیاه‌پوستان از حضور در فوتبال حرفه‌ای در سطح باشگاهی و ملی محروم بودند.

فوتبال برزیل با نابغه‌هایی مانند رونالدو، نیمار، روماریو، ریوالدو، پله، زیکو و ... شناخته می‌شود اما در تاریخ این کشور یک فوتبالیست حضور داشت که به بسیاری از تبعیض‌ها در این رشته پایان داد. او آرتور فریدنریش بود که در سال ۱۹۱۹ با نمایش درخشان خود توانست نخستین قهرمانی برزیل را در کوپا آمریکا، رقم بزند اما سرنوشت متفاوتی داشت.

شاید برخی این سوال را مطرح کنند که فریدنریش با وجود ممنوعیت بازیکنان رنگین پوست چگونه به تیم ملی برزیل رسید؟

آرتور فرزند اسکار فردریش آلمانی و یک بازیکن دورگه در فوتبال برزیل بود. او برای باشگاه مهاجران آلمانی در برزیل بازی کرد و در نهایت توانست به تیم ملی برزیل برسد و به اولین بازیکن رنگین پوست برزیل تبدیل شد.

آرتور در سال ۱۹۱۹ در اولین بازی برابر شیلی هتریک کرد و برزیل را به دیدار نهایی رساند. دیداری که به یکی از طولانی‌ترین مسابقات تاریخ جهان تبدیل و در حدود ۱۵۰ دقیقه طول کشید. گل قهرمانی برزیل در دقیقه ۱۲۲ توسط آرتور وارد دروازه اروگوئه یکی از قدرت‌های آن زمان فوتبال شد تا برزیل نخستین عنوان تیمی تاریخ خود را جشن بگیرد. او با گل‌زنی خود راه را برای بازیکنان رنگین پوست به تیم ملی برزیل باز کرد.

هر چند که گل آرتور موجب قهرمانی سلسائو شد اما این پایان داستان تبعیض در فوتبال این کشور نبود بلکه برخی کارشکنی‌ها موجب شد تا او و سایر رنگین‌پوستان، ۲ دوره کوپا را از دست بدهند. غیبت آرتور موجب شد تا تیم ملی برزیل در دوره بعد با نتیجه ۶ بر صفر یک تحقیر تاریخی را برابر اروگوئه تجربه کند. مسوولان چاره‌ای جز برداشتن تبعیض‌ها نداشتند و آرتور به لیست تیم ملی بازگشت تا برزیل دومین قهرمانی خود را با برد برابر آرژانتین جشن بگیرد.

هر چند که آرتور فریدنریش یکی از سرفصل‌های مهم فوتبال جهان را نوشت و راه را برای مبارزه با نژادپرستی در ورزش باز کرد اما زندگی غم‌انگیزی داشت تا جایی که در اواخر عمر تمام درآمد خود را صرف درمان کرد و زندگی را در یک خانه اهدایی از سوی باشگاه سائوپائولو گذراند. این در حالی بود که وی در سال ۱۹۲۵ به پادشاه فوتبال معروف شد.

آرتور فریدنریش سال‌ها بعد به عنوان یکی از الگوهای تغییر در ذهنیت برزیل معروف شد جایی که جامعه آن زمان در کشورش، غرق در نژادپرستی بود.

اگر در دنیای سیاست نلسون ماندلا را به عنوان رهبر مبارزه با آپارتاید قومی و نژادی می‌شناسند در دنیای فوتبال آرتور فریدنریش قهرمانی بود که با درخشش خود به نژادپرستی فوتبال در سرزمین قهوه پایان داد تا جایی که امروز قهرمانانی از این کشور مانند پله، رونالدینیو، وینیسیوس و ... از طیف رنگین پوست برزیل به شمار می‌روند.