بفرمایید بنزین کنجدی!/ چرا تنوع قیمت و اجازه واردات بهتر از گرانی ناگهانی است؟

دولت برای مدیریت قیمت بنزین و کاهش فشار بر بودجه، به روشی مشابه آنچه در صنعت نان به کار گرفته می‌شود، روی آورده است.

عصر ایران؛ سروش بامداد- با مصوبۀ امروز هیأت وزیران واردات بنزین سوپر آزاد شد. براساس این مصوبه، اشخاص حقوقی مجازند بنزین سوپر وارداتی را با قیمت غیریارانه‌ای توزیع کنند.

این مصوبه بر اساس ماده 9 آیین‏ نامه اجرایی تبصره 8 قانون بودجه 1403 تصویب شده و براساس آن قرار است بنزین سوپر با قیمت آزاد عرضه شود. با توجه به قیمت بنزین در فوب خلیج فارس و هزینه‏ های حمل و نقلی که به آن اضافه می‏ شود، هر لیتر بنزین سوپر شاید در محدوده 50 تا 70 هزار تومان هم قرار گیرد ولی به اندازه 5 هزار تومان شدن بنزین اصلی بار تورمی ندارد و نکته اصلی همین است.

چرا؟ چون این نوع بنزین به عنوان کالای معیار در کرایه و حمل و نقل محاسبه نخواهد شد و از این رو بعید است آثار تورمی برجای بگذارد و به نظر می‌رسد راهکاری مناسب برای جبران مازاد مصرف باشد.

اما واقعیت این است که ظرفیت تولید بنزین در داخل 85 تا 90 میلیون لیتر در روز است که دولت به دو قیمت 1500 و 3000 تومان عرضه می‌کند که هر چند بابت آن یارانه نمی‌پردازد ولی در واقع با عدم‌النفع همراه است.

مازاد را اما باید وارد کند و به قیمت ارزان‌تر عرضه کند که طبعا توجیه اقتصادی نداشت. از منظر عدالت هم موجه نبود چون به خاطر برخورداری از اتومبیل امکانی عمومی در اختیار قرار می‌گرفت.

مشکل اصلی بر سر ماجرای بنزین این است که تنها یک کالای تولید داخل یا کالای وارداتی نیست. کالای معیار است و افزایش آن چه واقعی و چه روانی بر اقلام دیگر اثر می گذارد.

درباره نان این راهکار را در پیش گرفتند که قیمت نان‌هایی چون لواش و تافتون را کمتر بالا بردند و به عکس دست نانواها را باز گذاشتند که به اسم کنجدی و نان سبزیجات گران تر بفروشند و عملا این اتفاق افتاده است. به همین خاطر نان سنگک 30 هزار تومانی و بعضی جاها 40 هزار تومانی هم طبخ و فروخته می شود ولی معیار نیست چون مثلا ویژه است.

به نظر می‌رسد فرمول نان برای بنزین هم در حال اجراست و به همین خاطر می‌توان حدس زد قضیه محدود به بنزین سوپر یا ویژه نماند و شاهد انواع بنزین کنجدی باشیم!

بدنی ترتیب اسما بنزین 1500 تومان می‌ماند ولو به مرور ماهی 20 لیتر شود اما چند نوع بنزین کنجدی (!) وارد بازار می‌شود و طبعا در جایگاه‌های خاص عرضه شود و به سرعت هم اعلام شد عجالتا در کجاها و به قیمت‌های تازه. همان طور که در نانوایی‌ها می‌نویسند در این واحد نان به نرخ آرد آزاد عرضه می‌شود در این جایگاه‌ها هم طبعا خواهند نوشت بنزین ویژه عرضه می‌شود و می‌توانند نام‌هایی انتخاب کنند که نقش همان کنجد روی بربری و سنگک را ایفا می‌کند.

تافتونی محل ما به بربری تغییر کاربری داد چون روی تافتون نمی‌تواند کنجد بریزد و گران‌تر بفروشد اما روی بربری و سنگگ می‌توان! برخی البته نان تافتون را با کمی تغییر در نوع پخت به قیمتی بیشتر به نام نان خراسانی عرضه می‌کنند تا جای آن کنجد را بگیرد هر چند نان تافتون خراسانی انصافا طعم متفاوت و دل‌چسبی دارد.

به جای بحث بر سر این که یارانه بنزین را برداریم و به همه بدهیم اعم از این که خودرو دارند یا نه قیمت نمادین بنزین باید محفوظ بماند چون تا اطلاع ثانوی کالای معیار است و عجالتا از راهکار بنزین کنجدی باید دفاع کرد تا روزی که قدرت خرید مان بالا برود و بتوان به افزایش پلکانی قیمت اندیشید.