بازگشت قالیباف به پیشاپزشکیان؟

تغییر موضع رییس مجلس نشان می دهد قالیباف شاید حس می کند از پزشکیان رودست خورده و آن قدر که او به رییس جمهور امتیاز داده پزشکیان متقابلا چنین نکرده است و برخی واکنشی از سر ناخرسندی به بعضی عزل و نصب‌های تازه می‌دانند. خواب و خوراک مجلس قبلی بحث حجاب بود و خواب و خوراک این مجلس شده ظریف.

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- دو هفته قبل اصول گرایی رادیکال ایرانی که خواب برکناری محمد جواد ظریف از معاونت راهبردی ریاست جمهوری را دیده بود و چشم به گزارش کمیسیون امنیت ملی مجلس داشت تا در آن به تخلف رییس جمهور پزشکیان از قانون انتصابات در مشاغل حساس استناد شود با مانع رییس مجلس برخورد کرد که قضیه را به گزارش کمیسیون اصل ۹۰ در این باره موکول کرد و به سر و صدای چند نماینده هم وقعی ننهاد.

محمد باقر قالیباف اما در مواضع سیاسی ثبات ندارد و صبح امروز ناگهان گفت معلوم است که در این انتصاب تخلف شده و دولت باید تدبیر کند. این موضع خلاف انتظار به جای تببین نظر رهبری و دست کم تفکیک تابعیت قهری از غیر قهری اما این پرسش را پدید می‌آورد که آیا ماه عسل دولت و مجلس پایان یافته یا آقای قالیباف نمی‌خواهد زیر فشار تندروها بماند و از جانب آنان متهم به مماشات با دولت شود و برای حل و فصل ماجرا منتظر اشارتی است؟

پیش‌تر مجید انصاری معاون حقوقی رییس جمهوری در همایشی به نقل از رهبری گفته بود: ایشان گفته‌اند که بند مربوط به تابعیت قهری باید اصلاح شود و با اصلاحیه دولت از این منظر موافق‌اند. با این نگاه چون فرزند محمد جواد ظریف در دوران مأموریت او در آمریکا به دنیا آمده طبعا شامل تابعیت قهری می‌شد و به نظر می‌رسید تیر تندروها برای عزل ظریف به سنگ خورده است.

او اما بهانه و شخص رییس جمهوری نشانه بود و فراتر از آن چه بسا می‌خواستند مذاکرات احتمالی را منتفی کنند زیرا تا مهر ۱۴۰۴ که مدت اعتبار قطعنامه سازمان ملل درباره برنامه هسته‌ای ایران منقضی می‌شود احتمال استفاده طرف‌های غربی از مکانیسم ماشه و برگرداندن تحریم‌ها به بهانه عبور از غنی‌سازی مجاز وجود دارد و عقلانیت سیاسی ایجاب می‌کند دست‌کم تا آن موقع دست به عصا حرکت کنیم و به همین خاطر در همین فضا ناگهان علی لاریجانی پالس مذاکره فرستاد اگرچه با توضیح بعدی کوشید بیش از حد به آن پرداخته نشود.

با این حال با این که تصور می‌شد موقعیت ظریف تقویت شده کما این‌که دیروز با خبرگزاری رسمی دولت درباره قطعنامه شورای حکام و مذاکرات با اروپا مصاحبه کرد اما انگار رییس مجلس مایل نیست او دوباره نقش‌آفرین باشد و باز در کانون توجه قرار گیرد.

این در حالی است که قرار است مذاکرات با اروپا با هدایت مجید تخت‌روانچی آغاز شود. سخنان این هفتهٔ‌ آیت‌الله خامنه‌ای هم در دیدار با بسیجیان بسیار مهم بود که در قالب نقل خاطره‌ای از اواخر دهه ۸۰ از ارتقای غنی‌سازی سه‌و‌نیم درصدی به ۲۰ درصد بعد از پیمان‌شکنی آمریکایی‌ها به رغم قول دو رییس جمهور (‌احتمالا برزیل و ترکیه در زمان احمدی‌نژاد) گفتند که اگر چه اشاره به توانایی ملی و علمی داشت ولی برخی در بین سطور آن را به این معنی تفسیر کردند که ایران بر غنی‌سازی ۶۰ درصد اصرار ندارد چرا که به راحتی می‌توان از ۲۰ به ۶۰ رسید و در همین نطق گفتند تا ۲۰ درصد مهم است و بالاتر از آن دست‌یافتنی است. اینها البته تفسیر بود ولی یادمان باشد علی لاریجانی هم مشاور رهبری است و هم با تارنمای رهبری گفت‌و‌گو کرده بود و این بار تندروها نتوانستند به او بتازند اگرچه خود او هم مدیریت می‌کند و برخی از سوء‌تفاهم‌ها را با توضیحات و اصلاحات بعدی رفع کرد.

با این همه و به رغم موضع غافل‌گیر کننده امروز رییس مجلس همچنان ظریف مانده و در واکنش از رییس مجلس خواسته از رییس جمهور سوال کند و در آن سو هم قرار است مذاکرات هم از سر گرفته شود. در لبنان هم با وساطت نبیه بری آتش بس برقرار شده است. بر خلاف این سخن مرحوم رییس جمهور سابق که مدام هم تکرار می‌کرد اقتصادمان را به برجام گره نزده‌ایم گره خورده و هر خبر خوش توافق روی قیمت دلار و سکه اثر می‌گذارد. تندروها نمی‌توانند باور کنند از ۱۵ تیر ۱۴۰۳ ورق برگشته است!

از منظری دیگر تغییر موضع رییس مجلس اما نشان می‌دهد قالیباف شاید حس می‌کند از پزشکیان رودست خورده و آن قدر که او به رییس جمهور امتیاز داده پزشکیان متقابلا چنین نکرده است و برخی واکنشی از سر ناخرسندی به بعضی عزل و نصب‌های تازه می‌دانند.

خواب و خوراک مجلس قبلی بحث حجاب بود و خواب و خوراک این مجلس شده ظریف. شاید هم قالیباف می‌خواهد ضرب شستی نشان دهد تا اگر رییس جمهور نشده در قالب رییس مجلس مثل هاشمی رفسنجانی دهه ۶۰ مقتدر به نظر رسد.

چرا که قالیباف فرصت چندانی برای عرض اندام در مقام رییس مجلس منتقد دولت پیدا نکرد و بعد از چند تا مصوبه که در کار دولت روحانی گذاشتند نوبت به مرحوم رییسی رسید که از او حمایت می کردند. در انتخابات اخیر هم رقیب پزشکیان بود و در مرحله دوم هم از جلیلی حمایت کرد ولی نوع رفتار بعدی او این تصور را ایجاد کرده بود که مثل علی لاریجانی که متحد حسن روحانی شد او هم می‌خواهد در پاسخ به دعوت وفاق متحد پزشکیان باشد.

سخنان صبح امروز اما حکایت دیگری داشت. آن هم دو روز بعد از ضیافت شام که برای مدیران رسانه‌ها ترتیب داده بود و یکی از حاضران در آن خطاب به رییس مجلس گفته بود پیش‌برد سیاست وفاق دو وجه دارد: یکی مواجهه با رادیکالیسم و دیگری پوپولیسم.

با موضع تازه بدترین تفسیر این است که گویا نمی‌خواهد این پند را به کار بندد.