پس از ۷ هزار سال، دوباره زنده شد / موجودی که قرن‌ها خفته بود

زیست‌شناسی احیا: بازگرداندن جلبک‌های باستانی به زندگی

پدیده‌ی خفتگی، راهکاری است که بسیاری از موجودات زنده، از باکتری‌ها تا پستانداران، برای بقا در شرایط سخت از آن استفاده می‌کنند. در این حالت، موجود زنده با کاهش فعالیت متابولیکی و تشکیل ساختارهای محافظ همراه با ذخایر انرژی، خود را برای دوره‌های طولانی سازگار می‌کند. فیتوپلانکتون‌ها (ریزجلبک‌های اقیانوسی) نیز در این وضعیت به بستر دریا می‌روند، جایی که رسوبات، آن‌ها را در شرایط بی‌اکسیژن حفظ می‌کنند.

دکتر سارا بولیوس، متخصص فیتوپلانکتون از مؤسسه‌ی تحقیقات دریایی وودروف (IOW) و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش، توضیح می‌دهد که این روش، با نام زیست‌شناسی احیا (Resurrection Ecology)، به دانشمندان امکان می‌دهد تا مراحل خفته‌ی فیتوپلانکتون‌ها را از دوره‌های مختلف تاریخی دریای بالتیک احیا و مطالعه کنند.

رسوبات دریای بالتیک؛ کلیدی برای کشف اکوسیستم‌های باستانی

پژوهشگران با بررسی نمونه‌های رسوبی استخراج‌شده از عمق ۲۴۰ متری در منطقه‌ی عمیق گوتلاند شرقی، موفق شدند بقایای زنده‌ی فیتوپلانکتون‌های ۷۰۰۰ ساله را در شرایط مناسب از خواب بیدار کنند. تحلیل این رسوبات اطلاعات ارزشمندی درباره‌ی شوری، میزان اکسیژن و شرایط دمایی گذشته ارائه می‌دهد.

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، گونه‌ی Skeletonema marinoi تنها فیتوپلانکتونی بود که در تمامی نمونه‌ها احیا شد. این جلبک دیاتومی که امروزه نیز در دریای بالتیک یافت می‌شود، معمولاً در شکوفایی بهاری حضور دارد. قدیمی‌ترین سلول‌های بازیابی‌شده از لایه‌ای با قدمتی حدود ۶۸۷۱ سال به‌دست آمدند.

جلبک‌های باستانی؛ زنده، فعال و مشابه گونه‌های امروزی

یکی از یافته‌های شگفت‌انگیز این پژوهش، عملکرد کامل سلول‌های احیاشده بود. این جلبک‌ها همچنان رشد می‌کنند، تقسیم سلولی انجام می‌دهند و فتوسنتز می‌کنند، بدون آنکه نشانه‌ای از تحلیل رفتن در عملکرد زیستی آن‌ها دیده شود.

نتایج آزمایش‌ها نشان داد که حتی جلبک‌های ۷۰۰۰ ساله قادر به تولید اکسیژن با نرخ ۱۸۴ میکرومول بر میلی‌گرم کلروفیل در ساعت هستند که تقریباً مشابه نمونه‌های امروزی این گونه است. به گفته‌ی دکتر بولیوس، این پژوهش گامی مهم در توسعه‌ی ابزار زیست‌شناسی احیا در دریای بالتیک به شمار می‌رود و امکان اجرای آزمایش‌هایی را فراهم می‌کند که تغییرات محیطی در دوره‌های مختلف را در شرایط آزمایشگاهی بازسازی کنند.

شهاب سنگ‌ها چقدر می‌ارزند؟ گنجی که هیچ‌کس از آن خبر ندارد / قیمت‌هایی که باورتان نمی‌شود و گرمی محاسبه می‌کنند (فیلم)