فرانسوا فیون و نیكلا ساركوزی، بعد از یك قطع رابطه كوتاه‌مدت، بالاخره تصمیم گرفتند دوباره با هم همكاری كنند. این تصمیمی است كه به‌خاطر ضرورت‌های سیاسی و منافع شخصی اتخاذ شده است.

فیون به یاران و گروه‌های حامی خود اعلام كرده است كه نباید از این پیروزی سرمست شوند چراكه «لحظات دشوار زمان جنگ نیست بلكه در زمان پیروزی خود را نشان می‌دهند.»

وی تحلیل‌هایی را كه از وی به‌عنوان نخست‌وزیر قدرتمند یاد می‌كنند نادیده می‌گیرد و سعی می‌كند حساسیت ساركوزی را برنیانگیزد. هنر فیون در این است كه به خوبی می‌داند وقتی به موفقیتی نائل می‌شود باید برای استحكام موقعیت خود اندكی تامل كند نه اینكه برای دستیابی به موفقیت‌های جدید خیز بردارد.

نخست‌وزیر فرانسه هنوز فراموش نكرده است كه حدود یك ماه پیش مطمئن شده بود ساركوزی قصد دارد وی را از كار بركنار و ژان لوئی‌بورلو را به جای او بنشاند. فعلا او به همین بازگشت دوباره به كاخ ماتینیون (كاخ نخست‌وزیری)، كه تا سال ۲۰۱۲ برنامه‌ریزی شده است، قانع است.

او به درستی دریافته تحلیل‌هایی كه از پیروزی‌اش و از خود وی، به‌عنوان نخست‌وزیر قدرتمند، در مقابله با رئیس‌جمهور، به عمل آمده است قابلیت این را دارند كه هماهنگی جدید به وجود آمده بین او و رئیس‌جمهور را به هم بریزند. به همین دلیل او سعی می‌كند این تحلیل‌ها و شادی‌ها را تعدیل كند.

این در حالی است كه ساركوزی و فیون پذیرفته‌اند كه همكاری جدید خود را براساس اصول تازه‌ای بنا كنند. این دو نفر، همانند زوجی كه به تازگی دوران بحرانی را پشت سر نهاده‌اند، تصمیم‌های تازه و جدی‌ای برای ادامه همكاری خود گرفته‌اند.

آنها به این نتیجه رسیده‌اند كه منافع سیاسی خود را به كدورت‌های شخصی ارجحیت دهند و برای ادامه این همكاری، هر دوی آنها باید تغییر كنند: ساركوزی ریاست كند و فیون نقش یك نخست‌وزیر را به نحو احسن بازی كند. منطق جمهوری پنجم فرانسه بر این اساس پایه‌ریزی شده است كه رئیس‌جمهور «حامی ملت فرانسه» و نخست‌وزیر با همراهی هیات وزیران اجرا‌كننده سیاست‌های دیكته‌شده توسط كاخ الیزه باشد و در مواقع لزوم، برای دفاع از آنها پشت تریبون برود.

در واقع هر دوی آنها پذیرفته‌اند كه گامی به سوی یكدیگر بردارند. اما باید بر این نكته تاكید كرد كه اگر آنها در كنار هم باقی ماندند بیشتر به این دلیل است كه نتوانستند بدون هم ادامه دهند.

در اواخر تابستان، نیكلا ساركوزی به‌طور قطع تصمیم گرفته بود نخست‌وزیر را تغییر دهد. او بورلو را تشویق كرده بود كه خود را بالا بكشاند تا او را جانشین فیون كند، اما بعد از دو ماه مبارزات رسانه‌ای، بورلو به برشمردن اشتباهات حزب ساركوزی، همچون اشتباهات رخ داده در حل مساله كمبود بنزین و اشتباه سیاسی اعلام «نقطه عطف اجتماعی»، می‌پردازد و در نتیجه وزیر دولت از دور خارج می‌شود. یكی از وزرا شرح می‌دهد: در نشست وزیران، وقتی كه بورلو به تشریح اثرات اعتصاب بر كمبود بنزین می‌پرداخت، من از طرز نگاه ساركوزی به وی فهمیدم كه كار او تمام است اما به دلیل اینكه كاندیدای دیگری برای جانشینی نداشت مجبور شد دوباره به فیون رو آورد.

هر دوی آنها پذیرفتند كه گامی به سوی یكدیگر بردارند

از طرف دیگر نخست‌وزیر نیز خود می‌خواست میدان را ترك كند. بعد از دیداری كه تابستان امسال در برگانسون انجام شد، فیون به این نتیجه رسید كه رئیس‌جمهوری به‌طور قطع می‌خواهد وی را بركنار كند.

وی قبلا دو بار با مخالفت ساركوزی مواجه شده بود، یك بار با استعفای خود و بار دیگر با درخواست تشكیل دولتی محدود كه از پارلمان رای اعتماد بگیرد.

بعد از دیدار برگانسون، فیون به مدح از بیلان كاری خود می‌پرداخت، توجه زیادی به رئیس‌جمهور نشان نمی‌داد و به دنبال راهی برای خروج می‌گشت: درواقع با این كارها، وی در حال خداحافظی با منصب خود بود. در آن زمان بركناری فیون چنان قطعی بود كه از میان مشاوران اصلی وی، برخی در خفا در جست‌وجوی نقاط (نشانه‌های) سقوط وی بودند و برخی دیگر نیز در نظر داشتند به بطن گروه‌های اولیه خود بازگردند. اما در نهایت، فیون پس از یك هفته تفكر، به دوستان خود اعلام كرد كه او برای حفظ منصب خود مبارزه خواهد كرد. بالاخره او نیز به این نتیجه رسیده بود كه جانشینانش محدود هستند.

یك كارشناس سیاسی توضیح می‌دهد: «ترس از خالی ماندن این پست دو طرف را به دوستی و نزدیكی دوباره فراخواند. درواقع آنها این اندرز را پذیرفتند كه می‌گوید: وقتی كه آنها یكدیگر را به‌عنوان یك زوج نگاه می‌كردند غصه می‌خوردند اما وقتی كه به مقایسه هم با دیگران می‌پرداختند تسلی می‌یافتند. و یك‌باره فیون به چشمان ساركوزی تازه آمد.» دوران مقایسه به قابلیت‌های نخست‌وزیر فرصت خودنمایی داد. همان كسی كه از طرف رئیس‌جمهور به عدم شجاعت متهم بود اكنون با تمام قدرت جلو آمده بود تا برای دفاع از منصب خود مبارزه كند. در كمتر از سه ماه او موفق شد تمام رقیبان خود را حذف كند.

در واقع این استراتژی بسیار موفق، براساس پشتیبانی حامیان فیون در پارلمان بنا نهاده شده بود و به او این فرصت را داد كه توجه دوباره مردی را به خود جلب كند كه هیچ‌چیز به اندازه انسان‌های مبارزی كه در جریان رقابت «جربزه» خود را ثابت كنند، برایش جذاب نیست. به‌علاوه وضعیت ملی فرانسه موجب تسهیل هرچه بیشتر این نزدیكی شده بود. فرانسوی‌ها بعد از بحرانی كه پشت سر گذاشته بودند نیاز به اطمینان خاطر و آرامش داشتند و رئیس‌جمهور نمی‌خواست بی‌ثباتی سیاسی را به بی‌ثباتی اجتماعی نیز اضافه كند.

فیون همه رقیبان خود را حذف كرد

با وجود اعتراض‌هایی كه از سه سال و اندی پیش روی هم انباشته شده و با وجود تنش‌های به وجود آمده طی این چند هفته اخیر، فرانسوا فیون و نیكلا ساركوزی درنهایت تصمیم گرفتند به همكاری با هم ادامه دهند. از یك طرف رئیس‌جمهور فرانسه اعتقاد دارد كه هرگز نباید یك نخست‌وزیر را به‌خاطر هوس‌های شخصی یا برای تحقیر كردن دیگری منصوب كرد. او نمی‌خواهد همان كاری را با فیون بكند كه میتران با منصوب كردن كرسون با روكارد كرد یا كاری كه پمپیدو با شابان كرد وقتی كه مسمر را جانشین او كرد. ساركوزی تاكید می‌كند: «من این منطق را نمی‌پذیرم.»

از طرف دیگر، فرانسوا فیون پذیرفت كه علنا اعلام كند می‌خواهد در پست خود باقی بماند. قبل آن این مرد مغرور از گفتن این موضوع سر باز می‌زد. در نهایت، در یك مقطع زمانی، هریك از دو طرف گامی به سوی هم برداشتند. اما این ساركوزی بود كه ابتكار عمل را به دست گرفت. و اكنون هر دو طرف سعی می‌كنند كه اوضاع را بین خود دوستانه نگه دارند.

به این ترتیب مشاوران رئیس‌جمهور باید كمتر در رسانه‌ها حضور یابند چراكه فیون نمی‌تواند تحمل كند كه دبیركل كاخ الیزه یا مشاور مخصوص آن به تشریح سیاست‌های ساركوزی در رسانه‌ها بپردازند. از طرف دیگر الیزه انتظار دارد كه نخست‌وزیر ریاست خود را به همه بقبولاند و از رئیس دولت حمایت كند. درواقع شاید این مهم‌ترین ضعفی باشد كه ساركوزی بابت آن به فیون خورده می‌گیرد.

به‌طور مثال وقتی كه ساركوزی به‌خاطر زندگی خصوصی‌اش مورد انتقاد قرار گرفته بود از سكوت نخست‌وزیر خود اظهار تاسف كرده بود. درواقع به نظر ساركوزی یكی از وظایف مهم نخست‌وزیری دفاع از رئیس‌جمهور است. اكنون تمام مساله این است كه آیا این دوستی تازه دوام می‌آورد. تعداد كمی این را باور دارند.

یك كارشناس سیاسی اظهار می‌دارد: «ساركوزی تغییر نمی‌كند، بعضی صفات او ذاتی هستند. یكی از خصلت‌های مهم او این است كه اگر خودش كارها را انجام ندهد تصور می‌كند كه به درستی انجام نشده‌اند. به‌علاوه در این سه سال و اندی رئیس‌جمهور عادت كرده است كه نخست‌وزیر را نادیده بگیرد. قرارداد جدیدی كه بین این دو نفر بسته شده است برای حفظ منافع هركدام از آنان است.

بعد از ۳۰ سال آشنایی و سه سال و اندی همكاری در راس حكومت، اكنون هر دو طرف یكدیگر را به‌طور كامل می‌شناسند. درواقع همین شناخت است كه موجب شده با وجود تمام دلخوری‌ها و اختلافات این دو تصمیم بگیرند كه باز با هم كار كنند.

با این وجود برخی از تحلیلگران اعتقاد دارند كه این دو نفر شخصیت‌های كاملا متفاوتی دارند. فیون مرد مغرور ملاحظه‌كاری است كه همه كاری انجام می‌دهد بدون اینكه به كسی چیزی بگوید در حالی كه ساركوزی آدم بی‌منطقی است كه انتظار دارد همواره در جریان تمام امور قرار گیرد و چیزی را فراموش نمی‌كند.

منبع: فرهیختگان