انقلاب مصر باعث سقوط حسنی مبارک، اصلی ترین متحد منطقه ای عربستان و روی کار آمدن جریانی شده است که می تواند در آینده نزدیک رقیب سعودی ها در رهبری جهان عرب شود.

عصر ایران؛ علی قادری - چند روز پیش مقاله ای از سرکیس نعوم، روزنامه نگار معروف عرب در روزنامه لبنانی "النهار" تحت عنوان"توطئه داخلی، منطقه ای و بین المللی علیه حکومت اخوان" منتشر شد که در آن به نقل از یکی از بزرگان اخوان المسلمین، دولت های ایران، عربستان، اسراییل و امریکا به عنوان اطراف خارجی دخالت کننده در بحران کنونی مصر معرفی شده بودند. دولت هایی که از دیدگاه وی، هرکدام مصالح جداگانه ای در مصر دنبال می کنند، مصالحی که ممکن است در نقطه ای با یکدیگر تلاقی کنند!

اعتقاد اخوان المسلمین به توطئه خارجی در سخنان اخیر محمد بدیع، مرشد عام جماعت نیز بازتاب یافت تا اینکه "خیرت الشاطر"، نائب اول جماعت اخوان المسلمین روز یک شنبه در گفتگو با روزنامه مصری روز الیوسف، ایران، عربستان و امریکا را به توطئه علیه حکم اسلام گرایان در مصر متهم کرد.

استدلال اخوان المسلمین برای این اتهامات، روشن است. آنها معتقدند که انقلاب مصر باعث سقوط حسنی مبارک، اصلی ترین متحد منطقه ای عربستان و روی کار آمدن جریانی شده است که می تواند در آینده نزدیک رقیب سعودی ها در رهبری جهان عرب شود.

ریاض در انتخابات ریاست جمهوری از "احمدشفیق" حمایت کرد و تلاش زیادی برای عدم محاکمه مبارک انجام داد به طوری که در آن زمان، خیرت شاطر، سفیر عربستان در قاهره را متهم به دخالت در امور داخلی مصر نمود.

این اختلافات در مقطعی باعث تیره شدن روابط دو کشور نیز شد تا اینکه مرسی با سفر به عربستان، در دیدار با ملک عبدالله تلاش کرد مانع از گسترش دامنه اختلافات شود.

البته اختلافات اخوان المسلمین با عربستان و شیخ نشین های جنوب خلیج فارس ریشه تاریخی دارد و به غیر از قطر که اکنون اصلی ترین متحد عربی اخوان المسلمین به شمار می رود، روابط میان طرفین تاریخ پر تنشی را پشت سر گذاشته است.
مواضع خصم آمیز "ضاحی خلفان" ، رئیس پلیس دبی در قبال اخوان المسلمین ناشی از این بی اعتمادی متقابل است. خلفان اخیرا با استقبال از ناآرامی های مصر، اخوان المسلمین را "آفت جوامع عربی" معرفی کرده است و اظهار امیدواری کرده که به زودی خبر "فرار مرشد اخوان المسلمین" را خواهید شنید.

دخالت ایالات متحده در امور داخلی مصر نیز ، موضوع جدید و پنهانی نیست و این دخالت ها از نظام گذشته تا نظام شبه گذشته کنونی تداوم و تداول دارد.
حسنین هیکل، روزنامه نگار معروف مصری درباره سقوط مبارک معتقد است که وی پس از گفتگوی شدید اللحن تلفنی اوباما مبنی بر عدم حمایت ایالات متحده از وی، حاضر به کناره گیری از قدرت شد.

ورود مرسی به قصر اتحادیه (مقر ریاست جمهوری مصر) نیز بدون ابتکار عمل وزارت امور خارجه امریکا امکان پذیر نبود. با وجود اینکه مرسی با اختلاف بسیار پایینی از احمد شفیق پیش بود اما شورای نظامی مصر، حاضر نبود مصر را به اخوان المسلمین بسپارد و اگر فشار کاخ سفید به ژنرال طنطاوی (رئیس ستاد کل ارتش) نبود، گارد ریاست جمهوری، که عملکرد شان در ناآرامی های کنونی مصر مورد انتقاد شدید اخوان المسلمین قرار دارد، شفیق را وارد قصر اتحادیه کرده بود.

البته اخوان المسلمین نمی تواند در قبال دخالت های کنونی امریکایی ها در بحران میان رئیس جمهور و مخالفینش اعتراضی داشته باشد چرا که در فضای پس از انقلاب، این اخوانی ها بودند که پای واشنگتن را به حیاط خلوت انقلاب باز کردند. خیرت شاطر به عنوان یکی از اعضاء پرنفوذ اخوان المسلمین در حالی از توطئه امریکا سخن می گوید که فرستادگان این جماعت، از عصام حداد تا عصام عریان پاشنه دروازه کاخ سفید را از جا در آورده اند!

اما درباره دخالت های ایران در مصر!

آنچه باعث چنین اتهامی از سوی اخوان المسلمین به ایران شده است حضور برخی از دوستان جمهوری اسلامی در میدان التحریر قاهره است.
تردیدی نیست برخی از دوستان مصری ایران ، اعم از اسلام گرا و ملی گرا در میان معترضین مرسی قرار دارند اما در میان آنها ، افرادی نیز وجود دارند که تریبون های آنها، امروز در صف حامیان مرسی قرار دارند. از سوی دیگر این واقعیت را نیز نمی توان انکار کرد که در میان معترضین یا موافقین مرسی، جریان هایی نیز وجود دارند که از دشمنان جمهوری اسلامی هستند.

موضوع سوریه یکی دیگر از دلایلی است که باعث شده اخوانچی ها چنین اتهامی را علیه ایران مطرح می کنند. متاسفانه بی عزتی برخی سیاسیون در تهران باعث شده است که اخوان المسلمین از موضوع استقبال ایران از برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با مصر، سوء استفاده کند و به صراحت برای احیاء این روابط شرط تعیین کند: قطع رابطه با دمشق در برابر برقراری رابطه با قاهره!

ظاهرا اخوانی ها، پوشش خبری شبکه العالم را در بحران کنونی مصر دنبال می کردند که موضع این شبکه عربی، خوشایند این جماعت نبوده است وگر نه چنانچه آنها به زبان فارسی مسلط بودند، شک نکنید چنین اتهامی را به ایران وارد نمی کردند؛ چرا که در این صورت می دیدند که چگونه رسانه ملی و کارشناسانش برای آنها سنگ تمام می گذارند و خود را برای مرسی می کشند!

موضع رسمی جمهوری اسلامی در برابر اخوان المسلمین و تحولات کنونی مصر را نه باید از خیرت شاطر شنید و نه صدا و سیما چنین شأن و جایگاهی دارد که بتواند بر اساس تحلیل های اتاق خبر یا شورای سیاست گذاری خود، مواضع ایران را تدوین و اعلام کند چرا که دیدگاه رسمی جمهوری اسلامی از سوی رهبری آن تعیین و ابلاغ می شود.

در سخنان دیروز رهبر معظم انقلاب در جمع شرکت کنندگان کنفرانس بیداری اسلامی، نکاتی وجود داشت که می توان از دل آنها ، خط جمهوری اسلامی در قبال اخوان المسلمین حاکم بر مصر را دریافت و چنین شناسایی کرد:

1- لحن متعادلی که رهبری در قبال اخوان المسلمین اتخاذ کردند نشان می داد که موضع ایران بر، حمایت مطلق از اخوان المسلمین نیست چه اینکه این سخنان، در راستای سه محور اسلام، اسلام گرایی و اسلام گرایان، انتقاداتی را در درون خود خطاب به اخوان المسلمین داشت. با این حال ایشان با تاکید ویژه اصل نظام سازی، حمایت جمهوری اسلامی ایران را از رفراندوم قانون اساسی که مبتنی بر دیدگاه همه مردم مصر باشد، اعلام کردند.

رهبر انقلاب همچنین به موضوه "مردم" پرداختند و اظهار داشتند: يكى ديگر از مسائل مهم، حفظ پشتيبانى‌هاى مردمى است؛ نبايد از مردم منقطع شوند. مردم توقعاتى دارند، نيازهائى دارند. قدرت حقيقى هم در اختيار مردم است.
این موضوعی است که مورد انتقاد جدی بخش های گسترده ای از مردم مصر نسبت به اخوان المسلمین قرار دارد چرا که یکی از ریشه های بحران کنونی مصر، اعتراض به تک روی و انحصار طلبی اخوان در عرصه سیاسی مصر است.

2- یکی از انتقادهای جدی رهبر انقلاب، عدم مرزبندی مشخص با امریکا بود: "نمي گويم بروند به جنگ آمريكا، ميگويم بدانند موضع آمريكا و استكبار غربى در مقابل آنها چيست؛ اين را درست تشخيص دهند. اگر اين تشخيص را ندهند، قطعاً فريب خواهند خورد و سرشان كلاه خواهد رفت."

چه اینکه بر اساس تعریف رهبر انقلاب از اسلام برده دلار، اخوان المسلمین نمی تواند از یک سو دم از اسلام بزند و از سوی دیگر دلارهای امریکایی را در قالب کمک های سالانه معاهده کمپ دیوید بپذیرد. این یک تناقض بزرگ میان ادعا و عمل است که اخوان المسلمین بر اساس سیاست های پراگماتیستی خود آن را توجیه می کنند ؛ بپذیرید اما نه به نام اسلام!

3- نکته مهمی که در میان تحسین جدی و گرم رهبر انقلاب از مقاومت حماس و جهاد در جنگ هشت روزه پنهان بود، عدم دخالت اختلافات سیاسی ایران با حماس بر سر موضوع بحران سوریه بود. این یعنی ایران، حماس را به واسطه این اختلافات تحت فشار قرار نمی دهد و اخوان المسلمین نیز در قرائت خود از توطئه ایران علیه آنها دچار اشتباه هستند.

به این ترتیب موضع ایران در قبال تحولات مصر، نه روایت توطئه خیرت شاطر است و نه حکایت مدیحه رسانه ملی.