همه چیز درباره میان برهای لاغری!

همیشه راه‌های میان‌بر و کوتاه‌تر بیشتر انتخاب می‌شوند. این قضیه را می‌توان از رشد قارچ‌گونه تبلیغات مختلف و فریبنده برای لاغری و تناسب اندام فهمید. دیگر کمتر کسی است که نداند تنها راه درمان چاقی، رژیم‌غذایی سالم،‌ تحرک بدنی و پرهیز از پرخوری است، با وجود این، بازار پودر و ژل و چای، گن و هزاران محصول لاغری دیگر هنوز داغ‌ داغ است. تبلیغات مختلف برای لاغرشدن در ماهواره و نشریه‌ها و اینترنت این روزها زیاد شده و به راحتی افراد را فریب می‌دهد.

برای آشنایی با عملکرد آنها و ادعاهایی که در مورد محصولاتشان بیان می‌کنند، با دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی، دکتر ضیاءالدین مظهری، ‌رییس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت و دکتر محمدرضا وفا، رییس انجمن تغذیه ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
 
کفش‌ لاغری

این محصول که قرار است مشکل اضافه‌وزن و چاقی خیلی از افراد زودباور را حل کند، هم در ماهواره زیاد تبلیغ می‌شود و هم در اینترنت و مجله‌ها. از آنجا که این کفش شبیه کتانی است،‌ خواه‌ناخواه کمی بعضی‌ها را قانع می‌کند که با دویدن با آن، شاید وزنمان کمتر شود.

در توضیحات این تبلیغ بیان شده، از جدیدترین تکنولوژی روز دنیا در طراحی آن استفاده شده که با فعال‌سازی ماهیچه‌هایی که تا پیش از آن استفاده چندانی از آن نمی‌شد، از پاشنه گرفته تا انگشتان، باعث حرکت پا می‌شود و هنگام هرگونه فعالیتی، بدن را وادار به سوزاندن کالری بیشتر می‌کند.

دکتر کیمیاگر

ظاهر بسیاری از تبلیغات برای لاغرشدن، علمی است، اما در حقیقت هیچ مبنای علمی‌ای ندارند. باید بدانیم حرکت با عضلات انجام می‌شود و وقتی راه می‌رویم، انرژی می‌سوزانیم، سطح سوخت‌وساز بدن بالا نگه‌داشته می‌شود و همین مساله باعث کاهش وزن می‌شود. فعالیتمان زیاد باشد و بدویم و راه برویم، هم همین اتفاق می‌افتد چون مکانیسم عضلات ما این‌گونه است و ربطی به یک نوع خاص کفش ندارد.

از سوی دیگر 2 نقد مهم به استدلال سازندگان این کفش وجود دارد؛ اول آنکه ما در بدن هیچ ماهیچه غیرفعالی نداریم که استفاده از یک کفش بخواهد آن را فعال کند. دوم آنکه چگونه کفش می‌تواند یک ماهیچه را فعال کند؟ انرژی ماوراءالطبیعه دارد؟ چه نیرویی در کفش است که ماهیچه‌های بدن را فعال می‌کند؟

دکتر مظهری

قبل از هر چیز بهتر است با مکانیسم‌ حرکت آشنا شویم. حرکت، عامل مصرف انرژی است. انرژی‌ای که برای جابجایی استفاده می‌کنیم، ناشی از فرمان‌هایی است که از مغز به عضلات صادر می‌شود و عضلات را منقبض و منبسط و امکان حرکت را برایمان فراهم می‌کند. سوزاندن چربی هم به میزان سرعت و مدت‌زمان حرکت بستگی دارد.

وقتی مدت‌ زمان حرکت بیشتر می‌شود، قسمتی از انرژی و قندهای ذخیره‌شده بدن می‌سوزد و اگر مدت‌زمان آن بیشتر باشد، اسیدهای چرب آزاد شده در بدن به انرژی تبدیل می‌شود. با این اوصاف، کفش هیچ مکانیسمی برای فعال کردن عضلات ندارد و فقط از نظر راحتی هنگام دویدن و راه‌رفتن به ما کمک کند.

دکتر وفا

این کفش‌ها به خودی خود نمی‌توانند ماهیچه‌ها را فعال کنند و کالری بسوزانند، مگر آنکه درون کفش‌ها دستگاه ویبراتوری نصب باشد که به صورت متناوب به ماهیچه‌ها شوک الکتریکی وارد کند و به شکل موضعی بتواند مقدار بسیار ناچیزی انرژی بسوزاند.

این کفش چنین قابلیتی ندارد و اگر هم چنین دستگاهی درون آن نصب می‌شد، نمی‌توانست درمان چاقی باشد، چون فقط تحرک می‌تواند چربی را بسوزاند و این ارتباطی به نوع کفش ندارد.
 
گن لاغری

این گن فناوری‌ای دارد که می‌تواند جریان هوا را در سراسر آن زیاد کند و باعث تعریق شود و علاوه بر اینکه می‌توانید سایز کم کنید، چربی‌های بدن نیز آب می‌شود. همچنین برای آب کردن چربی‌های اطراف ران، باسن، سینه، شکم و پهلو بسیار مناسب است.

دکتر مظهری

عملکرد گن شبیه سوناست، یعنی راه مبادله هوا را می‌بندد و به علت تعریق، آب میان‌بافتی از بدن خارج می‌شود و همین خروج آب از بدن می‌تواند باعث کاهش سایز فرد شود. این عمل در اصطلاح علمی تغذیه، لاغر شدن نیست بلکه از دست دادن آب بدن است و بلافاصله بعد از خوردن آب، دوباره فرد به حالت قبلی برمی‌گردد.

علاوه بر آن، برخی گن‌ها نیز با ضربه‌هایی که به بدن می‌زنند، باعث منبسط و منقبض شدن عضلات می‌شوند در حالی که در این زمینه هیچ فرمانی از مغز صادر نشده است. نکته مهم اینجاست که این انرژی نه از بدن خارج می‌شود و نه از بین می‌رود بلکه به نور، حرارت و حرکت تغییر شکل می‌دهد.

در بدن افرادی که اضافه‌وزن دارند، چربی متراکم است و هر کیلو چربی 6500 تا 7000 کیلوکالری انرژی دارد. این میزان چربی با پوشیدن گن یا تحریک عضلات آب نمی‌شود، بلکه فقط تحرک بدنی می‌تواند، چربی را به انرژی و بعد به حرارت تبدیل کند.

دکتر کیمیاگر

چنین ادعایی پایه علمی ندارد. توجه داشته باشید بدن ما تابع قانون پایستگی انرژی و ماده‌ است یعنی باید دخل و خرج انرژی منفی شود تا لاغر شویم. گن با ایجاد گرما، حرارت یا تعریق نمی‌تواند انرژی و چربی بدن را بسوزاند. اگر باز هم قانع نشدید، از خود بپرسید اگر این روش واقعا کارساز است، چرا در هیچ کنگره علمی‌ای مطرح نشده یا اگر یک گن قابلیت سوزاندن چربی بدن را دارد، چرا سازنده آن تاکنون جایزه نوبل نگرفته است؟
 
ژل‌ لاغری، لاغری سریع در 3 روز

در توضیحات این ژل آمده است، این ژل به‌طور معجزه‌آسایی چربی‌های ذخیره‌شده در پوست را کاهش و سوخت‌وساز چربی را افزایش می‌دهد و درنتیجه باعث لاغرشدن می‌شود. همچنین این ژل در پوست نفوذ می‌کند و به‌طور موثر چربی‌ها را می‌سوزاند. علاوه بر آن، صددرصد گیاهی و مورد تایید اتحادیه اروپا و وزارت بهداشت ایران است.

دکتر مظهری

نهایت کاری که ژل می‌تواند انجام دهد، ایجاد تعریق در پوست است و اصلا نمی‌تواند باعث سوزاندن چربی در بدن شود. در ضمن اگر چنین یافته‌هایی صحت دارد و در آمریکا و اروپا مورد تایید است، پس چگونه 60 درصد مردم آمریکا و 40 درصد اروپایی‌ها دچار چاقی مفرط هستند و سالانه هزینه‌های هنگفتی صرف عوارض چاقی در آنجا می‌شود.

دکتر وفا

برخی ترکیب‌های دارویی می‌توانند به صورت موضعی در درمان سلولیت و چربی‌های موضعی خاص تا حدودی موثر باشند. این ترکیب‌ها در کنار روش‌های لیزرتراپی و هورمون‌درمانی بیشتر جنبه درمانی دارند و تحت‌ شرایط خاص زیر نظر پزشک و برای افراد خاص به کار می‌روند. البته باید بدانیم مصرف مداوم آنها عوارض جانبی متعددی دارد. اینکه یک ژل بتواند از طریق پوست جذب شود و چربی‌های بدن را بسوزاند، هرگز در علم به اثبات نرسیده است.
 
صابون لاغری جنسینگ

این محصول ترکیبی از عصاره جنسینگ، آلوئه‌ورا و ویتامین E است. اگر در هر 12 ساعت یک بار از این صابون استفاده شود، باعث کاهش بافت‌های چربی و سلولیت‌ها در بازوها و ران‌ها می‌شود.

دکتر مظهری

جنسینگ ماده مفیدی است که می‌تواند توانایی جنسی و بعضا بدنی را در شرایط خاص افزایش دهد اما این خاصیت در همه افراد صدق نمی‌کند. از سوی دیگر، سلولیت ماده‌ای زائد و سمی است که بدن نتوانسته آن را از راه طبیعی دفع کند بنابراین در قسمت‌هایی از بدن می‌ماند. سلولیت‌ها هرگز با جنسینگ یا آلوئه‌ورا از بین نمی‌روند بلکه راه‌های درمانی خاصی برای رفع آنها وجود دارد.

دکتر وفا

جنسینگ یک ترکیب گیاهی است که مصرف آن می‌تواند متابولیسم بدن را افزایش دهد و به سوخته شدن کالری کمک ‌کند، اما به شرطی که خورده شود نه آنکه به صورت صابون مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر آن، تبلیغات زیادی از خواص مفید موادغذایی سوءاستفاده و آن را بزرگنمایی می‌کنند.

دکتر کیمیاگر

جنسینگ و آلوئه‌ورا برای سلامت پوست مناسب است نه برای لاغرشدن و کاهش چربی بدن.
 
کمربند لاغری ویبروشیپ

یک خانم جوان روی مبل در منزلش نشسته و مشغول خواندن روزنامه است،‌ در حالی که یک کمربند لاغری نیز به بدنش بسته است. این تصویری است که در ماهواره از کمربندهای لاغری نشان داده می‌شود. در معرفی این محصول بیان می‌شود که علاوه بر قابلیت استفاده برای از بین بردن چربی و چاقی در ناحیه کمر، ران و باسن این توانایی را دارد که برای عضلات بازوها، ساق پا، دور سینه و سرشانه نیز استفاده شود. به عنوان ماساژور و تسکین‌دهنده درد نیز کاربرد دارد!

دکتر مظهری

این کمربندها امواج الکتریکی را به قسمت‌های مختلف بدن وارد می‌کنند که در کنار دویدن و راه رفتن و به‌طور کلی تحرک، شاید بتواند مقداری کالری بسوزاند، اما این‌گونه نیست که فرد هر چه دوست دارد غذا بخورد و به امید اینکه از کمربند لاغری استفاده می‌کند، هیچ تحرکی نداشته باشد.

باید بدانید در روز 10 گرم و در سال 3 کیلوگرم به وزنمان اضافه می‌شود یا باید 3 روز غذا نخوریم یا در روز 1000 کیلوکالری از رژیم‌ غذایی‌مان کم کنیم تا وزنمان کم شود. در بسیاری از مواقع، انرژی غذا بسیار بیشتر از فعالیت روزانه ماست که همین امر باعث چاقی می‌شود.

دکتر کیمیاگر

شاید لرزاندن و ماساژ عضلات بتواند مقداری کالری بسوزاند اما این مقدار آنقدر ناچیز است که حتی با 10 دقیقه پیاده‌روی نیز قابل مقایسه نیست. در حقیقت این کمربند نقشی در لاغری و کم‌کردن وزن ندارد.

دکتر وفا

وقتی یک فرد ورزش هوازی انجام و همراه‌ آن ورزش‌هایی برای چربی‌های موضعی در برنامه خود قرار دهد و کالری دریافتی در برنامه غذایی خود را کم کند، استفاده از کمربند می‌تواند به لاغر شدن?اش کمک کند.
 
چای لاغری

این روزها از خواص چای سبز بسیار گفته می‌شود و یکی از خواص ویژه آن کاهش وزن بیان شده است. علاوه بر آن، در تبلیغات اینترنتی تبلیغ چایی شده که می‌تواند در یک ماه باعث 3 تا 7 کیلوگرم کاهش وزن شود. مکانیسم این چای به‌گونه‌ای است که با کاهش ترشح آنزیم آمیلاز بزاق و روده باعث کاهش شدید میزان جذب قند غذای مصرفی می‌شود و درنهایت منجر به چربی‌سوزی در بدن خواهد شد. حتی به رژیم غذایی و فعالیت بدنی نیازی نیست.

دکتر کیمیاگر

چای سبز در کل فرآیندی که فرد خواهان کاهش وزن خود است حدود 200 تا 300 گرم می‌تواند باعث لاغر شدن فرد شود که در مقایسه با متابولیسم سوخت‌وساز چربی فقط 2 تا 3 درصد مفید است. موضوع مهم دیگری که باید بدانید این است که خوردن هیچ ماده‌ای باعث لاغر شدن نمی‌شود، درنتیجه اینکه فکر کنید با خوردن چای سبز لاغر می‌شوید، یک مسیر انحرافی است.

آنچه در مورد چایی که در تبلیغ بیان شده، مثل کاهش وزن 3 تا 7 کیلوگرم در ماه کاملا غیرعلمی و غلط است و اگر آنزیم آمیلاز از کار بیفتد، پس قند در کجای بدن می‌رود؟ آنقدر آنزیم آمیلاز در بدن زیاد است و موثر و قوی ایفای نقش می‌کند که در مدفوع ما قند هضم نشده نمی‌بینیم، بنابراین این ادعا نیز دروغ و غلط است.

دکتر مظهری

چای نمی‌تواند روی آنزیم آمیلاز تاثیر بگذارد و چنین ادعایی پایه علمی ندارد. چای سبز ماده مفیدی است، اما بدن ما تابع اصل تعادل، تنوع و تناسب در تغذیه است. علاوه بر آن، بدن انسان به مصرف 50 ریزمغذی به صورت متعادل نیاز دارد که کمبود آن می‌تواند منجر به سوءتغذیه شود، بنابراین اگر بخواهیم یک ماده غذایی را زیاد مصرف کنیم، به این امید که باعث لاغری می‌شود، اولا بدن دچار کمبود ریزمغذی‌های مفید می‌شود از سوی دیگر عوارضی نیز در پی دارد.

دکتر وفا

حداکثر اثری که چای در بدن دارد، افزایش متابولیسم است و اینکه قند را جذب نکند. اصلا چنین خاصیتی در مورد هیچ نوع چایی‌ ذکر نشده است. علاوه بر آ‌ن، چای در صورتی می‌تواند مفید باشد که مصرف آن از اصل تعادل پیروی کرده باشد.
 
قرص‌ چربی‌سوز

یکی از مهم‌ترین محصولات بحث‌برانگیز لاغری، همین قرص چربی‌سوز است. حتی برخی از متخصصان تغذیه نیز در کنار رژیم‌غذایی و تحرک بدنی، آن را برای لاغر شدن به مراجعانشان تجویز می‌کنند، در حالی که برخی دیگر از متخصصان تغذیه اعتقاد دارند اصلا قرص چربی‌سوز نداریم.

دکتر کیمیاگر

دارویی به نام «ونوستات» که اصل آن سوئیسی است وجود دارد که چربی‌سوز نیست بلکه بخشی از چربی غذا را دفع و آنزیم لیپاز که مسوول هضم است، بلوکه و غیرفعال می‌کند. حداکثر مقداری که می‌تواند باعث دفع چربی شود، 10 گرم در روز است در حالی که با رژیم مناسب می‌توان بیش از این وزن کم کرد.

بسیاری از بیماران تصور می‌کنند این دارو آنها را لاغر می‌کند در صورتی که پزشک باید به آنها بگوید که هیچ روشی جز تحرک بدنی و رژیم غذایی مناسب نمی‌تواند فرد را لاغر کند.

منبع: هفته نامه سلامت