سونامي بيماري‌هاي ژنتيك

شايد امروزه صحبت از مشكلات جوانان در جامعه تبديل به يك كليشه شده باشد و همه افراد از كارشناس و مسئول گرفته تا افراد معمولي جامعه تا حدود زيادي با مشكلات جوانان آشنا هستند اما اين روزها بيشتر از خود مشكلات، عواقب ناخواسته آنها دردسرزا شده است. يكي از مسائل مهم در حوزه جوانان بالارفتن سن ازدواج آنها است كه يكي از نتايج ناخواسته و پيش‌بيني نشده‌اي كه به همراه دارد افزايش تولد فرزنداني با بيماري‌هاي ژنتيكي و معلول است.
 
ميانگين سن ازدواج در كشور ما 25 سال است كه  اين سن براي مردان 5/27و براي زنان 22 سال است. البته اين سن در مناطق مختلف و در ميان اقشار مختلف متفاوت است. بالارفتن سن ازدواج در جامعه ما با خود، مشكلات و عواقب بسياري را به همراه داشته است كه باعث شده است نگراني‌هاي زيادي پيرامون آن شكل بگيرد.

يكي از عواقب ازدواج در سنين بالا افزايش تولد نوزادان معلول و با بيماري ژنتيكي است. محققان معتقدند به‌طور معمول با بالا رفتن طول عمر زن و افزايش سن تخمك‌ها و از دست رفتن تخمك‌هاي بهتر، احتمال بروز نواقص ژنتيكي در تخمك‌هاي باقي‌مانده بيشتر است.
 
بين افزايش بسياري از بيماري‌هاي ژنتيكي و افزايش سن مادر رابطه مستقيمي وجود دارد. بالا رفتن سن بارداري يكي از عوامل اصلي افزايش ابتلاي فرزندان متولد شده به بيماري سندروم داون است. در بارداري سن 49 سالگي، احتمال ابتلاي فرزند متولد شده به بيماري سندروم داون، يك به 11 مورد است در حالي كه در بارداري سن 24 سالگي، احتمال ابتلا يك به 1490 است.

بالارفتن سن ازدواج به ويژه سن مادران مهم‌ترين عامل تولد فرزندان منگول در كشور است. در بسياري از بيماري‌هاي ژنتيكي ديگر مانند بيماري‌هاي هموفيلي و تالاسمي، افزايش سن مادر اگر عامل اصلي در ابتلاي به اين بيماري‌ها نباشد، قطعا يكي از عوامل تاثيرگذار است.

هزينه‌هاي بالايي كه نگهداري از يك فرد معلول به خانواده‌ها و جامعه تحميل مي‌كند باعث شده است كه مساله تولد فرزنداني كه اختلال ژنتيكي دارند به يك مساله مهم تبديل شود. به همين دليل به نظر مي‌رسد كه يكي از بهترين راه‌ها براي كنترل مواليد با مشكل ژنتيكي، برطرف كردن و كنترل عواملي است كه در ايجاد اين مواليد دخيل هستند.
 
 سونامي بيماري‌هاي ژنتيكی در راه است
 
رئيس آزمايشگاه ژنتيك پزشكي‌مولكولي گيلان با بيان اينكه آمار ازدواج فاميلي در ايران 40 درصد از 100 درصد است، گفت: سونامي بيماري‌هاي ژنتيك در راه است.

پروانه كشاورز با بيان اينكه بيماري‌هاي ژنتيكي از جمله بيماري‌هاي زيان‌آور دنياي كنوني است، افزود: افزايش بيماري‌هاي ژنتيكي از مشكلات امروز جامعه است.

او افزايش سن ازدواج، اشباع محيط زيست از عوامل جهش‌زا و سرطان‌زا، استفاده از غذاهاي غيراستاندارد و نادرست، الگوي زندگي شهري بي‌تحرك و ماشيني شدن زندگي را موجب فراواني بيماري‌هاي ژنتيكي دانست.

او با تاكيد بر اينكه بيماري‌هاي ژنتيكي درمان ندارد، خاطرنشان كرد: بيماري‌هاي ژنتيكي علاوه بر نداشتن درمان قطعي و كامل، ضررهاي زيادي را براي بيمار و سلامت جامعه به همراه دارد اما مي‌توان از بروز و شيوع اين بيماري‌ها جلوگيري كرد.
 
رئيس آزمايشگاه ژنتيك پزشكي مولكولي گيلان متذكر شد: زوج‌هايي كه سابقه بيماري‌هاي ژنتيكي در فاميل دارند پيش از تصميم به بارداري بايد بررسي‌هاي ژني انجام دهند و مورد بررسي آزمايشگاهي مولكولي و سلولي قرار گيرند.

كشاورز با اشاره به اينكه بيماري‌هاي تالاسمي از جمله بيماري‌هاي ژنتيكي است كه پيش از تولد نوزاد نيز مي‌توان به وجود آن پي برد، خاطرنشان كرد: ژنتيك، علمي پيچيده و بنيادي در علوم پزشكي است.

او از ثبت 2 هزار نوع بيماري ژنتيكي در جهان خبر داد و گفت: در ايران هموفيلي، تالاسمي، انواع عقب‌ ماندگي‌هاي ذهني و جسمي، ناشنوايي، بيماري‌هاي خوني، بيماري‌هاي ريوي و كليوي و بيماري‌هاي متابوليكي از جمله مهم‌ترين و شناخته شده‌ترين نوع اين بيماري‌ها است.

او گفت: استان‌هاي گيلان و مازنداران رتبه نخست و دوم فراواني بيماري‌هاي ژنتيكي تالاسمي در كشور را به خود اختصاص داده‌اند.

كشاورز با بيان اينكه آمار ازدواج فاميلي در ايران 40 درصد از 100 درصد است، افزود: سونامي بيماري‌هاي ژنتيكي در راه است و شرايط محيط زيست، ساطع بودن اشعه‌هاي تلفن همراه و ماهواره‌ها در محيط زندگي و ازدواج‌هاي فاميلي، فراواني بيماري‌هاي ژنتيكي را افزايش مي‌دهد.
 
 ازدواج تبديل به يك دغدغه عملي نشده است
 
رئيس انجمن مددكاران اجتماعي ايران با بيان اينكه سن ازدواج در10 سال گذشته هم در بين دختران و هم در بين پسران كشور ما افزايش يافته است، به «آرمان» مي‌گويد: براي اين پديده مي‌توان دلايل متعددي را ذكر كرد. يكي از آنها بحث نداشتن امنيت شغلي و نگراني از تامين هزينه‌هاي زندگي در آينده است. نكته دوم بحث تحصيل است، اين عامل به ويژه درباره دختران از عوامل اصلي افزايش سن ازدواج آنهاست.

سيدحسن موسوي‌چلك مي‌افزايد: نكته بعدي عدم رغبت جوانان به تشكيل خانواده به دليل فرار از مسئوليت است. تشكيل خانواده مسئوليت‌ها، شرايط و ضوابطي را به همراه دارد كه باعث محدود شدن آزادي‌هاي افراد مي‌شود.

او ادامه مي‌دهد: عدم اعتماد و عدم اطمينان از ديگر عواملي است كه به بالارفتن سن ازدواج منجر شده‌اند. او تصريح مي‌كند: آمار 11 ميليون نفر مجرد در كشور نشان‌دهنده اين مساله است كه ازدواج در عين حال كه نياز جدي جوانان است اما تبديل به يك دغدغه عملي نشده است. به همين دليل در 10 سال اخير شاهد بوده‌ايم كه هر سال به نسبت سال قبل آمار ازدواج در كشور كاهش يافته است.

موسوي‌چلك مي‌گويد: كاهش در آمار ازدواج در كشور در شرايطي رخ مي‌دهد كه شاهد افزايش آمار طلاق هستيم و همين باعث شده است كه ترس از جدايي هم به عوامل قبلي عدم تمايل جوانان به ازدواج اضافه شود.

او با اشاره به اينكه بالا رفتن سن ازدواج با خود عواقبي را به همراه دارد، مي‌گويد: مشكلاتي كه در توليد نسل روي مي‌دهد يا افزايش بي‌بند و باري‌ها از جمله عواقب بالا رفتن سن ازدواج هستند كه با خود مشكلات ديگري را به همراه دارند.
 
 پيشگيري از اختلالات ژنتيك لازم است
 
يك عضو كميسيون بهداشت و درمان كشور با اشاره به اينكه هر چه سن ازدواج بالاتر مي‌رود شيوع اختلال‌هاي مادرزادي بيشتر مي‌شود، به «آرمان» مي‌گويد: وقتي سن ازدواج به بالاي 35 برسد احتمال وقوع اختلال‌هاي ژنتيكي‌اي مانند سندروم داون افزايش پيدا مي‌كند.

عبدالرحمان رستميان مي‌افزايد: بحثي كه الان در مجلس در حال پيگيري است اين است كه مشاوره‌هاي لازم به كساني كه اختلال‌هاي ژنتيك در خانواده‌هايشان وجود دارد ارائه شود تا بتوانند از تولد نوزاداني كه اختلال ژنتيكي دارند پيشگيري شود.

او ادامه مي‌دهد: با مشاوره و تست‌هاي ژنتيك قبل از ازدواج يا حين حاملگي مي‌توان ميزان مواليد معلول را تا 70 درصد كاهش داد.

او با اشاره به اينكه بعضي از بيماري‌هاي ژنتيك سالانه ميليون‌ها تومان براي كشور هزينه دارند، تصريح مي‌كند: معلوليت‌ها هم براي خانواده فرد معلول و هم براي خود فرد معلول مشكلات بسياري را ايجاد مي‌كنند.

رستميان مي‌گويد: تخمك‌ها يك سن معيني را دارند و وقتي سن تخمك باروري بالا برود مي‌تواند اختلال ژنتيكي را بيشتر كند. به همين دليل لازم است كه با فراهم كردن شرايط و امكانات لازم سن ازدواج و سن باروري را در كشور پايين بيارويم تا از اين اختلال‌ها بكاهيم.

منبع: روزنامه آرمان