در صورتی که خانمی آماده بچه دار شدن باشد به بانک مراجعه می کند و این تخمک به کمک اسپرم همسر فرد، بارور و به جنین تبدیل خواهد شد. این جنین سه تا پنج روز کشت داده می شود و وقتی به کیفیت مناسب رسید، داخل رحم منتقل می شود.

سال 86 بود که نخستین بانک تخمک در کشور ما راه اندازی شد و از آن زمان به بعد روش فریز کردن تخمک برای خانم هایی که به هر دلیلی دنبال حفظ قدرت باروری شان هستند، مورد استفاده قرار می گیرد.

از آنجا که تعداد تخمک ها در خانم ها ثابت است و با افزایش سن، سیر نزولی دارد و تمام می شود، ایجاد بانک تخمک این امکان را برای خانم ها فراهم می کند که بتوانند تخمک خود را ذخیره کنند و به کمک روش های لقاح خارج رحمی صاحب فرزند شوند.

همچنین خانم های مبتلا به سرطان پیش از شیمی درمانی و خانم هایی که در سنین باروری قرار دارند، اما شرایط بچه دار شدن را تا زمان نامشخصی ندارند به کمک بانک تخمک می توانند در سال های آینده صاحب فرزند شوند.

البته علاوه بر بانک تخمک، بانک اسپرم (انجماد و نگهداری اسپرم به مدت طولانی)، انجماد بافت تخمدان و انجماد بافت بیضه از دیگر روش های حفظ باروری به حساب می آیند که هر کدام در شرایط خاصی به افراد پیشنهاد می شوند.

گاهی اوقات در کلینیک های ناباروری با خانم هایی مواجه می شویم که به دلیل ابتلا به سرطان و درمان های رایج، قدرت باروری شان را از دست داده اند بدون این که پزشک معالج شان آنها را از شرایط ذخیره تخمک مطلع کرده باشد.

دکتر هانیه رسول زاده، متخصص زنان و زایمان و ناباروری در گفت وگو با جام جم می گوید: ممکن است سال ها بعد از درمان سرطان عملکرد طبیعی تخمدان حفظ شود؛ اما این موضوع در مورد همه صادق نیست و به کمک هیچ آزمایشی هم نمی توان از عملکرد تخمدان ها بعد از بهبود مطمئن شد.

از طرفی احتمال یائسگی زودرس بیمارانی که از سرطان جان سالم به در می برند چهار برابر بیشتر است. پس تخمک، قبل از شیمی درمانی برای مدت زمان طولانی بدون هر گونه کاهش در کیفیت و قدرت باروری افراد به وسیله انجماد در دمای بسیار پایین در بانک تخمک ذخیره می شود.

بانک تخمک و تخمک های اهدایی

به گفته دکتر رسول زاده، گاهی اوقات به دلیل مشکلاتی که یک خانم دارد و نمی تواند از تخمک خودش استفاده کند، بناچار متقاضی استفاده از تخمک اهدایی می شود. در این شرایط بانک تخمک به کمک خانم نابارور می آید تا به کمک لقاح خارج رحمی صاحب فرزند شود.

ناباروری ناشی از بالا رفتن سن ازدواج

دکتر رسول زاده با بیان این که خانم ها از دوره باروری محدودی برخوردارند می افزاید: هر خانم ماهانه یک تا دو تخمک آزاد می کند و اگر دوره 15 تا 45 سال را دوره باروری در نظر بگیریم تنها 500 عدد تخمک آزاد می شود. حالا اگر به هر دلیلی مثل بالا رفتن سن ازدواج، تحصیل، شغل و... افراد بچه دار شدن را به تاخیر بیندازند، شانس باروری هم کمتر می شود.

به عبارتی زن و شوهر وقتی به شرایط ایده آل می رسند که مثلا خانم تخمک ندارد یا به علت شرایط خاص بدنی با سقط های مکرر مواجه می شود و نابارور لقب می گیرد. در چنین وضعیتی اگر خانمی تخمک فریز شده در بانک تخمک داشته باشد مشکل نازایی حل شده و زوج به کمک روش های لقاح خارج رحمی صاحب فرزند خواهند شد.

آیا تخمک موقع فریز آسیب نمی بیند؟

در بانک تخمک از شیوه انجماد سریع برای نگهداری آن استفاده می شود. البته روش هایی که در گذشته برای انجماد تخمک مورد استفاده قرار می گرفت، انجماد آهسته بود که به غشای سلول ها آسیب می رساند و تخمک صدمه می دید؛ اما به کمک تکنیک های جدید و افزایش سرعت انجماد از تشکیل بلور یخ جلوگیری می شود و میزان آسیب پذیری سلول ها بشدت کم شده و در نهایت هم تخمک در دمای نزدیک به 200 درجه سانتی گراد زیر صفر فریز و نگهداری می شود تا در زمان مورد نیاز استفاده شود.

اگر خواستید بچه دار شوید

به گفته دکتر رسول زاده، در مرحله اول برای ذخیره تخمک خانم ها مورد معاینه و ارزیابی قرار می گیرند و اگر مشکلی در سلامت تخمک نبود بعد از گذشت دو هفته تا یک ماه فرد برای دادن تخمک آماده می شود.

باید بدانید به کمک داروهای تحریک تخمک گذاری تعداد بیشتری تخمک آزاد و معمولا هم چند تخمک جمع آوری می شود که شانس حاملگی آینده را افزایش دهد و تخمک ها در بانک تخمک فریز می شوند.

در صورتی که خانمی آماده بچه دار شدن باشد به بانک مراجعه می کند و این تخمک به کمک اسپرم همسر فرد، بارور و به جنین تبدیل خواهد شد. این جنین سه تا پنج روز کشت داده می شود و وقتی به کیفیت مناسب رسید، داخل رحم منتقل می شود. پس از انتقال، حدود دو هفته زمان نیاز است تا نتیجه انتقال موفقیت آمیز یا ناموفق بودن جنین مشخص شود و معمولا هم درصد موفقیت در لقاح خارج رحمی به کمک ذخیره سازی تخمک 80 درصد است.

چه خانم هایی حتما باید تخمک شان را منجمد کنند

ـ دختران و خانم های جوانی که مبتلا به سرطان هستند یا نیاز به جراحی هر دو تخمدان دارند و در معرض ناباروری قرار می گیرند.

ـ خانم هایی که به هر دلیلی مثلا مشکلات اقتصادی نمی خواهند تا چند سال بچه دار شوند.

ـ خانم هایی که بنابه دلایلی مجبور هستند هر دو تخمدانشان را با عمل جراحی خارج کنند.

ـ خانم هایی که در خانواده آنها سابقه یائسگی زودرس وجود دارد.

ـ خانم هایی که برخی داروهای اعصاب و روان مصرف می کنند؛ داروهایی که روی قدرت باروری تاثیر منفی دارند.

ـ خانم های مبتلا به بیماری هایی مثل لوپوس، بهجت و... که به دلیل دارودرمانی قدرت باروری آنها کاهش می یابد.

منبع: جام جم