زانو درد در هر شرایطی و بویژه از دهه چهارم و پنجم زندگی به بعد ممکن است به سراغ‌تان بیاید؛ وقتی در حال بالا و پایین رفتن از پله هستید، وقتی برای مدت طولانی پشت میز کارتان نشسته و زانوهایتان را حرکت نداده‌اید و حتی زمانی که دویده‌اید یا ورزش سنگین و البته به روش نادرست انجام داده‌اید ممکن است چنین دردی به سراغ‌تان بیاید .

خوشبختانه دردهای زانو در بسیاری موارد، جدی و بدقلق نیستند و فقط با استراحت و انجام چند راهکار ساده مثل استفاده از کیسه یخ یا مصرف داروها و مسکن‌های ضدالتهابی رفع می‌شوند. با این‌حال به گفته دکتر کیوان احدی، فلوشیپ جراحی زانو با بهره‌گیری از راهکارها و روش‌هایی می‌توان درد و خطر بروز آسیب‌دیدگی زانو را کاهش داد که از جمله این راهکارها می‌توان به تقویت عضلات اطراف زانو اشاره کرد که می‌تواند عملکرد زانو را بهبود ببخشد.

عضو هیات مدیره انجمن جراحی زانو، آرتروسکوپی و آسیب‌های ورزشی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: گاهی زانو مشکل مفصلی ندارد، ولی به دلیل ضعف عضلات عملکرد خوبی را از خود نشان نمی‌دهد. البته در میان ورزش‌های مختلفی که برای تقویت عضلات اطراف مفصل زانو وجود دارد، ورزش‌های عضلات چهارسر ران مهم‌تر است. منظور از عضلات چهارسر ران، چهار عضله در جلوی ران است که مسئولیت استحکام زانو را برعهده دارند. این عضلات نقش مهمی در راه رفتن و حرکات گردشی ایفا می‌کنند.

مراقب آسیب ورزشی باشید

پیشگیری از تخریب مفصل زانو در سنین جوانی بسیار اهمیت دارد. کمااین‌که تخریب مفصل در جوانی ناشی از آسیب‌های ورزشی یعنی پارگی رباط و مینیسک زانوست .

دکتر احدی با بیان این مطلب می‌افزاید: چنین آسیب‌هایی اگر بموقع و بدرستی تشخیص داده نشده و درمان نشوند می‌توانند روند ابتلا به آرتروز و تخریب زانو را در سنین بالاتر فراهم کنند. به همین دلیل به ورزشکاران توصیه می‌شود که با رعایت نکاتی از جمله انجام ورزش‌های کششی (حداقل 30 دقیقه) پیش از آغاز ورزش سنگین جلوی آسیب‌های غیرمعمول را بگیرند . همچنین کسانی که از آمادگی جسمانی کافی برخوردار نیستند باید از درگیری و برخوردهای شدید ورزشی اجتناب کنند .

این جراح زانو تاکید می‌کند: پیاده‌روی، دویدن و انواع ورزش‌های هوازی در تقویت عضلات و بهبود عملکرد زانو موثر است. البته باید توجه داشت که ورزش‌ به شکل صحیح انجام شود و خودش عامل بروز آسیب نباشد. فراموش نکنید که یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از آسیب‌های زانو و محافظت از زانویی که پیش از این آسیب دیده است (برای مثال پارگی مینیسک یا بیماری تخریبی مفصل)، تقویت عضلات چهارسر ران است.

وزن‌تان را کم کنید تا زانو درد نگیرید

آمارها در ایران نشان می‌دهد که افزایش وزن و انجام ندادن حرکات ورزشی مناسب، باعث می‌شود به مرور زمان فشار زیادی به زانو به ویژه در زنان وارد شود و فرد مستعد، ابتلا به سائیدگی زانو شود. در واقع، افزایش وزن، قرار گرفتن مکرر در وضعیت‌های نامناسب مانند روی زمین نشستن و استفاده از توالت ایرانی باعث فشار بیش از حد به زانو می‌شود.

به همین علت، دکتر احدی با بیان این که آمار ابتلا به آرتروز مفصل در زنان بیشتر است بر ضرورت رعایت اصول صحیح استفاده از عضلات زانو و تقویت آن بویژه در سنین بالاتر تاکید کرد و افزود: ثابت شده است که افزایش وزن تا پنج برابر فشار وارده به مفصل زانو را زیاد می‌کند. بی‌شک چنین فشارهایی به شروع آرتروز و آسیب‌های غضروف مفصل زانو کمک می‌کند .

درمان انحراف زانو در نوجوانی

کسانی که انحراف زانو دارند و به دلیل مشکلات ساختاری، مبتلا به دردهای زانو هستند باید بعد از سنین بلوغ برای اصلاح انحرافات زانوی خود اقدام کنند .

این جراح زانو با بیان مطالب فوق تاکید می‌کند: فراموش نکنید که انحراف دردناک به معنای شروع روند تخریبی آن است. البته در سنین نوزادی یعنی از بدو تولد تا دو سالگی ممکن است پاهای کودک پرانتزی باشد که غیرطبیعی نیست. از 2 سالگی تا 8 سالگی هم می‌توان وجود کمی انحراف را در زانوها طبیعی دانست، اما چنین مشکلی اگر تا سنین بلوغ تداوم یابد باید مورد درمان قرار بگیرد تا در سنین بعدی منجر به بروز مشکلات بزرگ‌تر نشود .

وی یادآور می‌شود: اگر اضافه وزن نداشته باشید، انحراف مفصل زانو را به موقع درمان کنید و در صورت ابتلا به بیماری‌های روماتیسمی و التهاب مفاصل به درمان سریع و به موقع اقدام کنید، در این صورت مانع از آن خواهید شد که زانوهایتان با روند تخریبی مواجه شود.