تاثیرات آلودگی صوتی بر جسم و روان

یک استاد دانشگاه با بیان اینکه بخشی از عوارض جسمانی آلودگی هوا مربوط به سیستم شنوایی نیست بلکه به سایر اندام‌های بدن مربوط می‌شود،تصریح کرد: آلودگی صوتی از سیستم قلب و عروق و فشار خون گرفته تا سیستم گوارش تاثیر می‌گذارد و اثرات روانی نیز در پی دارد.

دکتر محمد رضا منظم در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: تراز صوتی یکی از چهار مولفه از مولفه‌های آلودگی صوتی است که حدود مجاز برای آن در نظر گرفته شده است به گونه‌ای که برای شب ۴۵دسی بل و برای روز ۵۵ دسی بل در نظر گرفته شده است البته در اشکالی از صدا ۴۵ دسی بل پایین‌تر هم می‌تواند آلودگی صوتی تلقی شود بنابراین به بستگی به زمان و مکان‌ها و ترکیب صدا دارد.

وی درباره تبعات آلودگی صوتی گفت: آلودگی صوتی اثرات خیلی زیادی دارد البته بستگی به مقدار سطح صدا دارد. شرایط زمانی و مکانی نیز مهم است. آلودگی صوتی اثر مستقیم روی سیستم شنوایی دارد. در مرحله اول برای ایجاد تطابق به منظور مقاومت در برابر آلودگی صوتی ضایعاتی به صورت موقت در سیستم شنوایی ایجاد می‌شود که اصطلاحا به آن افت موقت شنوایی گفته می‌شود.

این دکترای کنترل آلودگی صدای زیست محیطی افزود: مرحله بعد به‌اصطلاح دوره «تیزی گوش» است که گوش در این مرحله نسبت به صدا حساس می‌شود به‌گونه‌ای که صحبت‌های مردم و صدای تلویزیون فرد را آزار می دهد و دچار افت موقت شنوایی می‌شود. آلودگی صوتی اگر ادامه پیدا کند فرد دچار افت دائمی شنوایی می‌شود و به سمت «کَری» سوق پیدا می‌کند.

منظم با بیان اینکه بخشی از عوارض جسمانی آلودگی هوا مربوط به سیستم شنوایی نیست بلکه به سایر اندام‌های بدن مربوط می‌شود،تصریح کرد: آلودگی صوتی بر سیستم قلب و عروق و فشار خون گرفته تا سیستم گوارش تاثیر می‌گذارد. در جامعه ما صدای حمل و نقل شهری به عنوان آلودگی صوتی شناخته می‌شود که اثرات روانی در پی دارد. از جمله این اثرات می‌توان به پرخاشگری، استرس و اضطراب اشاره کرد. در واقع جایی که سر و صدا بیشتر است افراد از نظر روانی بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه اختلال خواب خیلی شایع است، گفت: صدا روی کیفیت خواب و زمان به خواب رفتن می‌تواند تاثیر بگذارد. براساس بیشتر منابع اختلال در خواب به‌طور مستقیم می‌تواند اثرات روانی و به‌صورت غیرمستقیم اثرات جسمانی داشته باشد چراکه فقدان خواب کافی می‌تواند اثرات فراوانی در طول روز بعد بر فرد بگذارد که از جمله آن‌ها می‌توان به بی‌حالی و بی‌حسی اشاره کرد.

وی افزود: یک اثر دیگر که زیر مجموعه اثرات روانی آلودگی صوتی تقسیم‌بندی می‌شود، ناخوشایندی صدا یا آمبیانس است که صدای ترافیک از جمله آن‌هاست.

منظم در پاسخ به این پرسش که در تهران چه قدر به موضوع قرارنگرفتن مراکز حساس مثل مدرسه‌ها و بیمارستان‌ها در معرض آلودگی صوتی توجه شده است،گفت: تقریبا هیچ. اولویت اول برای ساخت مراکز حساس مانند مدارس،مهدکودک‌ها و بیمارستان‌ها «در دسترس بودن» بوده است و نه عدم استقرار در مجاورت مراکز دارای آلودگی صوتی. شاید به صورت اتفاقی مدارسی در جای مناسب واقع شده‌ باشد ولی درصد بالایی از مدارس در جایگاه نامناسبی هستند و بچه‌ها به‌طور مرتب در معرض آلودگی صوتی قرار دارند.

وی افزود: بخشی از آلودگی صوتی از فضای بیرون مدرسه مانند حمل و نقل شهری نشات می‌گیرد و بخشی دیگر مربوط به صدای تولید شده در داخل مدرسه است. بلندگو و سیستم اخطار و اعلام در مدارس طراحی درستی ندارد و بچه‌ها از اثرات صدای آن‌ها در امان نیستند و این مساله می‌تواند روی قدرت یادگیری دانش‌آموزان تاثیر بگذارد.

این دکترای کنترل آلودگی صدای زیست محیطی درباره تاثیر آلودگی صوتی مدارس بر خانه‌های مجاور آن‌ها گفت: مطالعه‌ای روی خانه‌های مجاور مدارس انجام دادم. خانه‌های کنار مدرسه قیمت پایین‌تری دارند. در واقع نه طراحی داخل مدارس خوب است و نه بیرون آن، نه بچه‌ها در امان هستند نه همسایه‌ها. در صورتی که به‌راحتی می‌توان به‌گونه‌ای طراحی کرد که هم بچه‌ها به درسشان برسند و هم مردم اذیت نشوند.

وی افزود: چند نمونه مدرسه با طراحی درست در تهران داریم که یکی از آن‌ها در منطقه ولنجک قرار دارد و به شکل سنتی قدیمی طراحی شده است بگونه‌ای که حیاط مدرسه وسط است و کلاس‌ها دور آن قرار گرفته‌اند. هم آلودگی صوتی داخل کم است و هم بیرون آن.

منظم در پایان با اشاره به آلودگی صوتی مراکز درمانی گفت: از داخل این مراکز صدایی به بیرون منتقل نمی‌شود البته موقع عیادت افراد زیادی به این مراکز مراجعه می‌کنند و به دلیل کمبود فضای پارکینگ ترافیک بالا می‌رود. در واقع بیمارستان‌ها معمولا از صدای محیط متاثر هستند.