بیماری که به دلایل متعددی به‌صورت فزاینده‌ای در میان اقشار گوناگون مردم در حال گسترش است و همه روزه شاهد گرفتار شدنِ طیف وسیعی از فرزندان این مرز و بوم در دام این بلای خانمان‌سوز هستیم.

در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها و جوانان بتواند بیش از هراقدام دیگری به پیشگیری و کاهش این معضل اجتماعی کمک کرده و از اثرات تخریبی آن بکاهد.

بر این اساس، توصیه‌هایی در دو بخش خطاب به والدین و فرزندان ارائه می‌شود:

توصیه‌هایی خطاب به والدین

والدین گرامی، بسیاری از نوجوانان اعتیاد را در منزل دوستانشان آغاز نموده‌اند. آیا فکر کرده‌اید فرزند شما اکنون کجاست؟ چه کار می‌کند و با چه کسی است؟ تا این لحظه برای پیشگیری از اعتیاد فرزندان خود چه برنامه‌هایی را انجام داده اید؟

باید درباره اعتیاد و خطرهای آن آموزش‌های لازم را کسب کرده و صریح و بی‌پرده با نوجوان خود متناسب با سن تقویمی، شخصیتی و عقلی او حرف بزنند.

اگر مصرف سیگار فرزندتان را پذیرفته‌اید، برای اعتیاد او به مواد خطرناک‌تر آماده باشید.

اگر به سوالات فرزندتان درباره موادمخدر و روانگردان‌ها پاسخ صحیح ندهید، آنها پاسخ غلط را از دوستانشان خواهند آموخت.

من از خانواده‌ام در برابر مصرف موادمخدر و روان گردان‌ها محافظت می‌کنم شما چطور؟

اگر نوجوان شما سیگار می‌کشد نسبت به خطر اعتیاد او هوشیار باشید.

حدود نیمی از معتادان کشور، مصرف مواد را بین 15 تا 22 سالگی آغاز کرده‌اند. فرزند شما اکنون چند ساله است؟

برای محافظت فرزندان از اعتیاد، نه آزادی و نه سخت‌گیری بلکه نظارت و حمایت دائمی راه‌گشا است.

آیا می‌دانید بسیاری از معتادان فعلی، همان دانش آموزان ترک تحصیلی گذشته هستند.
والدینی که مواد را به صورت آزمایشی و تفننی مصرف می‌کنند فرزندان خود را در خطر مصرف دائمی مواد قرار می‌دهند.

درباره عوارض و پیامدهای ناشی از سوءمصرف موادمخدر و روان‌گردان‌ها صریح و بی‌پرده با نوجوان خود گفتگو کنید.

به خاطر بسپاریم داشتن عزت نفس بالا، مانعی جدی در برابر مصرف موادمخدر و روانگردان‌ها است.

حفظ روابط محبت‌آمیز درمیان اعضای خانواده یکی از موارد مهم در پیشگیری از اعتیاد است.
افت تحصیلی، ترک تحصیل و بیزاری از مدرسه و محیط آن، از عوامل خطر مصرف مواد در نوجوانان است.

آیا می‌دانید می‌بایست حداقل روزانه 30 دقیقه از وقت خود را برای ارتباط موثر با فرزند خود اختصاص دهید.

شرکت نکردن در مجالس اعتیاد، تاثیر بسزایی در پیشگیری از اعتیاد دارد.
آیا می‌دانید کودکان کم‌تحرک و بی‌نشاط کاندیدای اعتیاد هستند در حالی که با مقداری صرف وقت می‌توانید فضای مناسبی را برای بازی و رشد آنان فراهم آورید.

تقویت و گسترش آموزه‌های دینی و اخلاقی در خانواده، مصونیت فرزندانمان را در جامعه در مقابل انواع آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد، تضمین می‌نماید.

قهرمانی و پهلوانی در ورزش در پرتو سلامت جسمانی، روانی و اخلاقی حاصل می‌شود.

مصرف موادمخدر و روانگردان‌ها تخریب کننده دنیای آروزهای فرزندانمان است.

نتایج مطالعات نشان می‌دهد نوجوانانی که با والدین خود رابطه صمیمی و عمیق دارند، کمتر به سمت سوءمصرف موادمخدر و روان‌گردان‌ها گرایش پیدا می‌کنند.

برای سلامت جسمی و روانی کودک خود و جهت جلوگیری از بروز اعتیاد وقت کافی برای تفریح و ورزش کودکان به وجود آورید.

سلامتی، نشاط و امنیت، پیام اصلی جام جهانی فوتبال است و این مهم در جهانی عاری از موادمخدر امکان پذیر است.

اعتیاد زلزله ای خاموش که با قدرت تخریب چندین برابری، خسارات هنگفتی را به فرد، خانواده و جامعه وارد می‌سازد.

ورزش یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از اعتیاد در جوانان است.
امید به آینده‌‌ای درخشان با پرهیز از مصرف موادمخدر و روانگردان‌ها محقق می‌گردد لذا از موادمخدر دوری کنید.

اعتماد به نفس، مانع از لغزش جوانان در مقابل وسوسه دوستان ناباب برای مصرف مواد مخدر می‌شود.

وجود صمیمیت و محبت در بین اعضای خانواده مانع از گرایش جوانان به مصرف موادمخدر می‌گردد.

مدرسه اصلی‌ترین محیط هدف برای اجرای برنامه های آموزش پیشگیری اولیه از اعتیاد است.

فرزندان خانواده‌های سخت‌گیر، بی‌تفاوت، گسسته و پریشان در لب پرتگاه آسیب‌های اجتماعی ناشی از موادمخدر و روان‌گردان‌ها هستند.

تقویت انواع مهارت‌های زندگی در جوانان و خانواده، موجب کاهش مخاطرات و آسیب‌های اجتماعی بالاخص اعتیاد در جامعه می‌گردد.

وجود صمیمت و محبت در بین اعضای خانواده مانع از گرایش جوانان به مصرف موادمخدر می‌گردد.
در یک خانواده سالم، ضروری است که والدین در کنار فرزندان باشند، برای آنان وقت و انرژی بگذارند و برکارها و فعالیت های آن‌ها نظار و سرپرستی داشته باشند.

والدین نوجوانانی که نسبت به مصرف مواد دغدغه دارند، فرزند آنها کمتر به سمت مصرف مواد خواهد رفت.

والدین همواره باید به سه سوال پاسخ دهند: فرزندشان الان کجاست؟ چه کار می‌کند؟ با چه کسی است؟

نوجوانانی که مواد مصرف می‌کنند غالبا مشکلات رفتاری دارند، عملکرد تحصیلی‌شان ضعیف است و ممکن است ترک تحصیل کنند. اینگونه نوجوانان در خطر خشونت و بیماری‌های عفونی هستند.

تحقیقات نشان می‌دهد نظارت والدین می‌تواند از مصرف مواد توسط نوجوان جلوگیری نماید.

برای پیشگیری از مصرف مواد توسط نوجوانان و جوانان هیچ سلاح جادویی وجود ندارد اما والدین می‌توانند با صحبت کردن درباره خطرات مصرف حشیش – شیشه- هروئین فشرده اکستیسی، با فرزندشان بسیار تاثیرگذار باشند.
اغلب معتادان مواد را نخستین بار در جمع دوستان مصرف کرده اند؛ دوستان فرزندانتان را بشناسید.
درهای ورود به اعتیاد شامل کسب لذت کاذب، کنجکاوی، رفع مشکلات روحی، فشار دوستان و .... است؛ برای عدم ورود فرزندتان به این گونه درها چه کار کرده اید؟
زمانی دور از چشم شما ممکن است به فرزندتان مواد تعارف کنند. آیا برای جلوگیری از ضربه پذیری فرزندتان اندیشیده اید؟
غیبت مکرر از کار و مدرسه، تغییرات ناگهانی در رفتار و خلق و خو، آشفتگی و بی توجهی به وضع ظاهر، جای ز خم یا اثر سوزن روی ساعد یا بازو، کاهش وزن و از دست دادن اشتها، قرض کردن مکرر پول، فروش یا سرقت لوازم منزل، انزوا طلبی و رفتن به مکان‌های خلوت، مصرف مکرر داروهای مسکن و آرامبخش و تمایل به برقراری ارتباط با افراد معتاد ازجمله علائم مصرف مواد مخدر از سوی فرزندانمان است.
همه می‌دانند اعتیاد بد است. پس چرا بعضی افراد معتاد می‌شوند؟ آگاه باشید فقدان مهارت‌های لازم موجبات آسیب‌پذیری فرزندان را فراهم خواهد کرد.
هوشیار باشیم؛ کراک موجود در کشور همان هروئین فشرده است.
این ابزار خطرناکند: فندک اتمی، پیپ شیشه‌ای، سیخ و سنجاق سیاه شده، لوله‌های کوتاه نی یا خودکار
یک نوجوان معتاد: هرگز باور نمی‌کردم یک فامیل نزدیک مرا معتاد کند.
برای اعتیاد فقط یکبار مصرف مواد کافی است.
به یاد داشته باشیم کودکان از رفتار ما، بیشتر از گفتار ما الگو می‌گیرند.
آیا دوستان فرزندان خود را می‌شناسید؟ اعتیاد در کمین است.
گول نخورید مصرف حشیش اعتیادآور است.
کنجکاوی از علل عمده گرایش نوجوانان به مواد است؛ والدین و مربیان عزیز به سئوالات نوجوان با صبر و حوصله پاسخ دهید.
واقعیتی تکان دهنده از گزارش‌های پلیس؛ مصرف شیشه ریشه اصلی قتل‌های خانوادگی است.
نوجوانانی که اکثر اوقاتشان را در بیرون از منزل و با دوستان نامناسب سپری می‌کنند به آستانه اعتیاد نزدیکترند.

هشدار! مواد اعتیادآورند چه مخدر چه محرک.
برخی از پایگاه های اینترنتی، وبلاگ‌ها و شبکه های ماهواره‌ای با تبلیغات وسیع برای معتاد کردن فرزندانمان در حال فعالیت هستند. آگاه باشیم که اعتیاد اکنون با ایجاد راه‌های جدید به منزل‌مان وارد شده است.
روزانه چند دقیقه با فرزند خود سپری می‌کنید؟ نوجوانانی که با والدین خود رابطه صمیمی و عمیق دارند کمتر به سمت اعتیاد می‌روند. بیایید کیفیت ارتباط با فرزند خود را افزایش دهیم.
این گونه خانواده ها مراقب فرزندان خود باشند؛ خانواده‌های ازهم پاشیده و بی‌انسجام، بی‌بندوبار و بی‌تفاوت و سخت‌گیر و کم اطلاع در مورد اعتیاد
هر معتاد در طول زندگی خود ده نفر را معتاد می‌کند چقدر دوستان فرزندان خود را می‌شناسید؟
نیمی از خانواده‌ها پنج سال بعد از اعتیاد فرزندان خود مطلع می‌شوند.
دزدی، خشونت، فرار از خانه، ...؛ اعتیاد دروازه ورود به انواع آسیب‌های اجتماعی است.
خانواده با ثبات، سد راه اعتیاد
مسئولیت پیشگیری از اعتیاد فرزندت را خود عهده‌دار شو و منتظر هیچکس نباش.

توصیه‌هایی برای جوانان و نوجوانان

هیچگاه به تبلیغات سوء قاچاقچیان در خصوص مواد روانگردان مبنی بر اینکه این مواد اعتیادآور نیستند، شادی آوردند و حافظه را تقویت می‌کنند توجه نکرده و مصرف آن‌ها را حتی یکبار هم تجربه نکنید.

آسیب های مغزی ناشی از مصرف مواد صنعتی و شیمیایی همچون شیشه جبران‌ناپذیر است.
دعوت به مصرف موادمخدر از سوی دوستان و همسالان، دعوت به تباهی و ضلالت است، «نه گفتن به مصرف موادمخدر را تمرین کن»

برخی معتادان می‌گویند هیچگاه فکر نمی‌کردم با یکبار مصرف مواد مخدر به این وضعیت نابسامان شخصیتی، اجتماعی و اقتصادی برسم.

قهرمانی و پهلوانی در ورزش در پرتو سلامت جسمانی، روانی، و اخلاقی حاصل می‌شود.
سلامتی، نشاط و امنیت پیام اصلی جام جهانی فوتبال است و این مهم در جهانی عاری از موادمخدر امکان‌پذیراست.

ورزش یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از اعتیاد در جوانان است.
با تقویت اعتماد به نفس راحت به مواد نه بگویید.
امید به آینده ای درخشان با پرهیز از مصرف موادمخدر و روانگردان‌ها محقق می‎گردد لذا از موادمخدر دوری کنید.

مواد مخدر و روانگردان‌ها با نام‌های مختلف و در اماکن متفاوت به اشخاص عرضه می شود.
به خاطر بسپاریم مصرف نکردن مواد بسیار آسان‌تر از ترک آن است.
یک تبلیغ دروغ؛ مصرف مواد به درمان بعضی بیماری‌ها کمک می‌کند.
یک باور غلط؛ با مصرف آزمایشی و تفننی مواد کسی معتاد نمی‌شود.
آمارها حاکیست بسیاری از معتادان با یکبار مصرف مواد معتاد شده‌اند.
درهای ورود اعتیاد عبارتند از: کنجکاوی و کسب لذت/ ماجراجویی/فشار دوستان/ فرار از اضطراب/ تفریح و سرگرمی....

به این جمله فکر کن؛ معتادان روز اول فکر می‌کردند با بقیه متفاوتند و اصلا معتاد نمی‌شوند.
هشدار! مصرف مواد برای درمان بیماری‌هایی مانند دردهای رماتیسمی/ تنظیم قند و فشار خون و اختلالات جنسی حتی یکبار هم اعتیادآور است.

یافته‌ها نشان می‌دهند نوجوانان مذهبی کمتر از سایر نوجوانان در دام اعتیاد گرفتار می شوند.
یک معتاد؛ حالا باور کرده‌ام که سیگار واقعا دروازه ورود اعتیاد است.

آمارها نشان می دهند اعتیاد اکثر معتادان ابتدا از مصرف تفریحی و تفننی مواد شروع می‌شود.
داروهای اعتیادآور را می‌شناسید؟ ترامادول، ریتالین و استامینوفن کدئین، دیفنوکسیلات و کلرو دیازپوکساید همه از داروهای اعتیادآورند.

یک معتاد؛ همیشه فکر می‌کردم می‌توانم هروقت که بخواهم مواد را کنار بگذارم.
نوجوانان عزیز اشتباه نکن! چهره فرد تعارف کننده موادمخدر و روانگردان زشت، کثیف و خلاف نیست.

دانش آموزان عزیز! نه گفتن همیشه به معنای سرکشی نیست به فرد تعارف کننده مواد همیشه با قدرت نه بگو.

یک تبلیغ دروغ! شیشه اعتیادآور نیست.
آیا می‌دانید بسیاری از معتادان به شیشه، در بیمارستان‌های روانپزشکی بستری هستند.
یک نوجوان معتاد؛ حالا می‌فهم که خیلی چیزهای راجع به اعتیاد را نمی‌دانستم.
این تبلیغات دروغ را باور نکن! ترک یک روزه مواد/ ترک اعتیاد آسان/ ترک تضمینی/ ترک بدون بازگشت

باور غلط که نوجوانان بسیاری را معتاد کرده است؛ اگر اراده قوی باشد مصرف گاه به گاه مواد موجب اعتیاد نمی‌شود.

یک باور غلط:مصرف تفننی مواد کسی را معتاد نکرده است.
مصرف کم یا زیاد، تفننی یا دایمی، محرک، مخدر یا توهم‌زا فرقی نمی‌کند! مهم این است که بدانیم مصرف مواد به هر شکلی موجب اعتیاد می‌شود.

آیا می‌دانید قدرت سرطان‌زایی حشیش 5 برابر سیگار است؟

چشمانت را باز کن و علایم اعتیاد را بشناس. افراد معتاد همیشه ژولیده و بی‌خانمان نیستند.
هشدار! گزارش های متعدد پزشکی قانونی حاکی از مرگ، فقط به خاطر مصرف یک قرص اکستاسی است.

نه! بهترین پاسخ به تعارف کنندگان مواد
بیشتر بدانیم؛ کراک یا همان هروئین فشرده ماده‌ای است بی‌بو و به شدت اعتیادآور که موجب مرگ زودرس مصرف‌کننده می‌شود.

ترسو! کلمه ای که بارها هنگام نه گفتن به تعارف کنندگان مواد خواهید شنید.
نوجوان عزیز! برای نه گفتن به مواد هیچ وقت دیر نیست قاطع و محکم به مواد بگو نه.
سوداگران مرگ در میهمانی‌های دوستانه، کوچه، خیابان، پارک، محیط کار برای جذب مشتریان جدید همواره با تلاش شبانهروزی در حال فعالیت هستند.

با ارتباطات موثر، محبت و پیوند عمیق پایه‌های خانواده را در برابر اعتیاد ایمن کنیم.

خاطرات یک معتاد؛ همه چیز از کشیدن یک نخ سیگار در جمع رفقا شروع شد.

والدین گرامی در صورت استفاده از داروهای مسکن یا آرام بخش حتما علت آن را برای فرزند خود توضیح دهید تا از بدآموزی او جلوگیری شود.

آیا می دانید سیگار مرگ آورترین ماده اعتیادآور در جهان است.

نوجوان عزیز! اعتیاد با این جملات شروع می شود: بیا امتحان کن، فقط یکبار، به لذتش می ارزه!

هشدار: مواد اعتیاد آورند حتی با یکبار مصرف
یک باور غلط! ترک مواد آسان است، امتحان کن.
هوشیار باشیم! سوداگران مرگ دائما اشکال و ترکیبات جدید و فریبنده‌ای از مواد را عرضه می‌کنند.

باور نادرستی که خیلی‌ها را معتاد کرد: اگر ظرفیت داشته باشی مصرف تفریحی مواد معتادت نمی‌کند.

متخصصان قاطعانه می‌گویند؛ تریاک هیچ بیماری را درمان نمی‌کند.
سرطان، اختلالات خونی، افسردگی و اضطراب تنها قسمتی از عوارض ترکیباتی است که به عنوان داروهای نیروزا به فروش می‌رسد.

آیا می‌دانید عوارضی که مصرف مواد طی 10 دقیقه اول مصرف، بر بردن فرد تحمیل می‌کند تا ماه‌هاه جبران‌پذیر نیست.

مصرف بی‌رویه و خودسرانه داروهای مسکن خطر اعتیاد را افزایش می‌دهد.
هم اکنون بیش از 50 پایگاه اینترنتی فارسی زبان و چندین سایت خارجی به صورت شبانه‌روزی مصرف مواد روانگردان را تبلیغ می کنند. نوجوان شما کاربر کدام سایت‌هاست؟
آدامس، ژله، قرمز، نارنجی.... فریب نخوریم مواد روانگردان ممکن است به هر شکل و رنگی عرضه شوند.

فریب نخوریم! درمان اعتیاد به مواد محرک و روانگردان بسیار دشوار است.
خطر! احتمال اعتیاد در افرادی که دوست معتاد دارند چندین برابر سایرین است.
شیوع اعتیاد در خانواده های مذهبی بسیار کمتر از سایرین است.
نوجوان عزیز! دام اعتیاد همه جا گسترده است، حتی در باشگاه های ورزشی و با مصرف استروئیدهای آنابولیک.

مصرف داروهای نیروزا از جمله علل اعتیاد است
پیپ، قلیان فیلتردار، فرقی نمی کند، سیگار و محصولات دخانی با هر شکلی سرطان‌زاست.

مصرف شیشه = جنوان روانی
یک معتاد به ماده شیشه؛ من با یکبار مصرف شیشه معتاد شدم.
اختلال حافظه، توهم، بدبینی به همسر و جنون روانی، تبعات مصرف ماده شیشه است.
مشاغل سخت با نوبت‌های کاری شبانه زمینه‌ساز اعتیاد است.
برای پیشگیری از اعتیاد نوجوانان کشور، باید همه مسوولان و مردم ‌مشارکت کنند.
اعتیاد پشت درب منزل ماست، من و تو نیز در خطریم. باید درباره خطر ات و پیامدهای ناگوار آن با هم صحبت کنیم.

در مقابل هرگونه تعارف برای مصرف موادمخدر و روان‌گردان‌ها با قاطعیت بگو: "نه" مصرف نمی کنم.
موادمخدر و روان‌گردان‌ها با هرنام، به هر شکل، در هر جا و توسط هر شخصی ممکن است عرضه شود، هوشیار باشیم.

به خاطر بسپاریم؛ مصرف نکردن مواد، بسیار آسانتر از ترک آن است.

آیا می‌دانید اغلب معتادان مصرف مواد را نخستین بار در جمع دوستان خود آغاز کرده‌اند؟

برخی از درب‌های ورودی اعتیاد عبارتند از: کنجکاوی و ماجراجویی، فشار دوستان و گروه همسالان، فرار از تنهایی و اضطراب، رهایی از مشکلات زندگی، تفریح و سرگرمی، ابراز وجود و مقابله با والدین.

تبعیض، مقایسه، سرزنش، تحقیر، تحکم، خشونت و تنبیه بدنی، بی‌توجهی به فرزندان سبب فرار عاطفی و فیزیکی آنان از منزل خواهد شد. یادتان باشد آغوش اعتیاد همیشه باز است.

آهسته و تدریجی می‌آید خبر نمی‌دهد، فریبنده و جذاب است؛ نام آن موادمخدر و روانگردان است.
جوان عزیز! پرکردن اوقات فراغت با برنامه‌های مفید و سرگرمی‌های مناسب خطر گرایش به مواد مخدر و روانگردان را کمتر خواهد کرد.

آیا می‌دانید ورزش و پر کردن اوقات فراغت تا حد بسیار زیادی از گرایش افراد به اعتیاد جلوگیری می‌کند؟

فامیل دور بشار اسد: او ما را فریب داد/ من کسی را شکنجه نکرده ام، فقط دو تا سیلی می زدم و رهایشان می کردم!

بیشتر بخوانید:

تاثیر کم خوری بر کاهش «سن بیولوژیکی»

تماشاخانه