تغییرات عجیب کتب درسی و مسؤلیت آنان که دانسته سکوت کردند

مرتضی نظری؛ كانال تلگرامی "تربیت و توسعه"

در سه ماه که از بازگشایی مدارس می گذرد، معلمان مقاطع مختلف تحصیلی به تدریج که جلو می روند، متوجه تغییرات عجیبی در کتاب های درسی می شوند. روی سخن نه با رییس سابق سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی که با کارشناسان و مدیران میانی و آگاه این سازمان است.

اینکه در اخبار می خوانیم از روی جلد یک کتاب درسی تصویر دختران حذف شده، در کتابی دیگر عکس قرآن در مکانی نازل نشان داده شد و اعتراض بخشی از دینداران را در پی داشت، یا در کتاب درسی دیگری، مقبره کوروش حذف می شود، و یا در شعر نادر ابراهیمی و یا در داستانی از هوشنگ مرادی کرمانی به طرزی آشکار دست برده می شود و یا در دست گل جدید معلوم شده که نام مولانا از کتاب فارسی پایه نهم حذف شده، آیا همه این تغییرات عجیب، در سکوت و محرمانگی رخ داده است؟ قطعاً خیر!

آگاهان می دانند که فرایند تغییر، تألیف و چاپ کتب درسی با شمارگان میلیونی از رهگذر جلسات مشورتی و کارشناسی های بسیار عبور می کند تا در نهایت به دست دانش آموزان برسد، لذا اگر کارشناسان و پژوهشگران و مدیران میانی و ارشد تألیف کتب درسی به فرض که معاونت و موافقتی با این تغییرات بسیار شگفت و دفعی و ناصحیح نداشته باشند، یقیناً بی اطلاع هم نبودند.

پرسش همین جاست: چرا سکوت کردید؟ چرا جامعه، زنگ هشدار کارشناسانه شما کارکنان فرهیخته و «مطّلع» سازمان پژوهش را پیش از چاپ کتاب هایی با این تغییرات عجیب نشنید؟

به همین ترتیب، مسؤلیت از اعضای هیأت امنای سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و دیگر پژوهشگران و اعضای هیأت علمی که در گروه مشاوران سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی هستند، سلب نمی شود و این پرسش را از ایشان هم باید پرسید: چرا سکوت کردید؟

سکوت و انفعال کارشناسان و مدیران از پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گرفته تا دیگر بخش های مطالعاتی و اجرایی مرتبط در برابر بدعت های سازمانی و رویه های غیرعلمی، دست کمی از بانیان و تصمیم گیرندگان آن ندارد.

کتاب درسی، هویت نظام آموزشی و فرهنگی یک کشور است. وقتی جامعه علمی و فرهنگی کشور صدای گلایه نویسنده ای که در شعر یا داستانش دست برده اند را می شنود یا وقتی هزاران معلم شریفی که با حذف نمادهای فرهنگی و ملی و دینی مواجه می شوند یا میلیونها خانواده ای که از رسانه ها متوجه چنین آشفتگی هایی در محتوای آموزش رسمی فرزندانشان می شوند، همگی به یک نتیجه منجر می شود: کاهش مقبولیت و اعتبار نهاد مدرسه.

اگر کارشناسان و مدیران خرد و کلان نهاد تعلیم و تربیت در برابر رفتارهای هیجانی و سلیقه ای مدیرانی که چند صباحی می آیند و می روند، سکوت کنند، نتیجه اش تضعیف مدرسه و اُفت اعتبار معلم و جریان یادگیری است.