دندان ها از خارج به داخل دارای لایه اول به نام مینا، لایه دوم عاج و یک هسته داخلی نرم هستند؛ که به داخل ریشه، درون استخوان فک، گسترش می یابد. این هسته، حاوی پالپ دندان است؛ که از اعصاب، رگ های خونی و بافت همبند تشکیل می شود.

وجود پوسیدگی در هسته نرم، سبب التهاب، آلودگی یا نکروز (مرگ) پالپ می شود. برای پاکسازی این پوسیدگی، به عصب کشی نیاز است.

چطور می توان فهمید که به درمان ریشه نیاز دارید؟ آیا علائم واضحی برای آن وجود دارد؟ برای مطالعه بیشتر در مورد علائمی که نشان می دهد شما به عصب کشی احتیاج دارید، به ادامه مطلب توجه نمایید.

درمان ریشه دندان چیست؟

روش روت کانال یا درمان ریشه پوسیدگی و آلودگی دندان را تمیز و ترمیم می کند. در طول این عمل، دندان پزشک کارهای زیر را انجام خواهد داد:

باکتری ها و پوسیدگی ها را از پالپ، ریشه و عصب استخراج می نماید
محل را با آنتی بیوتیک ضد عفونی می کند
ریشه های خالی را پر می کند
ناحیه مورد نظر را پر می کند تا از ایجاد پوسیدگی جدید جلوگیری نماید

درمان ریشه، توسط دندانپزشک عمومی یا متخصص اندودانتیکس، می تواند انجام گیرد.

درمان ریشه، دندان طبیعی را در جای خود باقی گذاشته و از ایجاد پوسیدگی بیشتر جلوگیری می کند. اما باعث شکنندگی دندان می گردد. به همین دلیل، دندانی را که دارای کانال ریشه است؛ اغلب با یک روکش (تاج) می پوشانند.

نکاتی درباره عصب کشی

معمولاً تصور می شود که عمل های عصب کشی، دردناک ترین نوع درمان دندانپزشکی است، اما مطالعات نشان داد که تنها 17 درصد از افرادی که کانال ریشه داشته اند، آن را "دردناکترین تجربه دندانپزشکی" خود توصیف کرده اند.
یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که علائم درمان ریشه بسته به نوع باکتری ایجاد کننده عفونت متفاوت است.

علائم نیاز به عصب کشی

تنها راه فهمیدن این که به عصب کشی نیاز دارید یا نه، مراجعه به دندانپزشک است. اما چندین علامت هشدار دهنده وجود دارد که باید به آن ها توجه کرد.

اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، باید هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه نمایید. هرچه دندان زودتر درمان گردد، نتیجه آن بهتر خواهد بود.

1. درد مداوم

درد مداوم دندان، یکی از نشانه های نیاز به درمان ریشه است. دندان درد، ممکن است دائماً یا گاهی اوقات شما را آزار دهد، و سپس برطرف شود؛ اما همیشه برمی گردد.

ممکن است درد را در اعماق استخوان دندان احساس کنید؛ یا احساس درد ارجاعی در صورت، فک یا سایر دندان های خود داشته باشید.

درد دندان ممکن است دلایل دیگری غیر از درمان ریشه یا عصب کشی داشته باشد. برخی دیگر از این دلایل عبارتند از:

بیماری لثه
وجود حفره
درد ناشی از عفونت سینوس یا یک مشکل دیگر
دندان پرشده ای که آسیب دیده است
عفونت احتمالی در دندان آسیب دیده

اگر دندان درد دارید، بویژه درد مداوم و صرف نظر از علت آن، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع دندان درد، به طور معمول منجر به حصول نتیجه بهتری می گردد.

2. حساسیت به گرما و سرما

آیا هنگام خوردن غذای گرم یا نوشیدن یک فنجان قهوه، دچار دندان درد می شوید؟ یا شاید هنگام خوردن بستنی یا نوشیدن یک لیوان آب یخ، دندانتان حساس گردد.

این حساسیت، می تواند مانند دردی مبهم یا شدید احساس شود. اگر این درد به مدت طولانی باقی بماند، حتی زمانی که چیزی نمی خورید و نمی نوشید، ممکن است به درمان ریشه نیاز داشته باشید.

وجود دندان درد، هنگام خوردن یا نوشیدن چیزهای گرم یا سرد، می تواند نشانه عفونت یا آسیب عروق و اعصاب دندانی باشد.

3. تغییر رنگ دندان

عفونت در پالپ دندان، می تواند باعث تغییر رنگ آن گردد.

ضربه به دندان یا تجزیه بافت داخلی، می تواند با آسیب رساندن به ریشه، به دندان ظاهری سیاه و سفید مایل به خاکستری بدهد. مشاهده این تغییر رنگ ها در دندان جلو (قدامی) آسان تر است.

از آن جایی که نرسیدن خون کافی به پالپ های دندانی، سبب از بین رفتن آن ها می گردد، برای جلوگیری از این امر، به درمان ریشه نیاز است.

اگرچه تغییر رنگ دندان می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد، اما در صورت ایجاد آن، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.

4. تورم لثه

تورم لثه، در مجاورت دندان دردناک، می تواند نشانه نیاز دندان به عصب کشی ریشه دندان باشد. تورم ممکن است ایجاد شده و از بین برود. همچنین ممکن است به لمس حساس بوده، یا لمس آن دردناک نباشد.

تورم به دلیل وجود مواد زائد اسیدی ناشی از بافت های مرده پالپ، که ممکن است منجر به تورم (ادم) در خارج از نوک ریشه شود، ایجاد می گردد.

همچنین ممکن است کمی جوش روی لثه بوجود بیاید. این جوش لثه، پارولیس یا آبسه نامیده می شود.

جوش ممکن است با ترشح چرک از عفونت دندان همراه باشد. و طعم ناخوشایندی در دهان ایجاد نماید. همچنین می تواند سبب بدبو شدن نفس گردد.

5. درد هنگام غذا خوردن یا لمس دندان

حساس بودن دندان به لمس یا غذا خوردن، می تواند نشان دهنده پوسیدگی شدید دندان یا آسیب عصبی باشد که ممکن است نیاز به درمان ریشه داشته باشد. این امر به ویژه در مواردی اتفاق می افتد که حساسیت به مرور زمان ادامه داشته باشد و با قطع غذا خوردن، از بین نرود.

رباط اطراف نوک ریشه در دندان آلوده، با از بین رفتن پالپ دچار حساسیت می شود. مواد زائد حاصل از پالپ در حال مرگ نیز، میتوانند رباط را تحریک کرده و باعث درد ناشی از فشار گاز زدن شود.

6. شکستن یا ترک خوردن دندان

باکتری ها می توانند از طریق شکسته شدن یا ترک دندانی، در اثر حادثه، در یک ورزش تماسی یا جویدن چیزی سخت، وارد آن شده و منجر به ایجاد التهاب و عفونت گردند.

حتی آسیب دندانی که منجر به شکستن یا ترک خوردن آن نشود، نیز می تواند سبب آسیب رساندن به عصب دندان شود. در این حالت، با بروز التهاب، درد و حساسیت، ممکن است دندان، به درمان ریشه یا عصب کشی نیاز داشته باشد.

7. تحرک دندان

دندانی که عفونت کرده باشد، ممکن است لق شود.

با اینکه این امر، به غیر از نکروز پالپ (مرگ عصب)، ممکن است توسط عوامل دیگری ایجاد شود، اما می تواند نشانه نیاز دندان به عصب کشی باشد. مواد زائد اسیدی ناشی از مرگ عصبی، می توانند باعث نرمی استخوان در اطراف ریشه دندان در حال مرگ و در نهایت تحرک دندان شوند.

اگر بیش از یک دندان لق شود، احتمالاً این تحرک، دلیل دیگری، به غیر از عوامل نیازمند درمان ریشه، دارد.

مراقبت های بعد از درمان ریشه دندان

آنچه که حتماً باید بعد از عصب کشی به آن توجه کرد، انجام دقیق و به موقع مراقبت های لازم است تا عوارض دیگری پیش نیاید.

گذاشتن روکش بعد از درمان ریشه

در مراجعه بعدی (معمولاً چند روز یا حداکثر یک هفته بعد)، یک پرکننده کامپوزیتی مخصوص در مرکز دندان قرار می گیرد. دندانی که تحت درمان کانال ریشه قرار گرفته است، تقریباً همیشه به روکش یا ترمیم های دیگر دندانی، برای محافظت از باقیمانده دندان و جلوگیری از ایجاد درد در آینده، احتیاج دارد. دکتر میلاد افشار، متخصص جراحی دندان، در این مقاله به صورت مفصل به مراحل روکش بعد از عصب کشی دندان اشاره کرده است.

درد پس از درمان ریشه

بعد از درمان ریشه، ممکن است کمی درد و حساسیت دندانی ایجاد شود (در این باره بخوانید: https://drmiladafshar.com/1504) . برای حفظ تاج دندان و جلوگیری از ایجاد دندان درد در آینده، حتماً یک برنامه منظم مراقبت دهانی را دنبال کنید. اگر بعد از درمان کانال ریشه، متوجه افزایش حساسیت دندان شدید، سعی کنید از مسواک هایی با موی نرم و محصولات مراقبت دهان که به طور خاص برای دندان های حساس طراحی شده اند، استفاده کنید.

تماشاخانه