نوعی نخل بومی جنوب شرقی آمریکا محسوب می شود که واسطه خواص مختلف خود مورد توجه شرکت های تولیدکننده مکمل های دارویی قرار گرفته و انواعی از آن در داروخانه های ایران نیز موجود است.

عصر ایران؛ دکتر رکسانا دانیالی - ساوپالمتو به معنای نخل اره ای با نام علمی Serenoa repens، نوعی نخل بومی قاره آمریکا محسوب می شود که واسطه خواص مختلف خود مورد توجه شرکت های تولیدکننده مکمل های دارویی قرار گرفته و انواعی از آن در داروخانه های ایران نیز موجود است.

میوه های این گیاه معمولا به منظور بهبود سلامت پروستات، کمک به برقراری تعادل هورمونی و همچنین جلوگیری از ریزش مو در آقایان استفاده می شوند. البته اینها همه فواید ساوپالمتو نیستند و در این زمینه می توان به کاهش التهاب و تقویت عملکرد سیستم ادراری نیز اشاره کرد.

درباره فواید ساوپالمتو

همانطور که گفته شد این گیاه آمریکایی مزایای متعددی برای سلامت انسان به همراه دارد که تولید مکمل های دارویی حاوی عصاره آن را به خوبی توجیه می کند. در ادامه نگاه دقیق تری به فواید مورد نظر خواهیم داشت:

- جلوگیری از ریزش مو

ریزش مو وضعیتی است که تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی از جمله ژنتیک، یک سری اختلالات و بیماری های خاص، تغییرات هورمونی و عوارض جانبی مصرف داروها مانند محرک ها و رقیق کننده های خون ایجاد می شود.

بر اساس مقاله ای که از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی است، نخل اره ای قادر به برقراری تعادل سطح هورمون ها و مبارزه با ریزش مو خواهد بود. طبق این مطالعه ساوپالمتو ممکن است به جلوگیری از فعالیت آنزیم 5- آلفا ردوکتاز کمک کند. یعنی همان آنزیمی که تستوسترون را به هورمون مرتبط با ریزش مو به نام دی هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می کند. محققین معتقد هستند که این گیاه در ادامه مسیر سبب کاهش جذب DHT توسط فولیکول های مو شده و توانایی اتصال آن به گیرنده های خاص هورمونی را از بین می برد.

در پژوهشی دیگر که وسیله انتشارات سیج به چاپ رسیده می خوانیم: نخل اره ای باعث بهبود رشد مو در 60 درصد از مردان مبتلا به طاسی با الگوی مردانه در سنین 23 الی 64 شده است. همچنین بررسی های مختلف روی 62 داوطلب بزرگسال که از ساوپالمتو به صورت منظم برای 3 ماه استفاده کرده بودند، افزایش تراکم مو تا 35 درصد را نشان دادند.

- بهبود عملکرد دستگاه ادراری

نشانه های مربوط به بیماری های دستگاه ادراری میان مردان مسن شایع تر است و عمدتا شامل مواردی نظیر بی اختیاری ادرار و مشکل در ادرار کردن می شود. این در حالی است که ساوپالمتو به احتمال زیاد علائم ادراری مرتبط با هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا به اختصار BPH را بهبود می بخشد. BPH وضعیتی است در آن غده پروستات بزرگ شده و سبب کاهش جریان ادراری می شود.

یک مطالعه 12 هفته ای روی 92 داوطلب مرد نشان داد که مصرف روزانه 2 مکمل گیاهی شامل عصاره نخل اره ای، به تسکین علائم دستگاه ادراری در ارتباط با BPH کمک می کند. به طور مشابه پژوهشی دیگر روی 85 مرد بالای 45 سال حاکی از آن بود که درمان با 160 میلی گرم ساوپالمتو به صورت دو بار در روز، علائم آزاردهنده ادراری را کاهش و در مقابل جریان ادرار و در مجموع کیفیت کلی زندگی فرد را پس از 6 ماه افزایش می دهد. یافته های کامل هر دو مطالعه توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا در اختیار علاقه مندان قرار داده شده است.

از طرفی دیگر برخی تحقیقات تایید می کنند که مصرف منظم مکمل های حاوی نخل اره ای، می تواند از سلامت پروستات نیز پشتیبانی کند و در راستای جلوگیری از مشکلاتی مانند BPH و سرطان پروستات موثر واقع شود. با استناد به مقاله منتشر شده توسط انتشارات جان وایلی و پسران و نتایج آزمایشگاهی، عصاره نخل اره ای توانسته رشد سلول های سرطانی پروستات را کاهش دهد.

- کمک به کاهش التهاب

ساوپالمتو حاوی آنتی اکسیدان های اپی کاتچین و متیل گالات است. اینها ترکیباتی طبیعی هستند که از آسیب به سلول ها جلوگیری می کنند، التهاب را کاهش می دهند و از بدن در برابر بیماری های مزمن محافظت به عمل می آورند.

به عنوان نمونه خوراندن عصاره ساوپالمتو به موش هایی که غدد پروستات متورم داشتند و سطح برخی از نشانگرهای التهابی در بدن آنها بالا بود، سبب کاهش روند التهاب و افت نشانگرها از جمله اینترلوکین 6 شد.

نحوه مصرف عصاره نخل اره ای و عوارض جانبی

ساوپالمتو در سراسر دنیا و همچنین کشور ما به صورت انواع مکمل های دارویی در دسترس قرار دارد و به همین دلیل افزودن آن به برنامه روزمره فردی بسیار ساده خواهد بود. این مکمل ها در شکل های مختلف شامل کپسول، سافت ژل و قرص وجود دارند و گاها در ترکیب با عناصر دیگری که بر سلامت بدن و به خصوص پروستات موثر هستند نیز یافت می شوند (مانند عصاره تخم کدو).

در اکثر مطالعات از ساوپالمتو با دوز 320 میلی گرم که بهتر است در دو دوز طی روز به بدن وارد شود، استفاده شده است. اغلب توصیه می شود که این دسته از مکمل ها با هدف به حداقل رساندن مشکلات گوارشی و عوارض جانبی همراه غذا مصرف شوند.

از نظر عوارض جانبی، نخل اره ای به طور کلی گیاهی ایمن محسوب می شود و تاکنون عوارض بسیار کمی به آن نسبت داده شده است. با این حال برخی از رایج ترین عوارض جانبی مشاهده شده طی تحقیقات علمی شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و یبوست بوده اند.

همچنین خانم های باردار و شیرده به علت احتمال تاثیر بر شرایط هورمونی، اساسا باید از مصرف مکمل های ساوپالمتو پرهیز کنند. به همین ترتیب مصرف داروهای ضد بارداری هورمونی و یا استفاده از درمان های جایگزین هورمونی نیز با نخل اره ای تداخل خواهد داشت. ساوپالمتو ممکن است در عین حال با داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین هم تداخل مصرف داشته باشد و ریسک خونریزی را افزایش دهد.

-----------------------------------------------------------------

بیشتر بخوانید: