فاجعه کمبود پرستار در پیک پنجم کرونا

حمیدرضا عزیزی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به معضل کمبود نیروی پرستاری در کشور، گفت: متاسفانه در حدود ۴ سال گذشته وزارت بهداشت جذب نیروی مناسبی نداشته است و تنها در مقاطع کوتاه و تعداد کم جذب صورت گرفته است که در برابر میزان خروجی ناشی از بازنشستگی، استعلاجی‌ها، مهاجرت و... بسیار ناچیز بوده است. در حال حاضر تعداد پرستار نسبت به تخت بیمارستانی در کشور در بدترین حالت و حدود ۰.۸ به ازای هر تخت است. این عدد در شهرهای محروم نظیر زاهدان و... به ۰.۵ رسیده است که یک فاجعه خواهد بود.

وی گفت: استاندارد موجودِ نسبت پرستار به تخت در برخی نقاط دنیا ۴ پرستار به ازای یک تخت است. ما در پایین‌ترین حد استاندارد ۲.۵ پرستار به ازای هر تخت را در نظر گرفتیم که حتی به این عدد هم نرسیدیم.

وی افزود: اهمال کاری که مسئولین وزارت بهداشت داشتند سبب شد تا نسبت پرستار به تخت روزبروز کمتر شود و متاسفانه موضوعی که اخیرا باعث گلایه پرستاران شد و نامه‌ای هم به همان دلیل برای معاونت درمان وزارت بهداشت ارسال کردند این بود که وزارت بهداشت به جای آنکه بیاید مشکل کمبود نیرو را اساسی و ریشه‌ای حل کند آمدند بخش نامه‌ای اعلام کردند که بکارگیری دانشجویان و گروه‌هایی مثل مامایی، اتاق عمل و... به جای پرستار را مشروعیت دادند که این از جهتی مخالف مسائل قانونی است و از جهتی دیگر درحالی می‌خواهند مشکل کمبود نیروی پرستاری را حل کنند که همکاران سایر بخش‌ها هم به مقدار نیاز نیست.

او با بیان اینکه عدم جذب پرستار در سالیان گذشته آسیب زیادی به نظام سلامت وارد کرده است، اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی که در پیک پنجم کرونا با آن مواجه بودیم همین موضوع کمبود نیرو بود تا حدی که از برخی استان‌ها و شهرستان‌ها گزارشاتی به دستمان می‌رسید که ۲۵ بیمار را یک پرستار مدیریت می‌کند و این شرایط اصلا خوب نیست. این موضوع به کلانشهرها هم رسیده است و در همین تهران در برخی بخش‌ها ۱۵ بیمار بد حال توسط یک پرستار رسیدگی می‌شدند و این فاجعه است. مسئولین سال گذشته قول‌هایی برای استخدام دادند که وزارت بهداشت در اوج بی‌تدبیری علی‌رغم برگزاری آزمون آن هم در حالی که در ۶ یا ۷ ماه اخیر بدترین شرایط جنگی با کرونا را داشتیم و رکوردهای ابتلا و مرگ و میر شکسته شد، حتی یک نفر را از آن تعداد به سیستم تزریق نکرده است.

عزیزی با بیان اینکه پرستاری در کشورمان به سمت تخصصی شدن می‌رود، تصریح کرد: الان در مقطع کارشناسی ارشد گرایش مراقبت‌های ویژه را داریم که در بخش‌های ویژه ICU و CCU فعال می‌شوند. از طرفی برخی همکاران نیز به دلیل سابقه کار بالا و کسب مهارت در بخش ویژه کار می‌کنند اما اینکه یک پرستاری که به تازگی فارغ‌التحصیل شده است را در ICU کووید۱۹ بگذاریم کار معقولی نیست. از این جهت نیاز است سیستم جذب و استخدام پرستاری تقویت شود که بتوانیم تعداد بیشتری به بخش‌های مراقبت ویژه تزریق کنیم.

وی افزود: درخواست اساسی ما این است که سربازان خط مقدم دفاع از سلامت مردم مانند سایر مدافعین کشور شارژ روحی شوند تا خستگی و فرسودگی طولانی مدت آنها برطرف شود. از بُعد مالی نیز حداقل کاری که می‌شود انجام داد این است که مانند خیلی از کشورهای دنیا بخشودگی مالیات بر حقوق پرستاران حداقل در دوران کرونا اعمال شود.

او با انتقاد از بکارگیری نیروهای شرکتی در قالب قرارداد ۸۹ روزه، بیان کرد: هنوز در برخی استان‌ها در این شرایط بحرانی پرستاران را ۸۹ روز به کار دعوت می‌کنند و بعد که پیک فروکش کرد عذر آنها را می‌خواهند. این غیرحرفه‌ای‌ترین رفتار با پرستاران است.

وی با تاکید بر لزوم پرداخت به اندازه و به موقع مطالبات پرستاران، تصریح کرد: دولت قبل برای اینکه فاصله زمانی پرداختی‌های مطالبات عقب مانده را جبران کند، اقدام به کاهش مبلغ کارانه کرد؛ یعنی اگر در بیمارستانی ۱۸ ماه کارانه و اضافه کار عقب بود آن را به ۳ یا ۴ ماه رساند اما در عوض مبلغ را کاهش داد که این هم ظلم مضاعف به پرستاران بود. از طرفی پرستاران شبانه روزی در حال خدمت هستند و یک لحظه سنگر دفاع را ترک نمی‌کنند و تعطیلی رسمی و دورکاری برایشان معنی ندارد ولی هیچ مزایایی برای این عزیزان در قالب اضافه کار رد نمی‌شود و این سبب گلایه‌مندی آنها است. ما شرمنده محبت مقام معظم رهبری و مردم هستیم اما امیدواریم مسئولین وزارتی رفتار متناسب با شان پرستاری را انجام دهند.

معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان نظام پرستاری، گفت: سه اتفاق خیلی مهم اخیرا در حوزه پرستاری رخ داده است. اول آنکه پس از فرمایشات مقام معظم رهبری در روز پرستار سال قبل، مقرر شد که قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری لازم‌الاجرا باشد که در پی آن شورای عالی بیمه آیین نامه اجرایی را تصویب کرد و به هیئت دولت ارجاع داد که خوشبختانه در روزهای آخر دولت دوازدهم این آیین نامه تصویب و ابلاغ شد و اکنون توقع ما این است که دولت مردمی و انقلابی سیزدهم در فاصله کوتاهی این مطالبه اصلی جامعه پرستاری را اجرایی کند. 

وی درباره تزریق دُز سوم واکسن به پرستاران نیز اظهار کرد: صحبت‌های مفصلی در این مورد داشته‌ایم اما نکته دیگری که وجود دارد این است که در چند ماه گذشته هرچقدر که آمار ابتلای جامعه پرستاری به کرونا یا فوت آنها به دنبال تزریق واکسن کاهش یافت اما متاسفانه خانواده پرستارانی که مستقیما با بیمار کرونایی در تماس بودند مورد آسیب قرار گرفتند و خیلی از این عزیزان نزدیک‌ترین اعضای خانواده خود را از دست دادند که ما پیگیر واکسیناسیون خانواده پرستاران هم هستیم.

عزیزی درباره آخرین آمار ابتلای پرستاران به کرونا و شهدای پرستاری، بیان کرد: بیش از ۱۳۰ شهید پرستاری و حدود ۱۲۰ هزار مبتلا به کرونا از جامعه پرستاری داریم‌. خوشبختانه از اردیبهشت ماه به بعد که پرستاران واکسن تزریق کردند تاکنون نسبت شهدای مدافع سلامت نسبت به سال گذشته و ماه‌های قبل از تزریق واکسن بسیار کاهش یافته است. افرادی هم که در این مدت از دست دادیم کسانی بودند که یا به هر دلیلی واکسن نزدند یا مشکلات نقص سیستم ایمنی داشتند اما، با تزریق دو دُز واکسن آمارها کاهش یافته و هنوز در این جمعیت کسی را پیدا نکردیم که ۲ دُز واکسن تزریق کرده و به رحمت ایزدی پیوسته باشد.

وی با اشاره به اینکه پرونده همه این ۱۳۰ شهید پرستاری در کمیته تعیین مصداق شهدای سلامت تعیین تکلیف نشده است، افزود: این مشکل را ما با دوستانمان در دولت قبل در مجموعه وزارت بهداشت، سازمان امور استخدامی و بنیاد شهید داشتیم و متاسفانه نوع رفتار با خانواده معظم شهدا از نوع بروکراتیک بود که در شان این خانواده‌ها نبود. هنوز بسیاری از پرونده‌ها با بهانه‌های واهی در صف تعیین تکلیف است.

وی در پایان درباره تلقیح واکسن کرونا توسط گروه پرستاری، گفت: ما به عنوان بزرگترین سازمان مردم نهاد در حوزه نظام سلامت آمادگی کامل داریم هر تعداد واکسیناتور در کشور که نیاز است در اختیار سیستم دولتی یا ارگان‌های درگیر قرار دهیم.