«بر سرخاک»؛ روایتی مستند از خالی شدن زیر پای انسان توسط خودش

مهدی باقری، مستندساز، گفت: مستند «بر سرخاک» را ببینید، بعد از دیدن این فیلم به این موضوع فکر خواهید کرد که چطور داریم، زیر پای مان را خالی می‌کنیم.

مهدی باقری درباره مستند بر سرخاک که این روزهای در حال اکران است، گفت: ابتدای سخنم را به مقدمه کتاب بیم امواج سهمگین که یک فعال محیط زیست به نام کاتلین دین مور منتشر کرده، آغاز می‌کنم. او در این مقدمه می‌گوید «جالب است ما آدم ها وقتی راه خود را گم می کنیم به نقشه نیاز داریم. انسان در دوران های گذشته سنت های دینی و فرهنگی را در اختیار داشت که طبعا مسیر را به انسان نشان می دادند اما امروزه ما به راهنماهای تازه ای احتیاج داریم، این راهنماهای تازه چه چیزهایی هستند؟ و ما چگونه می توانیم از پس چالش‌هایی که دنیای جدید برای مان ایجاد کرده بربیاییم؟!» این سوالاتی است که نویسنده در مقدمه مطرح می‌کند.

به گزارش ایرنا، وی افزود: پاسخ این سوالات از نظر من، وقتی کتاب را خواندم این بود که ما به فرهنگ و یک فضای اخلاقی نسبت به محیط زیست مان احتیاج داریم، یعنی یک حدود اخلاقی را نسبت به محیطی که در آن زندگی می کنیم، باید رعایت کنیم. معمولا وقتی در زمینه اخلاق صحبت می کنیم بیشتر درباره رفتار و مناسبات اجتماعی مان بحث می کنیم، در حالیکه به لحاظ فرهنگی و اخلاقی ادیان و همچنین دین اسلام کاملا به محیط زیست بها می دهد و توصیه هایی دارد اما متاسفانه مردم نسبت به محیطی که در آن زندگی می کنند، هیچ تعهد اخلاقی ندارند.

باقری با اشاره به موضوع فیلم مستند بر سرخاک، ادامه داد: این مستند درباره همه آنچه که ما چشم‌هایمان را به روی آن بسته ایم، هشدار می دهد. انگار این جامعه، جامعه ای است که کاملا اخلاق را کنار گذاشته و هر بلایی که دلش می خواهد، سر محیط زیست می آورد و نتیجه این بی اخلاقی‌ها قطعا در اقتصاد، زندگی روزمره و بهداشت فردی و سلامت جامعه موثر است مثلا وقتی جنگل ها را از بین می بریم، فاصله بین بیماری های انسان و حیوان را کم می کنیم و آن بیماری ها به راحتی به انسان منتقل می شوند. حالا در مستند بر سر خاک به موضوعی چون فرونشست خاک و از بین رفتن خاک پرداخته شده که این روزها خیلی در فضای مجازی می بینم که دو نفر یک جایی کنار خیابان ایستاده اند و منتظر تاکسی هستند، بعد یک باره زمین دهان باز می کنه و آنها را می بلعد و زیر پای شان خالی می شود.

وی تصریح کرد: خودمان با بی اخلاقی، بی توجهی و با بهره برداری غیراصولی از زمین و منابع آن داریم زیر پای مان را خالی می کنیم.

باقری خاطرنشان کرد: به خاطر توسعه اقتصادی و صنعتی هر بلایی که خواستیم بدون ضابطه بر سر این کشور آوردیم و کارهای غلطی را انجام می دهیم که کشورهای دیگر انجام دادند و به غلط بودن آن هم پی بردند و همچنین مردم هم به نظرم حساسیت شان را نسبت به محیط زیست از دست داده اند و فقط برای گذران زندگی دارند، زندگی می کنند.

این مستندساز، گفت: مستند بر سر خاک را ببینید، شاید درباره این مسایل مستقیم صحبت نکند ولی ما را بعد از دیدن فیلم، شاید به فکر وادار کند که چطور داریم، زیر پای خودمان را خالی می کنیم؟

تصویربرداری مستند بر سر خاک که دو سال طول کشیده است، توسط امیر جغتایی در شهرهای مختلف انجام شده و تدوین آن را آرش زاهدی اصل برعهده داشته است. در ساخت این مستند علاوه بر گفتگو و برخی تصاویر تکان‌دهنده از فرسایش خاک در ایران، از گفتار متن با صدای شهرام درخشان استفاده شده است. دیگر عواملی که در ساخت این مستند همکاری داشته‌اند می‌توان به صدابردار: احمدرضا طایی، صداگذار: آرش قاسمی، توازن رنگ و نور: رضا تیموری، تصویربرداری هوایی: احمد آزاد، مدیر تولید: امیر مهدی صادقی، طراح پوستر بنفشه جهانگیری اشاره کرد.

محسن خانجهانی مستندهای A.B.C.D، انتهای خیابان پاستور، آزادراه، کلاه شیشه‌ای و ... را کارگردانی کرده و در چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» جایزه ویژه هیات داوران به دلیل توجه ویژه به بحران زیست محیطی خاک و توجه به پژوهش را برای ساخت فیلم بر سر خاک دریافت کرد.