سیاست‌نامه؛ متفکران برتر در 45 سال بعد از انقلاب

در شمارۀ 29 مجلۀ "سیاست‌نامه" پرونده‌ای درباره مهمترین مقالات منتشر شده پس از انقلاب 1357 در ایران است. در این پرونده ویژه به این پرسش پاسخ داده شده که نویسندگان برتر ایران در چهار دهه گذشته چه کسانی بودند و مقالاتی از سروش، بشیریه، طباطبایی، فیرحی و دیگر نویسندگان مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

عصر ایران - در نوروز امسال (1403) هم ویژه‌نامه‌های نوروزی مطبوعات و نسریات شاخص را به قدر فرصت مرور و تورق می‌کنیم. با مجلۀ سیاست‌نامه شروع می‌نیم و اگر در این فقره به معرفی بسنده می‌شود به خاطر این است که درست یک هفته قبل (چهارشنبه 24 اسفند) در مقاله تحلیلی هومان دور اندیش با دقت بیشتر درباره آن و مقالات برگزیده توضیح داده شده اما دریغ بود که در بررسی ویژه‌نامه‌های نوروزی نیاید.

شمارۀ جدید مجلۀ سیاست‌نامه با تصویری از دکتر عبدالکریم سروش بر روی جلد منتشر شده است. این شماره از مجله اگرچه به عنوان زمستان 1402 منتشر شده اما به قدری پر و پیمان است که ما آن را ویژه‌نامۀ نوروزی تلقی می‌کنیم و در صدر فهرست مجلات ویژۀ نوروزی می‌آوریم.

داستان جلد سیاست‌نامه به مناسبت برگزیده شدن مقالات عبدالکریم سروش در نظرسنجی سیاست‌نامه، به این روشنفکر شاخص ایرانی اختصاص داده شده است.

در بخش داستان جلد سه گزارش از سه مقطع از زندگی عبدالکریم سروش به رشته تحریر درآمده است: پرده اول: ۱۳۲۴ تا ۱۳۵۷: معلق در سیاست، پرده دوم: ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۳: ناقد مارکسیسم ایرانی و پرده سوم: ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۹: فیلسوف‌ترین سروش شامل این گزارشات است. دو مطلب دیگر با عنوان پروژه پراکنده سروش و پروژه ناتمام سروش نیز از دیگر مطالب داستان جلد شماره 29 سیاست‌نامه است.

اما مهم ترین و مفصل‌ترین شماره بیست و نهم سیاست‌نامه پرونده‌ای درباره مهمترین مقالات منتشر شده پس از انقلاب 1357 در ایران است. در این پرونده ویژه به این پرسش پاسخ داده شده که نویسندگان برتر ایران در چهار دهه گذشته چه کسانی بودند و مقالاتی از سروش، بشیریه، طباطبایی، فیرحی و دیگر نویسندگان مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این پرونده مقصود فراست‌خواه، جواد غلامرضا کاشی، امیر مازیار، ابوالفضل دلاوری، مصطفی مهرآیین، یوسفی اشکوری و احمد بستانی مطالبی را به رشته تحریر درآورده‌اند.

قابل ذکر است که سیاست‌نامه بیست و نهم با بخش خبرنامه که مشتمل بر پوشش رویدادهای حقوق و علوم سیاسی ایران است آغاز می‌شود. پس از آن سرمقاله‌ای با عنوان «پیکار با لیبرالیسم» آمده است که عنوان اصلی روی جلد مجله را نیز شامل می‌شود. سپس بخش یادنامه آغاز می‌شود که در آن مطالبی از نسرین مصفا، فریدون مجلسی، علی مرشدی‌زاد، مهدی زیبایی، ماندانا تیشه‌یار و حسن مجیدی در گرامیداشت مرحوم استاد دکتر داود هرمیداس باوند آمده است.

«آینده حقوق بشر» نوشته محمد قاری سیدفاطمی و «باشگاه مشت‌زنی به ایران» نوشته شیدا بهاری از مطالب بخش یادداشت سیاست‌نامه جدید محسوب می‌شود. از دیگر بخش‌های شماره بیست و سوم سیاست‌نامه بخش جستار است که در آن مقاله‌ای مفصل از فردین مرادخانی با عنوان «سنت آمریکایی حقوق اساسی» منتشر شده است. بخش مقاله نیز از دیگر بخش‌های مجله است. در این بخش «زمان‌پریشی در جهان ایرانی» نوشته علی اصغر مصلح منتشر شده است. پس از آن در بخش پژوهش «جنگ امام و خواجه با اسماعیلیه» نوشته مهدی فدایی مهربانی و «راه نو در بستر سنت» نوشته روح‌الله اسلامی آمده است.

در بخش گزارش سیاست‌نامه 29 روزنامه‌نگاران عضو هیأت تحریریه مجله به مناسبت تولد چهره‌های فرهنگی ایران دست به قلم برده‌اند و مطالبی با عنوان عقاب‌ هفت آسمان: ۱۲۰سالگی پرویزناتل خانلری، میزبان روشنفکران: ۱۰۰سالگی امیرحسین جهانبگلو، مادر تاریخ‌نگاری ایران: ۹۰سالگی منصوره اتحادیه و جامعه‌شناس مقاومت: ۵۰سالگی عباس کاظمی به رشته تحریر درآورده‌اند.

«ایران به روایت اسماعیل فصیح» نوشته ثنا کاکاوند و «ادبیات سیاسی چیست؟» نوشته سارا متقی از مطالب بخش روایت سیاست‌نامه که دربرگیرنده مباحث ادبیات سیاسی است محسوب می‌شود. در بخش سفرنامه نیز مطالبی از نویسندگان مختلف منتشر شده است. سفرنامه دوشنبه به قلم عسکر موسوی، سفرنامه پاریس به قلم محمد عثمانی، سفرنامه مونترال به قلم حمیده امیر یزدانی و سفرنامه نروژ به قلم نگین نوریان دهکردی از مطالب این بخش به شمار می‌رود.

در بخش ترجمه نیز دو مطلب «فضیلت و رذیلت» به قلم اشتراوس با ترجمه شروین مقیمی و «محافظه‌کاری فلسفی» به قلم اسکروتن با ترجمه شاهین زینعلی آمده است. بخش کتاب‌نامه به عنوان آخرین بخش مجله نیز دارای سه مطلب با عناوین سکولاریسم در اسلام نوشته زانیار ابراهیمی؛ مدرسه ایرانیان استانبول نوشته مراد جلپ و مجله سه نقطه نوشته مریم حاجی‌محمدی است.

مدیر و سردبیر سیاست‌نامه حامد زارع است که در 380 صفحه و با قیمت 150 هزار تومان به همت مطبوعاتی هم‌میهن منتشر شده است.