چرا زنان به سراغ درمان با هورمونی مردانه می‌روند؟

به گزارش ایسنا، تستوسترون، هورمونی مردانه است و در بدن انسان نقش‌های مختلفی ایفا می‌کند. این هورمون در مردان موجب افزایش توده عضلانی و بم شدن صدا می‌شود. در بدن زنان سطح تستوسترون معمولا بسیار پایین‌تر از مردان است با این حال در افزایش سلامت عضلانی و انرژی نقش ایفا می‌کند.

بر اساس داده‌های اخیر شرکت فناوری سلامت «آی‌کیووی‌آی‌ای» (IQVIA)، تجویز اشکال دارویی مختلف تستوسترون در ایالات متحده بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ تقریبا ۵۰ درصد بیشتر شده است. پزشکان می‌گویند تمایل به استفاده از این داروها به مردان محدود نمی‌شود و زنان در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ سالگی هم به آن علاقه دارند.

به گفته دکتر «ربه‌کا دانسمورسو»، مدیر ارشد پزشکی شرکت «جنو» (Gennev)، این موضوع تقریبا همه‌گیر شده است و شماری از زنان تصور می‌کنند قرص‌ حاوی این هورمون همان داروی معجزه‌آسایی است که به دنبالش بودند.

در حالیکه این روزها بسیاری از اطلاعات بدون اینکه دلیل عملی و موجه داشته باشند بین کاربران شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شوند و گاهی حتی عواقب زیان‌بار دارند، در این مقاله متخصصانِ آمریکایی به بررسی و صحت‌سنجیِ ادعای مفید بودن این داروی هورمونی برای زنان پرداخته‌اند.

از آنجا که برخی متقاضیان ژل‌ها یا قرص‌های حاوی این هورمون مردانه را از طریق سفارش به مراکز زیبایی‌ــ‌درمان دریافت می‌کنند، احتمالا تعداد زنان آمریکایی که این داروها را مصرف می‌کنند، بیشتر از چیزی است که تصور می‌شود.

سطح تستوسترون در مردان معمولا حدود ۱۵ برابر بیشتر از زنان است و در هر دو جنس، طبیعی است که سطح تستوسترون با افزایش سن کاهش یابد؛ در مردان از حدود ۳۰ سالگی و در زنان از حدود ۴۰ سالگی اما این کاهش لزوما به این معنا نیست که به جایگزین نیاز داشته باشند.

به گزارش ایندیپندنت، سطح تستوسترون که به‌عنوان «طبیعی» در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند در آزمایشگاه‌های مختلف متفاوت باشد. بنابراین پایین بودن سطح تستوسترون به‌ تنهایی دلیل کافی برای شروع درمان نیست. پزشکان برای تصمیم‌گیری درباره درمان، ترکیبی از علائم بیمار و نتایج آزمایش خون را در نظر می‌گیرند و اگر بیمار علائمی مانند افسردگی، بی‌حالی و علائم دیگری داشته باشد که نشانه‌های تستوسترون پایین‌ هستند، پزشکان ابتدا سطح این هورمون را با آزمایش خون بررسی و سپس درباره درمان تصمیم‌گیری می‌کنند.

درمان‌های مبتنی بر تستوسترون از طریق استعمال موضعی ژل روی سطح شانه، مصرف قرص و ... انجام می‌شود. محصولات موضعی نیز برای اولین بار اوایل دهه ۲۰۰۰ وارد بازار شدند.

چرا زنان سراغ درمان با تستوسترون می‌روند؟

علائم پیش‌یائسگی در زنان از ۴۰ سالگی و با نوسان‌های هورمونی آغاز می‌شود و با دوره‌های نامنظم عادت ماهانه، مه مغزی، بی‌خوابی و ریزش مو همراه است. این تغییرات معمولا چند سال پیش از یائسگی شروع می‌شوند.

دکتر ودیش که دهه‌ها در این حوزه مشغول به کار بوده می‌گوید تمایل به تستوسترون‌درمانی در سال‌های اخیر در زنان بیشتر شده است و اکنون هر مراجعه‌کننده خانمی که در سن یائسگی است از او دراین‌باره می‌پرسد. 

او می‌گوید: یک بیمار به من گفت پادکستی گوش داده که در نهایت نتیجه گرفته به این داروها نیاز دارد یا بیماری که یک نفر را در اینستاگرام دنبال می‌کرده و آن فرد به او گفته بود که حتما باید از این دارو استفاده کند.

دکتر دانسمورسو می‌گوید بیشتر این ادعاها شواهد علمی ندارند: انرژی می‌دهد، لاغر می‌کند؛ انگار همه مشکلات فقط به دلیل کمی پایین بودن سطح تستوسترون است.

آیا این هورمون واقعا به زنان کمک می‌کند؟

سازمان غذا و داروی آمریکا درمان با تستوسترون را برای زنان تایید نکرده است.

دکتر «جان شیفرن»، مدیر مرکز سلامت زنان میانسال در بیمارستان عمومی ماساچوست، می‌گوید پزشکان می‌توانند این دارو را در شرایط بسیار خاص تجویز کنند آن هم در صورتی که سایر علل از جمله مشکلات جسمانی و روانشناختی، بررسی شده باشند.

به گفته پزشکان، مشکلات ناشی از یائسگی در زنان علاوه بر کاهش سطح هورمون‌ها می‌تواند ناشی از مشکلات ارتباطی، اضطراب یا افسردگی و شرایط متابولیکی مانند فشار خون بالا یا دیابت باشد. خستگی ناشی از مراقبت از دیگران و سایر مسئولیت‌های خانوادگی نیز تاثیرگذار است.

پزشکان می‌گویند که تستوسترون‌درمانی برای زنان در صورتی‌ که پزشک تجویز کند و فرد به‌دقت زیرنظر باشد، بی‌خطر و عوارض جانبی آن نادر است.

هنگامی که مردان درمان تستوسترون را شروع می‌کنند، معمولا به‌صورت ژل با دز ۱۰۰‌ــ۵۰ میلی‌گرم در روز است اما به زنان توصیه می‌شود فقط پنج میلی‌گرم در روز مصرف کنند؛ معادل ۱۰ درصد دز یک مرد.

دزهای بالاتر برای زنان می‌تواند عوارض جانبی مانند آکنه، موی اضافی و حتی بوی بدن ایجاد کند که برخی از این عوارض جانبی دائمی‌ هستند.