هشدار درباره تخریب گورستان‌های تاریخی ورزقان؛ آثار ارزشمند در معرض خطر

رئیس اداره میراث‌فرهنگی ورزقان از تخریب بخش زیادی از سنگ‌قبرهای تاریخی شهرستان به دلیل آسیب‌های طبیعی و انسانی خبر داد و بر لزوم حفاظت و مستندسازی این آثار فرهنگی تأکید کرد.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ورزقان، در خصوص تخریب آثار ارزشمند تخریب گورستان‌های تاریخی این شهرستان هشدار داد و تصریح کرد: متأسفانه بخش قابل توجهی از این سنگ‌قبرها به دلیل آسیب‌های طبیعی و انسانی از بین رفته‌اند.

مصیب نریمانی، در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به اینکه سنگ‌ قبرهای شهرستان ورزقان در اشکال متنوعی مانند منشوری، گهواره‌ای و صندوقی طراحی شده‌اند، گفت: از میان این آثار، سنگ‌قبرهای منشوری هشت‌ ضلعی با الهام از طبقات بهشت و نقش‌مایه‌هایی مانند کتیبه‌های قرآنی، نقوش گیاهی و محراب‌گونه، برجسته‌ترین نمونه‌ها به شمار می‌روند.

وی به اشتراکات این سنگ‌قبرها با نمونه‌های تدفینی سایر مناطق اشاره کرد و گفت: سنگ‌قبرهای تاریخی ورزقان شباهت زیادی به نمونه‌های موجود در آسیای میانه، ترکیه و قفقاز دارند.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ورزقان ادامه داد: این آثار حاصل تلفیق سنت‌های تدفینی بومی با باورهای اسلامی هستند که پس از پذیرش اسلام توسط مغول‌ها شکل گرفته‌اند.

نریمانی، در خصوص تخریب این آثار ارزشمند هشدار داد و تصریح کرد: متأسفانه بخش قابل توجهی از این سنگ‌قبرها به دلیل آسیب‌های طبیعی و انسانی از بین رفته‌اند که در راستای احیا و حفظ این آثار ارزشمند، مستندسازی و حفاظت از این گورستان‌ها به‌عنوان میراث‌فرهنگی شاخص منطقه، به شناخت بهتر هویت تاریخی و باورهای مردم منجر شده و باعث افزایش پژوهش‌های تخصصی در خصوص این سنگ‌ قبرها می‌شود.

وی، اظهار کرد: حفظ و احیای گورستان‌های تاریخی ورزقان و انجام پژوهش‌های عمیق‌تر درباره سنگ‌قبرهای این منطقه نقشی اساسی در پاسداشت هویت تاریخی و فرهنگی منطقه دارد؛ چرا که این آثار، بازتاب‌دهنده باورها، اعتقادات و سبک زندگی مردم در دوران‌های مختلف، به‌ویژه دوره‌های ایلخانی و صفوی هستند و با مستندسازی و حفاظت از این گورستان‌ها، نه‌تنها امکان شناخت دقیق‌تر هویت تاریخی منطقه فراهم می‌شود، بلکه می‌توان بخشی از تاریخ تدفین اسلامی در ایران و تأثیرات متقابل فرهنگی میان ایران و مناطق همجوار را روشن‌تر کرد.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ورزقان در پایان بر اهمیت ظرفیت‌های گردشگری این منطقه اشاره و خاطرنشان کرد: علاوه بر جنبه‌های علمی، حفاظت و ساماندهی این گورستان‌ها می‌تواند به توسعه گردشگری نیز کمک کند.

نریمانی گفت: معرفی این آثار به‌عنوان جاذبه‌ای منحصربه‌فرد، گردشگران داخلی و خارجی را به منطقه جذب می‌کند و از این طریق به اقتصاد ورزقان رونق می‌بخشد.

به‌گزارش تسنیم، شهرستان ورزقان یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی است. مرکز آن شهر ورزقان است. این شهر در فاصله 70 کیلومتری تبریز35 کیلومتری اهر، 65 کیلومتری بخش خاروانا، 135 کیلومتری جلفا و 90 کیلومتری پایانه مرزی نوردوز قرار گرفته است.

55 گورستان تاریخی در شهرستان ورزقان وجود دارد.