ملاحظات بهداشتی استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف

رئیس گروه سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: استفاده از لامپ‌های کم مصرف اگر با رعایت ملاحظات و توصیه‌های بهداشتی و ایمنی همراه باشد، عارضه‌ای برای انسان به دنبال ندارد.

سیامک شمس در گفت و گو با ایسنا، ضمن اشاره به اینکه به واسطه مزایای اقتصادی، استفاده از لامپ‌های کم مصرف گسترش بیشتری یافته است، گفت: شهروندان باید سه ملاحظه بهداشتی را در مورد کاربرد لامپ‌های کم مصرف مد نظر داشته باشند.

او ادامه داد: نخستین ملاحظه بهداشتی کاربرد لامپ های کم مصرف، انتشار پرتوهای فرابنفش است؛ مقدار پرتوهای فرابنفش حاصل از این لامپ ها به قدری پایین است که نمی تواند خطری را متوجه سلامت انسان کند اما رعایت فاصله ۳۰ سانتیمتر یا بیشتر از این لامپ ها توصیه می شود، موضوعی که در هر حال باید رعایت شود.

شمس اضافه کرد: دومین نکته بهداشتی مورد توجه در مورد لامپ‌ها و هر وسیله برقی دیگر، اثر میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی است؛ این میدان‌ها با حواس انسانی قابل درک نیست. میدان الکتریکی زمانی که یک وسیله برقی را به برق متصل می‌کنیم تشکیل می‌شود، حتی اگر آن وسیله برقی خاموش باشد در این حالت هرچه ولتاژ بالاتر باشد، میدان الکتریکی ایجاد شده نیز بیشتر است.

او گفت: میدان مغناطیسی وقتی ایجاد می شود که جریان برق در سیستم یا وسیله برقی برقرار شود که با افزایش میزان جریان، میدان مغناطیسی نیز افزایش می یابد، بنابراین میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی بسته به شرایط ممکن است به تنهایی یا همزمان با یکدیگر وجود داشته باشند، به طور مثال وقتی یک لامپ به برق متصل می شود میدان الکتریکی شکل می‌گیرد حتی اگر لامپ خاموش باشد، اما زمانی که لامپ را روشن می کنیم برقراری جریان، یک میدان مغناطیسی نیز ایجاد می شود، بنابراین مانند همه وسایل برقی خانگی، لامپ های کم مصرف نیز دارای میدان الکتریکی و مغناطیسی است.

شمس خاطرنشان کرد: اندازه گیری‌های انجام شده در فاصله ۳۰ سانتی متری از لامپ‌های کم مصرف مقادیر کمتر از استاندارد را نشان می دهد، بنابراین از دیدگاه میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی نیز نگرانی خاصی وجود ندارد و این برداشت، با دیدگاه متخصصان و سازمان های بهداشتی معتبر دنیا مطابقت دارد.

رئیس گروه سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: سومین موضوع که در زمینه کاربرد این لامپ ها باید مورد توجه قرار گیرد و رعایت آن مورد توصیه و تاکید وزارت بهداشت قرار دارد، نحوه اقدام در زمان پایان عمر یا شکستن این لامپ ها است؛ زیرا در این لامپ‌ها مقادیری اندک از ماده خطرناک جیوه وجود دارد.

این کارشناس مسائل بهداشت و سلامت گفت: تا زمانی که این لامپ ها نشکند، جیوه، که مقدار آن به اندازه پوشش نوک یک قلم ذکر شده، هیچ خطری برای کاربران ندارد، بنابراین پس از پایان عمر این لامپ ها باید آن را داخل جعبه اولیه و سپس داخل یک یا دو کیسه پلاستیکی مقاوم قرار داده و به مأمور جمع آوری پسماند تحویل شود.

شمس گفت: در مواقعی که لامپ های کم مصرف در خانه می شکند، باید مراقب بود تا بدون هیچ گونه اثر سوئی بقایای این لامپ ها جمع آوری و دفع شود، بنابراین به افراد خانواده توصیه کنید از اتاقی که لامپ در داخل آن شکسته است خارج شوند و مواظب باشند که بر روی قطعات شکسته لامپ پا نگذارند.

او گفت: قبل از پاکسازی اتاق به مدت ۱۵ دقیقه پنجره ها را باز بگذارید تا بخارهای جیوه از اتاق خارج شود و در صورتی که اتاق دارای سیستم تهویه مرکزی است آن را خاموش کنید، به هیچ وجه از جارو برقی برای تمیز کردن بقایای لامپ شکسته استفاده نکنید، چون بخارات جیوه را در فضا پخش می کند و جارو نیز آلوده می شود، یک دستکش یک بار مصرف بپوشید تا از تماس مستقیم با بقایای شکسته لامپ و بریدن دستان، جلوگیری شود.

شمس اضافه کرد: با استفاده از 2 تکه مقوای نازک بقایای لامپ کم مصرف شکسته را جمع‌آوری کرده و با یک پارچه مرطوب، خرده‌های شیشه و پودر باقیمانده را تمیز کنید تا اثری از بقایای آن نماند.

رئیس گروه سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: قطعات و بقایای لامپ شکسته و اشیائی که برای تمیز کردن مورد استفاده قرار گرفته است را در داخل یک ظرف شیشه ای یا پلاستیکی بریزید و درب آن را محکم ببندید و به مامور جمع آوری پسماند تحویل دهید، پس از اتمام کار دستان خود را با آب و صابون بشویید.