تهدید هسته‌ای؛ نتانیاهو و پوتین فرقی ندارند

نامۀ نمایندۀ دایم ایران در سازمان ملل به رئیس دوره‌ای شورای امنیت حاوی سخنان حقی است؛ اما آیا فقط نتانیاهو نباید سایر کشورها را تهدید کند به استفاده از سلاح هسته‌ای، یا اینکه این قاعده شامل حال ولادیمیر پوتین هم می‌شود؟

عصر ایران؛ هومان دوراندیش - در خبرها آمده بود که امیرسعید ایروانی، نمایندۀ دایم ایران در سازمان ملل متحد، با ارسال نامه‌ای به رییس دوره‌ای شورای امنیت، نسبت به تهدید هسته‌ای اسرائیل علیه ایران هشدار داده است.

آقای ایروانی در نامه‌اش به درستی نوشته است: «با توجه به اینکه سلاح‌های هسته‌ای یک تهدید وجودی برای بشریت و سیاره ما هستند، سنگینی چنین تهدیدی غیرقابل اندازه‌گیری است و هنگامی که از تریبون معتبر مجمع عمومی سازمان ملل مطرح می‌شود، به جامعه بین‌المللی شوک وارد می‌کند. استفاده یا حتی تهدید صرف به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای، صرف نظر از شرایط، توسط هر کسی، در هر زمان و هر مکان، نقض فاحش قوانین بین المللی و به ویژه ماهیت منشور (ماده ۲ (۴) منشور) سازمان ملل متحد است.»

اعتراض به تهدید ایران هسته‌ای از سوی اسرائیل، قطعا اقدامی به‌جا و ضروری است. حتی اگر کسانی معتقد باشند نتانیاهو از سر ستیزه با جمهوری اسلامی چنین تهدیدی را مطرح کرده، بدیهی است که حملۀ نظامیِ هسته‌ای به کشوری دیگر، آن هم در زمانۀ کنونی و با سلاح‌های هسته‌ای فعلی، تبعاتی بسیار فراتر از در پیش گرفتن سیاست "تغییر رژیم" در کشور ثانی دارد.

البته دفتر نخست‌وزیر اسراییل با انتشار توضیحی، سعی کرد سخنان او را تعدیل کند و استفاده از عبارت "تهدید معتبر هسته‌ای" در کلام نتانیاهو را سهوی خواند و ادعا کرد که منظور نتانیاهو "تهدید معتبر نظامی بوده. اما اینکه مقام ارشد دولتی در پشت چنان تریبون مهمی چنین سهوی کرده باشد، چندان باورپذیر به نظر نمی‌رسد.

در هر صورت، نامۀ نمایندۀ دایم ایران در سازمان ملل متحد به رییس دوره‌ای شورای امنیت این سازمان، حاوی سخنان حقی است؛ اما سؤال این است که آیا فقط نتانیاهو نباید سایر کشورها را تهدید کند به استفاده از سلاح هسته‌ای، یا اینکه این قاعده شامل حال ولادیمیر پوتین و سایر مقامات سیاسی و نظامی روسیه هم می‌شود؟

از ابتدای جنگ اوکراین تا به حال، پوتین چند بار و بازیچۀ یاوه‌گو و مضحکش، دیمیتری مدودف، چندین و چند بار اوکراین و اروپا و کل جهان غرب را به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای تهدید کرده‌اند. آیا تهدیدهای پوتین و مدودف، "یک تهدید وجودی برای بشریت و سیارۀ ما" نیستند و "به جامعۀ بین‌المللی شوک وارد نمی‌کنند"؟

اگر تهدیدهای هسته‌ای مقامات سیاسی روسیه نیز تهدیدی برای بشریت است (که قطعا چنین است) و "استفاده یا حتی تهدید صرف به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای، صرف نظر از شرایط، توسط هر کسی، در هر زمان و هر مکان، نقض فاحش قوانین بین‌المللی" است، جا دارد تهدیدات هسته‌ای اوکراین از سوی مقامات روسی هم محکوم شود.

چرا که روسیه‌ طی نوزده ماه اخیر بارها اوکراین و اروپا را به استفاده از سلاح هسته‌ای تهدید کرده و برای اینکه در تجاوز نظامی‌ به اوکراین با مانعی روبرو نشود، مدام دربارۀ وقوع جنگ جهانی هسته‌ای هشدار داده و این هم قطعا موافق ماهیت منشور سازمان ملل متحد نیست.

امید به این که از دل جنگ اوکراین، دریای تاریخ تموجی کند و بساط غرب برچیده شود و نوبت به سروری و فرادستیِ ما برسد، جدا از اینکه سیر کردن در عالم خیالات است، آب ریختن در آسیایی است که اگر فعال شود، هست و نیست خود ما را نیز بر باد می‌دهد.

اگر جنگ جهانی هسته‌ای درگیرد، کانون آن روسیه‌ای خواهد بود که بیخ گوش خود ماست. و این یعنی ما نیز در معرض ترکش‌‌ها و تشعشات این جنگ خواهیم بود .

اخلاقا هم روا نیست چراکه ستمدیدگی ملت اوکراین و ستمگری دولت روسیه، عیانی است که حاجت به بیان ندارد. سیاست اخلاقی، نافی حمایت از ستمگر است. عقلا هم روا نیست چراکه پیروزی روسیه در اوکراین، در واقع پیروزی زمین‌خواریِ بین‌المللی است؛ و هیچ معلوم نیست که میل امپریالیستیِ روسیه به زمین‌خواری بین‌المللی، در آینده‌ای که اکنون نارسیدنی به نظر می‌آید، شامل حال ایران نشود.

از سر ضدیت با غرب، نباید آب در آسیای هیولایی بریزیم که بیخ گوش ما خفته است و بزرگ‌ترین بلعندۀ خاک ایران‌زمین در سده‌های اخیر بوده. آنچه که اکنون نیامدنی می‌نماید، فردا یا پس‌فردا ممکن است فرا رسد. تدبیر یعنی نگریستن به عاقبت امور.. عقلانیت حکم نمی‌کند تهدیدهای هسته‌ای روسیه علیه اوکراین و سایر کشورهای جهان نادیده و نشنیده بماند؛ ولو که دولت ما غرب را دشمن بداند.