روزهای کوتاهتر ممکن است منجر به کاهش سطح هورمون های سروتونین و دوپامین مغزی گردد که در نتیجه موجب ایجاد احساس تنبلی و کرختی و تمایل به مصرف کربوهیدرات و شیرینی جات می گردد.

دکتر حمیدرضا فرشچی www.novindiet.com
متخصص تغذیه بالینی و متابولیسم، فوق تخصص دیابت و چاقی از انگلستان

همانطور که در مقاله قبل بیان شد خیلی از افرادی که سالها از چاقی رنج می برند تصور می کنند که بدون دلیل وزن آنها افزایش می یابد. واقعیت آنست که هیچ فردی بدون دلیل چاق نمی شود. البته این حقیقت را باید پذیرفت که عواملی وجود دارند که بدون آن که بدان توجه داشته باشیم باعث چاقی ما می شوند. در مقاله قبل به سه دلیل آن اشاره شد:

1. مبل راحتی شما ( چرا که ممکن است ساعت ها روی آن بنشینید و تلویزیون تماشا کنید)

2. لذت ازدواج

3. استرس داشتن

حال در ادامه به 3 دلیل دیگر افزایش وزن غیر قابل تصور می پردازیم:

چهارمین مخرب کاهش وزن: اوقات شب و نوشابه رژیمی

اگر از جمله افرادی هستید که از نوشابه های گازدار مصرف می کنید ممکن است تصور کنید که اگر فقط شب ها در هنگام شام از نوشابه های رژیمی استفاده کنید، برایتان مشکلی ایجاد نمی شود. اما بر خلاف تصور شما مصرف بی رویه این نوع نوشیدنیها می تواند منجر به چربی اضافه در ناحیه دور کمر شما گردد. خیلی از افراد در هنگام رژیم به مواد غذایی جامد توجه دارند ولی توجهی بویژه به نوشابه های رژیمی ندارند.

راه حل لاغری در مقابله با نوشیدن شبانه: اگر از جمله افرادی هستید که نوشیدنی های گازدار مصرف می کنید، وقتی نوبت به مسئله مصرف نوشیدنی می رسد رعایت حد اعتدال کلید اصلی می باشد. ( ترجیحا یک تا دو مرتبه نوشیدن اندک در طی هفته) .مطالعات نشان داده اند که افرادی که یک بار در هفته نوشابه می نوشند نسبت به افرادی که از نوشیدنی های مکررا استفاده می کنند در خطر کمتری برای ابتلاء به چاقی شکمی هستند. این تصور که نوشابه رژیمی به معنای استفاده بدون مرز می باشد کاملا اشتباه است.

پنجمین مخرب کاهش وزن : روزهای تاریک زمستانی

پژوهشگران در یافته اند که بسیاری از افراد در مناطق مختلف دنیا در ماههای زمستانی از چند صد کیلو کالری تا 1500 کیلو کالری در روز ، بیشتر مصرف می کنند. و این افزایش دریافت کالری به ویژه برای افرادی که سابقه ابتلاء به اختلالات خلقی متاثر از فصول را داشته اند، بیشتر مصداق دارد. از خصوصیات اختلالات فصلی عبارتند از: کاهش انرژی، غمگین بودن، کج خلقی و خستگی در ماههای زمستان . ( برخی مطالعات حاکی از آنست که تا 20% از بالغین از اختلالات فصلی خفیف تا شدید رنج می برند. )

روزهای کوتاهتر ممکن است منجر به کاهش سطح هورمون های سروتونین و دوپامین مغزی گردد که در نتیجه موجب ایجاد احساس تنبلی و کرختی و تمایل به مصرف کربوهیدرات و شیرینی جات می گردد.

راه حل برای لاغر ماندن: مدت زمانی که در معرض تابش نور و روشنایی قرار می گیرید را به وسیله 15-30 دقیقه پیاده روی در وسط روز یعنی زمانی که خورشید بیشترین درخشش را دارد، افزایش دهید. اگر این اقدام کمکی به شما نکرد استفاده از یک منبع ویژه روشنایی که انتشار نور قوی ای دارد را امتحان کنید این کار می تواند وضعیت روانی و عادات غذایی شما را بهبود ببخشد.

فعالیت بدنی می تواند همانند نور خورشید در بهبود روحیه و روان شما موثر باشد و نیز کمکتان می کند که کالری های اضافه ای که دریافت کرده اید را بسوزانید. اگر برای حداقل 2 هفته مداوم احساس تقلیل روحیه را داشته اید ، حتما به پزشک معالجتان مراجعه نمایید. در نهایت، اطمینان حاصل کنید که روزهای دلتنگ کننده زمستانی شما را فریب نمی دهد که خوراکی های اضافه را با خود به منزل بیاورید. حتی در فصل زمستان نیز آشپزخانه خانه شما می بایست پر از مقادیر فراوان میوه، سبزی و غلات کامل باشد.

ششمین مخرب کاهش وزن: کمبود خواب

مطالعات اخیر نشان داده اند که کمبود خواب ، انتقامش را با تخریب متابولیسم بدنتان می گیرد و ذخیره شدن پنهانی چربی در بدنتان را تسهیل می نماید ، محرومیت از خواب کافی منجر به: افزایش مقاومت به انسولین ( شرایطی که بدنتان به خوبی از قند خون استفاده نمی کند و لذا خطر ابتلاء به دیابت را افزایش می دهد. ) و منجر به کاهش سطوح لپتین ( لپتین هورمونی است که نقش کلیدی ای را در احساس سیری بازی می کند) می گردد. تغییرات هورمونی مذ کور می توانند افزایش وزن بدن را تقویت نمایند . در حالی که بی خوابی های گاه و بیگاه شبانه ( مثلا وقتی که فرزندتان بیمار است) احتمالا مشکل ساز نیستند اما بی خوابی های مزمن و مستمر شبانه مشکل ساز هستند. زمان زیادی طول نمی کشد که اثرات فقدان خواب آشکار گردند در حقیقت مشاهده شده است که برخی اثرات نامطلوب هورمونی در افرادی که فقط برای 5 روز با 4 ساعت خواب شبانه، به نوعی کم خوابی داشته اند ، ظاهر گشته است.

راه حل لاغری : ساعات خواب خود را قربانی نکنید. اگر تلاش می کنید از اوقات نیمه شب برای انجام کارهای باقی مانده ( مثل شستن لباس و...) استفاده کنید بهتر است زمان دیگری در طی روز بیابید و انجام کار را بدان زمان محول کنید و شب ها به موقع به رختخواب بروید . اغلب افراد به 7-8 ساعت خواب شبانه نیاز دارند. محققین پیشنهاد می کنند به منظور دریافت خواب کافی ، ساعت بیدار شدن صبح تان را تنظیم کنید و برای یک هفته ساعت خوابتان را 15 دقیقه زودتر در نظر بگیرید تا اینکه با خواب مکفی، سازگار گردید.

از دیگر راهکارها عبارتند از:

_روشنایی محیط را تعدیل نمایید: بررسی ها دریافته اند که افراد دارای اضافه وزن در روشنایی زیاد بیشتر از زمانی که روشنایی کم است، تمایل به غذا خوردن دارند. لامپ ها و روشنایی های خیلی شدید موجب تحریک برخی افراد می گردد و می تواند منجر شود که آنها سریع تر غذا بخورند و کالری کلی بیشتری را دریافت نمایند. از طرف دیگر، بنا برگفته برخی متخصصین افرادی که در حال رژیم گرفتن هستند در تاریکی بیشتر مستعد غذا خوردن می باشند چرا که در تاریکی هوشیاری و آگاهی شخصی آنها کاهش می یابد . پس در کل بهتر است روشنایی محیط در حد اعتدال تنظیم گردد.

_ غذا را دور از دیدتان قرار دهید: غذاهایی که در دسترس و در معرض دید باشند بیشتر تحریک کننده می باشند. لذا توصیه آنست که تنقلات پرانرژی را در دسترس قرار ندهید چرا که پژوهشها حاکی از آنست که برداشت و مصرف خوراکی ها از کابینت هایی که در دسترس هستند بیشتر محتمل است. به خانمهای خانه دار نیز توصیه اکید آنست که ترجیحا غذایتان را پشت میز شام میل نمایید و سر اجاق گازغذایی را نخورید.

_ بر غذا خوردن تمرکز فکری داشته باشید: مردم تمایل دارند که در هنگام گوش دادن به موسیقی بیش از زمانی که سکوت بر قرار است ، غذا بخورند. موسیقی حواس شمارا پرت خواهد کرد و برای مدت زمان بیشتری پشت میز غذا خواهید نشست . از دیگرعواملی که می توانند ذهن شما را منحرف سازیند می توان تماشای تلویزیون را نام برد چرا که تماشای تلویزیون نیز اثر مشابهی را دارد.